Υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας τα εγχειρίδια ασφαλούς πλοήγησης

Υπό την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων τέθηκαν τα εγχειρίδια ασφαλούς πλοήγησης του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ. Τα εγχειρίδια δίνουν τη δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να εμβαθύνει στην κάθε θεματική ενότητα όσο εκείνος θεωρεί ότι χρειάζεται, με βάση την ωριμότητα και τις ανάγκες των παιδιών της κάθε τάξης. Το περιεχόμενο επιλέχθηκε βάση αναγκών της ελληνικής και ευρωπαϊκής πραγματικότητας ενώ στηρίχθηκε και στα συμπεράσματα των 2 μεγάλων ερευνών που πραγματοποίησε το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ κατά τα σχολικά έτη 2018-2019 και 2019-2020 και οι οποίες στόχευαν στη διερεύνηση των διαδικτυακών συνηθειών των παιδιών και στον εντοπισμό των συχνότερων κινδύνων που αντιμετωπίζουν λόγω έλλειψης ενημέρωσης και επιμόρφωσης. Απευθύνονται σε διαφορετικές τάξεις του Δημοτικού σχολείου ενώ για το Γυμνάσιο και το Λύκειο  υπάρχει ένα ενιαίο.

Μπορείτε να δείτε τα εγχειρίδια εδώ

Τεύχος 23 – Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός SID 2021 (14-10-2020)

Τεύχος 22 – Δραστηριότητες και υλικό για τον Οκτώβριο (01-10-2020)

Σε εξέλιξη απάτη “τεχνικής υποστήριξης”

To Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ προειδοποιεί τους χρήστες ότι βρίσκεται σε εξέλιξη απάτη με σκοπό την υποκλοπή των προσωπικών κωδικών πρόσβασης σε τραπεζικούς λογαριασμούς. Άγνωστοι επικοινωνούν τηλεφωνικά με το εκάστοτε θύμα τους κυρίως μιλώντας Αγγλικά και ισχυριζόμενοι ότι εκπροσωπούν γνωστή εταιρεία πληροφορικής  ζητούν πρόσβαση στον υπολογιστή/στο κινητό ή το tablet με την πρόφαση ότι έχει προσβληθεί από κακόβουλο λογισμικό ή ότι παρουσιάζεται μια σοβαρή δυσλειτουργία στα windows. Μάλιστα προκειμένου να γίνουν πιστευτοί ότι τηλεφωνούν από γραφεία εταιρείας στο βάθος ακούγονται διάφοροι θόρυβοι και φωνές από υποτιθέμενους υπαλλήλους που εργάζονται στο χώρο. Ζητούν από το θύμα να τους επιτρέψει να αποκτήσουν δυνατότητα απομακρυσμένης πρόσβασης προκειμένου να επιλύσουν το πρόβλημα.  Με αυτόν τον τρόπο καταφέρνουν να «εισέλθουν» στον υπολογιστή του θύματος και να υποκλέψουν τους κωδικούς για web banking, τους κωδικούς πρόσβασης σε κοινωνικά δίκτυα, αποθηκευμένα βίντεο ή φωτογραφίες ή οτιδήποτε άλλο θεωρήσουν χρήσιμο.

Πώς λειτουργούν οι απάτες τεχνικής υποστήριξης

Οι απατεώνες μπορεί να σας καλέσουν απευθείας στο τηλέφωνο και να προσποιούνται ότι είναι εκπρόσωποι μιας εταιρείας τεχνολογίας. Μπορεί ακόμα και να πλαστογραφήσουν τα στοιχεία καλούντος, ώστε να μοιάζει με γνήσιο αριθμό τηλεφώνου υποστήριξης από αξιόπιστη εταιρεία. Στη συνέχεια, μπορεί να σας ζητήσουν να εγκαταστήσετε εφαρμογές που τους παρέχουν απομακρυσμένη πρόσβαση στη συσκευή σας. Χρησιμοποιώντας την απομακρυσμένη πρόσβαση, αυτοί οι έμπειροι απατεώνες μπορούν να παραποιούν τα κανονικά μηνύματα συστήματος ως συμπτώματα προβλημάτων.

