Η διαδικτυακή ψυχαγωγία των νέων έχει αλλάξει ριζικά τα τελευταία χρόνια, με τα βιντεοπαιχνίδια να κυριαρχούν στη λίστα των αγαπημένων τους δραστηριοτήτων. Πλέον, αντί για παραδοσιακά δώρα όπως ποδήλατα ή παιχνίδια, τα παιδιά και οι έφηβοι ζητούν από τους γονείς τους εικονικά νομίσματα και αντικείμενα για τα αγαπημένα τους ψηφιακά παιχνίδια. Ωστόσο, πόσο καλά γνωρίζουν οι νέοι και οι κηδεμόνες τους τους κινδύνους που κρύβει το διαδικτυακό περιβάλλον;

Οι παραπλανητικές πρακτικές μάρκετινγκ στα βιντεοπαιχνίδια

Περισσότερο από το 70% των παιδιών στην ΕΕ παίζει τακτικά διαδικτυακά παιχνίδια, με τη βιομηχανία να αποφέρει δισεκατομμύρια ετησίως. Πολλές πλατφόρμες παιχνιδιών χρησιμοποιούν τεχνικές μάρκετινγκ που ωθούν τους παίκτες, ειδικά τους ανηλίκους, σε υπερβολικές δαπάνες.

Μερικά από τα πιο κοινά παραδείγματα αυτών των πρακτικών είναι:

• Σχεδιασμός με σκοπό την πειθώ: Τα παιχνίδια είναι δομημένα έτσι ώστε να ενθαρρύνουν τη συνεχή ενασχόληση και τις αγορές, π.χ., καθυστερώντας την πρόοδο του παίκτη αν δεν πληρώσει.
• “Σκοτεινά μοτίβα” (dark patterns): Οι διεπαφές σχεδιάζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να προκαλούν σύγχυση και να οδηγούν τους παίκτες σε ανεπιθύμητες αγορές.
• “Loot boxes”: Ο παίκτης πληρώνει για ένα τυχαίο έπαθλο, χωρίς να γνωρίζει τι θα λάβει, δημιουργώντας έναν μηχανισμό που προσομοιάζει τον τζόγο.
• Pay-to-win μηχανισμοί: Η δυνατότητα πληρωμής για ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που δεν μπορούν να αποκτηθούν μέσω του παιχνιδιού.
• Τακτικές που εκμεταλλεύονται το FOMO (φόβος απώλειας): Χρονικά περιορισμένες προσφορές που προκαλούν άγχος και παρορμητικές αγορές.
• Υπερβολικές μικροσυναλλαγές: Συχνές μικρές πληρωμές που συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου, συχνά χωρίς να το αντιλαμβάνεται ο παίκτης.

Οι πρακτικές αυτές επηρεάζουν ιδιαίτερα τους νεότερους παίκτες, καθώς ο εγκέφαλός τους είναι ακόμη υπό ανάπτυξη, κάνοντάς τους πιο επιρρεπείς σε παρορμητικές αποφάσεις. Επιπλέον, η σύνδεση αυτών των πρακτικών με τον εθισμό στον τζόγο, το οικονομικό άγχος και τα προβλήματα ψυχικής υγείας είναι ανησυχητική.

Προστασία των καταναλωτών στην ΕΕ

Η ΕΕ έχει θεσπίσει κανονισμούς για την προστασία των καταναλωτών από παραπλανητικές εμπορικές πρακτικές. Η Οδηγία για τις Αθέμιτες Εμπορικές Πρακτικές (UCPD, 2005) απαγορεύει τη στοχευμένη προτροπή των παιδιών να αγοράσουν προϊόντα. Επιπλέον, το 2021 ενημερώθηκαν οι κατευθυντήριες γραμμές της οδηγίας για την καταπολέμηση των σκοτεινών μοτίβων και της κρυφής διαφήμισης από influencers.

Άλλοι σχετικοί κανονισμοί περιλαμβάνουν:

• Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων (GDPR): Εξασφαλίζει την προστασία των παιδιών στο διαδίκτυο.
• Οδηγία για τις Υπηρεσίες Οπτικοακουστικών Μέσων (AVMSD): Επιβάλλει στις πλατφόρμες βίντεο να προστατεύουν τα παιδιά από επιβλαβές εμπορικό περιεχόμενο.
• Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA): Απαιτεί από τις πλατφόρμες να λαμβάνουν μέτρα για την ασφάλεια των παιδιών στο διαδίκτυο.
• Νόμος για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act): Απαγορεύει πρακτικές που εκμεταλλεύονται ευάλωτες ομάδες, όπως τα παιδιά.

Ορισμένες χώρες έχουν προχωρήσει σε πρόσθετες ρυθμίσεις, όπως το Βέλγιο, που απαγόρευσε τα loot boxes, και η Ολλανδία, που έχει θέσει περιορισμούς σε τυχερά παιχνίδια μέσα στα video games.

AdWiseOnline: “Παίξε έξυπνα, ξόδεψε σοφά”

Το AdWiseOnline 2025 είναι μια εκστρατεία που στοχεύει στην ενημέρωση και ενδυνάμωση των νέων, των γονέων και των εκπαιδευτικών σχετικά με τις παραπλανητικές πρακτικές μάρκετινγκ στα βιντεοπαιχνίδια.

Πότε και πού;

Η καμπάνια θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά από 6 Ιανουαρίου έως 16 Φεβρουαρίου 2025 μέσω της πλατφόρμας Better Internet for Kids (BIK) και των συνεργαζόμενων κοινωνικών δικτύων.

Τι να περιμένετε;

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει:

• “Game of terms”: Νεανικά βίντεο που εξηγούν τις συνηθέστερες πρακτικές μάρκετινγκ στα παιχνίδια.
• Διαδραστικά κουίζ στα social media.
• Εκπαιδευτικά άρθρα και πόροι στην πλατφόρμα BIK.
• Podcast και webinars με ειδικούς.
• Ενότητα στο επερχόμενο διαδικτυακό μάθημα BIK MOOC για την ασφάλεια των παιδιών στο διαδίκτυο.
• Καμπάνια στα social media και συνεργασίες με influencers.
• Ένας πρακτικός οδηγός για την αποφυγή παγίδων μάρκετινγκ.

Μάθε πώς να αναγνωρίζεις και να αποφεύγεις τις παγίδες του διαδικτυακού μάρκετινγκ!

Το AdWiseOnline Guide εξηγεί απλά πώς λειτουργεί η διαδικτυακή διαφήμιση και δίνει πρακτικές συμβουλές για την αναγνώριση και αποφυγή παραπλανητικών τακτικών. Ο οδηγός είναι διαθέσιμος σε 29 γλώσσες μέσω της πλατφόρμας Better Internet for Kids.

AdWiseOnline: Πώς ξεκίνησε;

Το AdWiseOnline δημιουργήθηκε το 2024 με στόχο τη διερεύνηση των παραπλανητικών πρακτικών μάρκετινγκ που στοχεύουν παιδιά και νέους. Μια ειδική Ομάδα Εργασίας συνεργάστηκε με Ευρωπαϊκά Κέντρα Καταναλωτών (ECCs), Κέντρα για Ασφαλέστερο Διαδίκτυο (SICs), την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και BIK Youth Ambassadors, ώστε να καταλήξουν σε δράσεις για την καταπολέμηση αυτών των φαινομένων.

Πήγη: https://better-internet-for-kids.europa.eu/en/news/adwiseonline-manipulative-marketing-practices-online-gaming