Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι δημοφιλείς στους νέους όλων των ηλικιών και μαζί με το online gaming συγκεντρώνουν τις περισσότερες ανησυχίες που έχουν οι γονείς όσον αφορά στην ασφαλή  διαδικτυακή ενασχόληση των παιδιών τους. Οι περισσότερες ερωτήσεις μάλιστα αφορούν στο Instagram και πιο συγκεκριμένα την ηλικία έναρξης ενασχόλησης των παιδιών με το συγκεκριμένο κοινωνικό δίκτυο.  

Γιατί έχει σημασία το 11χρονο παιδί μου να μην έχει προφίλ στο Instagram;

Η  βασική ερώτηση των γονιών είναι ο σωστός χρόνος έναρξης ενασχόλησης του παιδιού με τα κοινωνικά δίκτυα και τι επιπτώσεις μπορεί να έχει η μη τήρηση αυτού του κανόνα. . Οι ηλικιακοί περιορισμοί σε αυτούς τους ιστότοπους έχουν δύο βασικούς σκοπούς: την προστασία της ιδιωτικής ζωής και την ασφάλεια.

Προστασία προσωπικών δεδομένων: Ο λόγος για τον οποίο οι περισσότερες υπηρεσίες  μέσων κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιούν ως όριο ηλικίας τα 13 έτη οφείλεται σε έναν νόμο που ονομάζεται COPPA. Αυτός ο νόμος ορίζει ότι οι οργανισμοί ή τα άτομα που χρησιμοποιούν ηλεκτρονικές υπηρεσίες (συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών κοινωνικών μέσων) δεν επιτρέπεται να συλλέγουν προσωπικές πληροφορίες οποιουδήποτε, ηλικίας κάτω των 13 ετών χωρίς γονική άδεια.

Ασφάλεια: Ορισμένες υπηρεσίες προσφέρουν πρόσθετη προστασία για χρήστες που είναι εγγεγραμμένοι ως ανήλικοι δηλ. κάτω των 18 ετών. Από τη στιγμή όμως που ένας ανήλικος δηλώνει ψεύτικη ηλικία προκειμένου να ανοίξει προφίλ σε ένα social media, αυτόματα χάνει αυτήν την προστασία που του προσφέρεται. Επίσης από τη στιγμή που χρησιμοποιεί υπηρεσίες και ιστότοπους που δεν έχουν σχεδιαστεί για την ηλικία του, κινδυνεύει να εκτεθεί σε ακατάλληλο περιεχόμενο.

Να σημειωθεί ότι εάν μια υπηρεσία διαπιστώσει ότι ένας χρήστης είναι ανήλικος και έχει ανοίξει προφίλ δηλώνοντας ψεύτικη ηλικία τότε μπορεί να διαγράψει τον λογαριασμό του και οποιοδήποτε περιεχόμενο έχει μοιραστεί.

Αυτό προστατεύει τόσο τον χρήστη όσο και την εταιρεία που διαχειρίζεται τον ιστότοπο.

Το παιδί μου έχει δημιουργήσει λογαριασμό χωρίς να με ρωτήσει, τι μπορώ να κάνω;

Σε μια τέτοια περίπτωση είναι σημαντικό να διατηρήσετε τη ψυχραιμία σας. Είναι επίσης φρόνιμο να μην «κατασχέσετε» τη συσκεύη, καθώς με αυτόν τον τρόπο καλλιεργείται στο παιδί η αίσθηση του φόβου προς εσάς και στην περίπτωση που κάτι του συμβεί διαδικτυακά θα αποφύγει να σας το εμπιστευτεί.

Εν συνεχεία είτε αποφασίσετε να διαγράψετε το προφίλ είτε αποφασίσετε να το διατηρήσετε, αφού πρώτα εξασφαλίσετε ότι έχει λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας, ρίξτε μια ματιά μαζί στην εφαρμογή και διαπιστώστε τι είδους χρήση κάνει το παιδί: Τι κάνει στο κοινωνικό δίκτυο, με ποιους συνομιλεί, ελέγξτε αν έχει τις σωστές ρυθμίσεις απορρήτου και αν το περιεχόμενο που δημοσιεύει είναι κατάλληλο. Αυτή η διαδικασία θα σας βοηθήσει να κερδίσετε χρόνο να σκεφτείτε την τελική σας απόφαση και σας δίνει ευκαιρίες να εξηγήσετε γιατί ίσως δεν είναι κατάλληλη η εφαρμογή για ένα παιδί στην ηλικία του παιδιού σας.  