Οι απατεώνες μπορούν επίσης να ξεκινήσουν μια επικοινωνία προβάλλοντας πλαστά μηνύματα σφάλματος σε τοποθεσίες web που επισκέπτεστε, εμφανίζοντας αριθμούς υποστήριξης και πείθοντάς σας να τους καλέσετε. Μπορούν επίσης να τοποθετήσουν το πρόγραμμα περιήγησής σας σε λειτουργία πλήρους οθόνης και να εμφανίσουν αναδυόμενα μηνύματα που δεν θα εξαφανιστούν, προφανώς κλειδώνοντας το πρόγραμμα περιήγησής σας. Αυτά τα ψεύτικα μηνύματα σφάλματος στοχεύουν στο να σας τρομάξουν ώστε να καλέσετε τη “γραμμή εξυπηρέτησης τεχνικής υποστήριξης”.

Πώς θα προστατευτείτε από απάτες τεχνικής υποστήριξης

Είναι σημαντικό να έχετε υπόψη σας τα εξής:

• Καμία εταιρεία πληροφορικής δεν αποστέλλει αν δεν υπάρχει σχετικό αίτημα από τον πελάτη ανεπιθύμητα μηνύματα email ούτε προβαίνει σε ανεπιθύμητες τηλεφωνικές κλήσεις για να ζητήσει προσωπικά ή οικονομικά στοιχεία ή για να παράσχει τεχνική υποστήριξη για να επιδιορθώσει τον υπολογιστή σας.
• Αν εμφανιστεί ένα αναδυόμενο μήνυμα ή μήνυμα σφάλματος με έναν αριθμό τηλεφώνου, μην καλέσετε τον αριθμό. Τα μηνύματα σφάλματος και προειδοποίησης από τις εταιρείες δεν περιλαμβάνουν ποτέ αριθμούς τηλεφώνου.
• Κατεβάζετε λογισμικό μόνο από επίσημες τοποθεσίες. Να είστε δύσπιστοι όσον αφορά τη λήψη λογισμικού από τοποθεσίες τρίτων κατασκευαστών, καθώς ορισμένες από αυτές μπορεί να έχουν τροποποιηθεί χωρίς τη γνώση του συντάκτη για να ομαδοποιήσουν το κακόβουλο λογισμικό υποστήριξης και άλλες απειλές.
• Η τεχνική υποστήριξη καμίας εταιρείας πληροφορικής δεν θα ζητήσει ποτέ να πληρώσετε για την υποστήριξη με Bitcoin ή με δωροκάρτες.
• Να χρησιμοποιείτε λογισμικό προστασίας από ιούς και να το διατηρείτε ενημερωμένο.
• Να χρησιμοποιείτε ισχυρούς κωδικούς πρόσβασης.
• Να μην ανοίγετε ύποπτα συνημμένα και μην κάνετε κλικ σε ασυνήθιστες συνδέσεις σε μηνύματα.

Τι πρέπει να κάνετε σε περίπτωση που ένας απατεώνας της τεχνικής υποστήριξης έχει ήδη τα στοιχεία σας

• Καταργήστε την εγκατάσταση των εφαρμογών που οι απατεώνες σας ζήτησαν να εγκαταστήσετε.
• Αλλάξτε τους κωδικούς πρόσβασης.
• Επαναφέρετε τις εργοστασιακές ρυθμίσεις στις συσκευές που τυχόν απέκτησαν πρόσβαση οι απατεώνες.
• Εκτελέστε πλήρη σάρωση ασφαλείας για τον εντοπισμό μολυσμένων ή επικίνδυνων προγραμμάτων με τη βοήθεια ενημερωμένου λογισμικού ασφαλείας.
• Επικοινωνήστε άμεσα με το αρμόδιο, κατά περίπτωση, τραπεζικό ίδρυμα σε περίπτωση πραγματοποίησης συναλλαγών – μεταφορών χρηματικών ποσών που δεν αναγνωρίζετε.
• Ενημερώστε την τεχνική υποστήριξη της εταιρείας που υποδύθηκαν οι επιτήδειοι και προχωρήστε σε καταγγελία είτε στη Δ/νση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος είτε στη SafeLine.gr

