Οι ευκαιρίες που προσφέρονται στα παιδιά ευπαθών ομάδων αλλά και στις οικογένειές τους μέσω του διαδικτύου αλλά και η αυξημένη ευαλωτότητα που παρουσιάζουν στις προκλήσεις του ψηφιακού κόσμου συζητήθηκαν αναλυτικά κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του συμβουλευτικού οργάνου του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας το οποίο πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά την Τρίτη 12 Δεκεμβρίου 2024. 

Κοινή διαπίστωση όλων ήταν ότι η εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων ασφαλείας κατά τη χρήση του διαδικτύου για τα παιδιά ευάλωτων ομάδων απαιτεί ολοκληρωμένη προσέγγιση και χρειάζεται να λαμβάνει υπόψη τις εξατομικευμένες ανάγκες και προκλήσεις που αντιμετωπίζουν.

Ιδιαίτερα για τα παιδιά – πρόσφυγες/μετανάστες, το διαδίκτυο προσφέρει σύνδεση με την οικογένεια που έχουν αφήσει πίσω τους ενώ για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες μπορεί να αποτελεί ένα «παράθυρο στον κόσμο». Όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε, η πρόσβαση στις ψηφιακές τεχνολογίες μπορεί να υποστηρίξει τα παιδιά να αξιοποιήσουν όλο το φάσμα των πολιτικών, πολιτιστικών, οικονομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων τους. Σήμερα όμως, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η UNICEF, μόλις το 22% των ψηφιακών εκπαιδευτικών πλατφορμών παρέχουν δυνατότητα προσβασιμότητας για παιδιά με αναπηρία και αυτό έχει ως αποτέλεσμα η ποιοτική ψηφιακή μάθηση να είναι μια μακρινή πραγματικότητα για παιδιά που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες.  

Ένα άλλο σημείο που συζητήθηκε εκτενώς κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης είναι ότι πλέον η διαχωριστική γραμμή μεταξύ offline και online εμπειριών των παιδιών γίνεται όλο και πιο δυσδιάκριτη. Στο εξής, σχεδόν κάθε εμπειρία θα έχει κάποια διαδικτυακή διάσταση, είτε τη βιώνει άμεσα το παιδί είτε σε σχέση με τη διαδικτυακή διαχείριση ή παροχή υπηρεσιών ή αρχείων που αφορούν στο παιδί.

Όσον αφορά στους κινδύνους, υπογραμμίστηκε η αυξημένη ευαλωτότητα που παρουσιάζουν τα παιδιά ευπαθών ομάδων σε σχέση με την επικοινωνία μέσω διαδικτύου. Πολύ συχνά, παιδιά ευάλωτων ομάδων έρχονται αντιμέτωπα με διαδικτυακό εκφοβισμό και ρητορική μίσους, με επιβλαβές ή ανάρμοστο περιεχόμενο και παραβίαση της ιδιωτικότητας. Για την προστασία των παιδιών από κινδύνους στον ψηφιακό κόσμο αναγνωρίστηκε η σημασία της στενής συνεργασίας όλων των εμπλεκομένων φορέων όπως είναι το σχολείο, οι διάφορες δομές και κυρίως – όπου υπάρχει – η οικογένεια.

Τη συνεδρίαση χαιρέτησε η Υπουργός κοινωνικής συνοχής και οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη η οποία επεσήμανε ότι προτεραιότητα του Υπουργείου είναι η ενδυνάμωση των παιδιών ευπαθών ομάδων και η σύμπραξη φορέων προς αυτήν την κατεύθυνση είναι το ζητούμενο και ο ακρογωνιαίος λίθος ευόδωσης της προσπάθειας.

Σύντομες ομιλίες παρέθεσαν ο προϊστάμενος της Δ/νσης Ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης (ΕΑΕ) του Υπουργείου Παιδείας Γιάννης Μπουσδούνης, οι Γκαλίνα Αλτουχόβα και Λίνα Πανταζή από το αυτοτελές τμήμα συντονισμού και εκπαίδευσης προσφύγων του Υπουργείου παιδείας, η σύμβουλος ψηφιακής εκπαίδευσης του γραφείου της UNICEF Ελλάδας Λίνα Κροτσέτη, η Μαρία Πετροπούλου εκ μέρους της GOOGLE GREECE, η επιστημονική Υπεύθυνη του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου Βιβή Φραγκοπούλου και ο υπεύθυνος της Γραμμής Βοηθείας Help-line.gr Γιώργος Κορμάς.