Ως απάντηση στο σύνηθες επιχείρημα «μα όλοι στο σχολείο έχουν Instagram” μιλήστε με τους γονείς άλλων συμμαθητών του παιδιού σας και ίσως ανακαλύψετε ότι τελικά το χρησιμοποιούν λιγότερα παιδιά από όσα νομίζει το παιδί σας.

Εάν αποφασίσετε να διαγράψετε οριστικά το προφίλ του παιδιού δείτε εδώ βήμα προς βήμα πως θα το κάνετε. Υπάρχει βέβαια και η λύση της απενεργοποίησης του προφίλ ώς ότου αποφασίσετε ως οικογένεια ότι είναι ο κατάλληλος χρόνος για το παιδί να κάνει χρήση των κοινωνικών δικτύων.

Ένας καλό τρόπος να κάνετε ξεκάθαρες τις προσδοκίες σας από το παιδί σας όσον αφορά στη διαδικτυακή του συμπεριφορά είναι η δημιουργία μιας οικογενειακής συμφωνίας. Μέσω αυτής, από κοινού, μπορείτε να ορίσετε το χρόνο έναρξης ενασχόλησης του παιδιού με τα κοινωνικά δίκτυα, να θεσπίσετε όρια χρόνου και ποιότητας περιεχομένου που μπορεί να παρακολουθεί και ό,τι άλλο εσείς κρίνετε σημαντικό για την ασφάλεια του παιδιού.

Πώς μπορώ να μιλήσω στο παιδί μου για το τι μπορεί να δημοσιεύει στο Instagram;

Ένας εξαιρετικός τρόπος για να ξεκινήσετε μια τέτοια συζήτηση με το παιδί είναι να εξετάσετε το ψηφιακό αποτύπωμά του. Μιλήστε μαζί του για το ποιος μπορεί να δει το περιεχόμενο που δημοσιεύει στο Instagram και τι εντύπωση μπορεί να αποκομίσει κάποιος βλέποντας το προφίλ του. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να γίνει πιο προσεκτικό όσον αφορά στο τι  κοινοποιεί. Δώστε ιδιαίτερη έμφαση στις πληροφορίες που αποκαλύπτονται μέσα από φωτογραφίες και βίντεο. Ελέγξτε τις ρυθμίσεις απορρήτου. Το Instagram διαθέτει δύο τύπους προφίλ: ιδιωτικό και δημόσιο. Σε έναν ιδιωτικό λογαριασμό, οι χρήστες πρέπει να εγκρίνουν οποιονδήποτε ζητά να τους ακολουθήσει πριν μπορέσουν να δουν κάποιες από τις αναρτήσεις τους. Σε δημόσιο λογαριασμό, ο καθένας μπορεί να δει τις φωτογραφίες, να διαβάσει τα σχόλια και να αλληλοεπιδράσει με το προφίλ του παιδιού.

Είναι επίσης σημαντικό να υπενθυμίσουμε στο παιδί πώς ό,τι ανεβάζει στο διαδίκτυο –ακόμα και αν το διαγράψει στη συνέχεια- μπορεί να μείνει εκεί για πάντα. Σιγουρευτείτε ότι γνωρίζει πώς να αναφέρει/μπλοκάρει κάτι ή κάποιον που τον ενόχλησε διαδικτυακά. Συζητήστε μαζί του την έννοια του φίλου στο διαδίκτυο και πως σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να δέχεται αιτήματα φιλίας ή να συνομιλεί με ανθρώπους που δεν γνωρίζει στην πραγματική ζωή.

Το Instagram μπορεί να είναι ένα θαυμάσιο εργαλείο για όλους μας. Μας επιτρέπει να επικοινωνούμε, να εξερευνούμε και να μοιραζόμαστε χαρούμενες αναμνήσεις και συναρπαστικές ιδέες. Αν χρησιμοποιηθεί εσφαλμένα όμως μπορεί να μας προκαλέσει προβλήματα. Ας σιγουρευτούμε ότι το παιδί μας γνωρίζει όσα πρέπει προκειμένου να έχει μια θετική εμπειρία στο Instagram.