Πηγή: https://support.microsoft.com/el-gr/

Οδηγίες για ασφαλή τηλεκπαίδευση

Μπορείτε να κατεβάσετε το φυλλάδιο από εδώ

Οι αλλαγές στην ψηφιακή ζωή των παιδιών λόγω της πανδημία, οι κίνδυνοι και οι νέες προκλήσεις στο επίκεντρο της ετήσιας συνεδρίασης του Συμβουλευτικού Οργάνου του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ

Οι αλλαγές που επέφερε η πανδημία στην ψηφιακή ζωή παιδιών και εφήβων, οι κίνδυνοι και οι προκλήσεις που δημιουργούνται από τη νέα πραγματικότητα συζητήθηκαν εκτενώς κατά την ετήσια συνεδρίαση του Συμβουλευτικού Οργάνου του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ που φέτος λόγω των συνθηκών πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά.

Η Υφυπουργός Παιδείας κ. Σοφία Ζαχαράκη στο χαιρετισμό που απηύθυνε αναφέρθηκε στο πως η τεχνολογία μας βοήθησε να συνεχίσουμε τη ζωή μας παρά την υπάρχουσα υγειονομική κρίση και τόνισε ότι η προστασία και η επιμόρφωση των παιδιών από τους διαδικτυακούς κινδύνους είναι υψίστης σημασίας και μέσα στις προτεραιότητες του Υπουργείου. Όσον αφορά στην τηλεκπαίδευση επεσήμανε ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη δια ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία  όμως άμβλυνε τις συνέπειες της κρίσης και επέτρεψε τη διατήρηση της επαφής των παιδιών με το σχολείο. Όπως επεσήμανε η κ. Ζαχαράκη η παρακαταθήκη που θα μείνει είναι πολύ σημαντική και το Υπουργείο καθημερινά εργάζεται προς την κατεύθυνση παροχής ακόμα μεγαλύτερης προστασίας των παιδιών και των εκπαιδευτικών κατά την τηλεκπαίδευση. Επικαιροποιημένες οδηγίες ασφαλούς χρήσης του διαδικτύου στέλνονται ανα τακτά χρονικά διαστήματα στα σχολεία ενώ ετοιμάζεται και μια εξειδικευμένη πλατφόρμα σε θέματα διαδικτυακού εκφοβισμού σε συνεργασία με το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Στα σχέδια του Υπουργείου Παιδείας είναι και η επιμόρφωση όλων των εκπαιδευτικών  για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση με έμφαση στην ασφαλή χρήση του διαδικτύου.

Χαιρετισμό στην συνεδρίαση απηύθυνε και ο Γενικός Γραμματέας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων Αθανάσιος Στάβερης-Πολυκαλάς ο οποίος επεσήμανε τη σημασία επιμόρφωσης των ίδιων των γονιών για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου καθώς είναι πολύτιμοι σύμμαχοι στην προσπάθεια που καταβάλλεται για την ασφαλή χρήση από τα παιδιά. Και τόνισε ότι το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής εργάζεται προς αυτήν την κατεύθυνση.

Δράσεις της ΕΕ για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου από τα παιδιά

