Ζούμε αυτήν τη στιγμή σε έναν κόσμο όπου η δυσπιστία και η παραπληροφόρηση δημιουργούν το τέλειο περιβάλλον για τη διάδοση ψεύτικων ειδήσεων, με κίνητρο τα οικονομικά κέρδη και την επιθυμία να χειραγωγηθούν στάσεις, απόψεις και ενέργειες των πολιτών. Τα ψηφιακά μέσα παρέχουν την πρώτη ύλη (δεδομένα) και τις υποδομές (κοινωνικά μέσα), ενώ οι αναλύσεις δεδομένων εξελίσσονται σε έναν πιο ακριβή μηχανισμό στόχευσης από ό, τι έχουμε δει ποτέ πριν.

Μέχρι να κατανοήσουν οι άνθρωποι πώς λειτουργούν τα μέσα ενημέρωσης, πώς χρηματοδοτούνται (από τα παραδοσιακά μοντέλα στις μηχανές αναζήτησης) και πώς συλλέγονται και χρησιμοποιούνται τα δεδομένα, δεν θα είναι σε θέση να κάνουν μια ενημερωμένη επιλογή σχετικά με το περιεχόμενο που διαβάζουν – και αυτό είναι τόσο σημαντικό όταν βρίσκεστε σε έναν ιστότοπο αγορών, όσο και όταν βρίσκεστε σε ιστότοπο ειδήσεων ή σε ιστότοπο κοινωνικών μέσων.

Αν πραγματικά θέλουμε να αναπτύξουμε την κριτική σκέψη στη χρήση των μέσων ενημέρωσης ως άμυνα ενάντια στους κινδύνους γύρω από τα ψηφιακά μέσα, πρέπει να δεσμευτούμε για αυτό το σκοπό. Πρέπει να μοιράζονται και να επαναχρησιμοποιούνται πολύτιμες έρευνες, πληροφορίες και εμπειρίες. Πρέπει να αναπτύξουμε σχέδια που είναι επεκτάσιμα, αλλά και να ικανοποιούμε τις ανάγκες των μεμονωμένων χωρών και κοινοτήτων.

Από την οπτική της χάραξης πολιτικής, το τεράστιο πεδίο της παιδείας στα μέσα είναι συχνά ένας «ορφανός» τομέας χωρίς σαφή και μόνιμο κάτοχο. Αυτό ισχύει όχι μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.

Τα  Κέντρα Ασφαλούς Διαδικτύου, τα οποία υλοποιούνται από τους οργανισμούς Insafe και INHOPE στο πλαίσιο της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα καλύτερο διαδίκτυο για παιδιά, παρέχουν σταθερή υποστήριξη σε παιδιά, γονείς και σχολεία. Πριν από μια δεκαετία, είχαμε επικεντρωθεί στην προσπάθεια να «προστατεύσουμε» τα παιδιά από το διαδίκτυο. Σήμερα, στο επίκεντρο βρίσκεται η οικοδόμηση ανθεκτικότητας και η ενδυνάμωση των παιδιών με τις δεξιότητες, τις γνώσεις και την υποστήριξη που θα τους βοηθήσουν να κατευθύνουν τα ψηφιακά ταξίδια τους με τον ασφαλέστερο δυνατό τρόπο – και η ουσιαστική γνώση των μέσων ενημέρωσης ανήκει σε αυτό το σκοπό.

Η ανάπτυξη της σωστής εκπαίδευσης όσον αφορά στα μέσα επικοινωνίας είναι ένα ταξίδι δια βίου μάθησης που συχνά συνεπάγεται την αλλαγή των καθιερωμένων συμπεριφορών (για παράδειγμα, πώς βρίσκουμε και μοιράζουμε περιεχόμενο στο διαδίκτυο). Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο χρειαζόμαστε μια προσέγγιση που θα παρέχει υποστήριξη στους ανθρώπους σε διαφορετικά στάδια του εκπαιδευτικού τους ταξιδιού και θα είναι αρκετά ευέλικτη ώστε να ανταποκρίνεται γρήγορα στα ζητήματα που προκύπτουν.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κατά τους τελευταίους εννέα μήνες σημειώθηκε σαφής αύξηση του εύρους και του αριθμού των πρωτοβουλιών που αποσκοπούν στην ευαισθητοποίηση σχετικά με το πώς το περιεχόμενο και συγκεκριμένα η παραπληροφόρηση μπορούν να χρησιμοποιηθούν με απώτερο στόχο τον χειρισμό και την πειθώ.

Πηγή: ΒΙΚ