Η Ευρωβουλευτής κ. Μαρία Σπυράκη η οποία έχει διατελέσει και πρέσβειρα Ασφαλούς Διαδικτύου της Ε.Ε στην Ελλάδα μετέφερε τον προβληματισμό που υπάρχει στους κόλπους της Κομισιόν για τη μη ορθή χρήση του διαδικτύου από τα παιδιά, ιδιαίτερα αυτήν την ευαίσθητη περίοδο, και τις προσπάθειες που καταβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση για την επιμόρφωση και ενδυνάμωση των δεξιοτήτων των αυριανών ψηφιακών πολιτών.  Σύμφωνα με στοιχεία πριν την περίοδο της πανδημίας περίπου τα μισά παιδιά ηλικίας 11-16 ετών είχαν αντιμετωπίσει έναν ή περισσότερους κινδύνους στο Διαδίκτυο. Στοιχεία που σήμερα είναι πολύ μεγαλύτερα όπως χαρακτηριστικά είπε, αν αναλογιστεί κανείς ότι και η σχολική και η εξωσχολική ζωή των παιδιών πραγματοποιείται μέσα από το διαδίκτυο. Η κ. Σπυράκη, αναφέρθηκε εκτενώς στη στρατηγική της Ε.Ε για την προστασία των παιδιών η οποία αφορά σε 5 συγκεκριμένους πυλώνες:  τον έλεγχο ποιότητας περιεχομένου ιστοσελίδων που απευθύνονται σε παιδιά, την εκπαίδευση των παιδιών στην ψηφιακή τεχνολογία, την αφύπνιση και ενημέρωση για τους ψηφιακούς κινδύνους, τη δημιουργία εργαλείων για ένα ασφαλές ψηφιακό περιβάλλον και τη νομοθεσία κατά των ηλεκτρονικών εγκλημάτων με θύματα παιδιά.

Η ελληνική πραγματικότητα

H συντονίστρια του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ Βιβή Φραγκοπούλου, μέσα από την ομιλία της ανέλυσε το πως διαμορφώνεται η ελληνική πραγματικότητα σε σχέση με τις αλλαγές που έφερε η πανδημία στη ψηφιακή ζωή παιδιών και εφήβων. Οι βασικές παρατηρήσεις που προκύπτουν μέσα από την ανάλυση των στοιχείων από τη συνολική δράση του Κέντρου (site, social media, ενημερώσεις σε γονείς, παιδιά και εκπαιδευτικούς κ.α) είναι ότι η ευρύτερη και ποσοτικά μεγαλύτερη χρήση του διαδικτύου ανέδειξε τα κενά ενημέρωσης που υπάρχουν σε σχέση με την ασφαλή χρήση, ακόμα και πολύ μικρά παιδιά κάτω των 5 ετών πλέον κάνουν αυξημένη χρήση του διαδικτύου, οι γονείς λόγω και της τηλεκπαίδευσης δυσκολεύονται να θέσουν όρια χρόνου χρήσης αλλά και οι κατευθύνσεις από όλα τα Ευρωπαϊκά Κέντρα Ασφαλούς Διαδικτύου προσαρμόστηκαν  λόγω των δεδομένων δίνοντας στην παρούσα φάση έμφαση στην ποιοτική και όχι τόσο στην ποσοτική χρήση. Η κ. Φραγκοπούλου επεσήμανε ότι κατά τη διάρκεια του lockdown υπήρξε αύξηση της τάξεως του 184% στην επισκεψιμότητα στο SaferInterne4Kids.gr και ιδιαίτερα στις σελίδες που αφορούσαν ασφαλή χρήση των κοινωνικών δικτύων, προστασίας προσωπικών δεδομένων, προστασίας από διαδικτυακές απάτες κ.α γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη επιμόρφωσης που επιζητούν οι χρήστες. Εν συνεχεία η συντονίστρια του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου ανάλυσε τις δράσεις που ανέλαβε όλη αυτή την κρίσιμη περίοδο το κέντρο προκειμένου να καλύψει τα όποια κενά ενημέρωσης υπάρχουν και να προσφέρει ουσιαστική στήριξη σε παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς.

Η ευρωπαική πραγματικότητα

O συντονιστής των Ευρωπαϊκών Γραμμών Βοήθειας του INSAFE Karl Hopwood αναφέρθηκε στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα επισημαίνοντας ότι ο διαδικτυακός εκφοβισμός εξακολουθεί να είναι ο κύριος λόγος επικοινωνίας των χρηστών με τις Γραμμές Βοήθειας. Υπογράμμισε όμως ότι τα στοιχεία δείχνουν μια μεγάλη αύξηση της τάξεως του 194% σε κλήσεις που αφορούν προστασία της ιδιωτικότητας, κατά 53% αυξήθηκαν οι κλήσεις για θέματα αγάπης και σχέσεων στο διαδίκτυο και κατά 29% για θέματα sexting. Ο κ. Hopwood αναφέρθηκε και στις πρωτοβουλίες που ανέλαβαν από την πρώτη στιγμή όλα τα Ευρωπαϊκά Κέντρα Ασφαλούς Διαδικτύου. Συντονισμένα κατέβαλλαν μια μεγάλη προσπάθεια ενημέρωσης και αφύπνισης για όλα τα προβλήματα και τις αδυναμίες που ήρθαν στο προσκήνιο σε σχέση με τη χρήση του διαδικτύου.

Πανδημία και υπερβολική χρήση

Η ψυχολόγος της γραμμής βοήθειας Ηelp-line.gr Μαρία Δάρα τόνισε ότι σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από τις επαφές των χρηστών με τη γραμμή, μετά την άρση του lockdown παρατηρήθηκε μια εκρηκτική αύξηση των κλήσεων που αφορούν την υπερβολική ενασχόληση των παιδιών στο διαδίκτυο. To γεγονός αυτό μαρτυρά ότι την πρωτόγνωρη αυτή περίοδο που διανύουμε υιοθετήθηκαν συνήθειες που θα οδηγήσουν σε μελλοντικές προβληματικές συμπεριφορές. Όπως τόνισε χαρακτηριστικά είναι ζωτικής σημασίας η συνεργασία φορέων, γονιών και εκπαιδευτικών έτσι ώστε να επέλθει η ομαλή ισορροπία μεταξύ της πραγματικής και της διαδικτυακής ζωής των παιδιών.

Πανδημία και κυβερνοέγκλημα

Στον  αντίκτυπο της πανδημίας στο έγκλημα στον κυβερνοχώρο αναφέρθηκε η υπεύθυνη της Ανοιχτής Γραμμής για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο SafeLine.gr, νομικός κ. Μελτίνη Χριστοδουλάκη η οποία επεσήμανε ότι ήταν πιο ορατός και εντυπωσιακός σε σύγκριση με άλλες εγκληματικές δραστηριότητες. Τόνισε μάλιστα ότι σύμφωνα με στοιχεία της Europol o κυβερνο- εγκληματίες μπόρεσαν να προσαρμοστούν γρήγορα και να επωφεληθούν από τις ανησυχίες και τους φόβους των θυμάτων γεγονός που αναμένεται να συνεχιστεί και να ενταθεί το επόμενο χρονικό διάστημα. Ανησυχητικό επίσης είναι το στοιχείο ότι η δραστηριότητα γύρω από τη διανομή υλικού σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών στο διαδίκτυο φαίνεται να αυξάνεται, με βάση τον αριθμό των δεικτών. Ενδεικτικά της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί είναι ότι σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία η Γραμμή Καταγγελιών SafeLine.gr το δίμηνο Μαρτίου-Απριλίου 2020 έλαβε 2000 καταγγελίες έναντι 800 το αντίστοιχο περσινό διάστημα.  

Δελτίο τύπου για διαδικτυακές απάτες

Αύξηση στις καταγγελίες για οικονομικές απάτες την περίοδο του lockdown.

Τι αφορούν οι συχνότερες καταγγελίες – Συμβουλές προς τους χρήστες.

Την προσοχή των χρηστών εφιστά το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου σε σχέση με τις διαδικτυακές απάτες οι οποίες λόγω της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί και της υπερχρήσης που παρατηρείται έχουν αυξηθεί αισθητά από την αρχή της πανδημίας. Η γραμμή καταγγελιών για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο SafeLine.gr έχει δεχτεί από το Μάρτιο του 2020 έως σήμερα μεγάλο αριθμό αναφορών που αφορούν σε οικονομικές απάτες σε εξ’ αποστάσεως συναλλαγές και ηλεκτρονικές αγορές.

Απάτες μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (phishing)

Τον τελευταίο καιρό μάλιστα έχουν πληθήνει οι καταγγελίες για επιθέσεις ηλεκτρονικού ψαρέματος (phishing) προκειμένου επιτήδειοι να αποσπάσουν προσωπικά στοιχεία. Το «ηλεκτρονικό ψάρεμα» γίνεται κυρίως μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, διαφημίσεων ή από ιστότοπους που έχουν παρόμοια εμφάνιση με ιστότοπους που τα θύματα χρησιμοποιούν ήδη (Εικόνα 1). Για παράδειγμα, τα θύματα λαμβάνουν  μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που μοιάζει να έχει σταλεί από την τράπεζά τους (Εικόνα 2) το οποίο τους ζητά να επιβεβαιώσουν τον αριθμό του τραπεζικού τους λογαριασμού. Πληροφορίες που μπορεί να ζητηθούν είναι τα ονόματα χρηστών και κωδικοί πρόσβασης, αριθμοί κοινωνικής ασφάλισης, αριθμοί τραπεζικών λογαριασμών, αριθμοί πιστωτικών καρτών, ημερομηνία γέννησης κ.α.

Εικόνα 1 Παράδειγμα απάτης με ΕΛΤΑ

Εικόνα 2 Παράδειγμα απάτης με Τράπεζα

Απάτες με spam μηνύματα εκβιαστικού περιεχομένου

Επιπρόσθετα, συχνές είναι οι καταγγελίες για περιστατικά spam μηνυμάτων εκβιαστικού περιεχομένου (Εικόνα 3) , που αποστέλλονται μαζικά  σε διάφορους αποδέκτες με σκοπό την εξαπάτησή τους. Ειδικότερα, επιτήδειοι στέλνουν μαζικά μηνύματα σε αποδέκτες και τους ενημερώνουν ότι διαθέτουν πρόσβαση στη συσκευή τους ενώ κάποιες φορές το μήνυμα φαίνεται ψευδώς να έχει αποσταλεί από τον ίδιο προσωπικό λογαριασμό του παραλήπτη.

Παράλληλα τους γνωστοποιούν ότι δήθεν έχει εγκατασταθεί κακόβουλο λογισμικό, μετά από την επίσκεψή τους σε κάποιον ιστότοπο, το οποίο έχει ενεργοποιήσει την κάμερα και τους έχει καταγράψει σε προσωπικές στιγμές. Στη συνέχεια αναφέρεται ότι το κακόβουλο λογισμικό έχει συλλέξει όλες τις επαφές των χρηστών από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι δράστες απειλούν με την αποστολή του επίμαχου υλικού στις επαφές τους, σε περίπτωση που δεν λάβουν bitcoins.

Σημειώνεται ότι στα εκβιαστικά αυτά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου κάποιες φορές γίνεται και αναφορά σε πραγματικούς κωδικούς (ή και παλαιότερους κωδικούς) ώστε οι χρήστες να πεισθούν για το αληθές της απειλής (δείτε περισσότερα για την απάτη αυτή εδώ https://saferinternet4kids.gr/nea/mail-scam/.

Εικόνα 3 Παράδειγμα απάτης εκβιαστικού περιεχομένου

Emails με κακόβουλο λογισμικό

Καταγγελίες στην ανοιχτή γραμμή για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο SafeLine.gr αναφέρονται και σε λήψη μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (emails) που εμπεριέχουν αρχεία κακόβουλου λογισμικού (malware).

Ειδικότερα, το θύμα λαμβάνει μήνυμα από άγνωστη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, στο οποίο:

• το εμφανιζόμενο όνομα αποστολέα είναι υπαρκτό και ανήκει στη λίστα επαφών του,
• το περιεχόμενο του μηνύματος αποτελεί απόσπασμα προγενέστερης συνομιλίας μεταξύ του εμφανιζόμενου αποστολέα και άλλης επαφής (ή και του ίδιου του θύματος),
• περιέχει σύνδεσμο ή έχει επισυναφθεί αρχείο, το οποίο εμπεριέχει (συγκεκαλυμμένο) κακόβουλο εκτελέσιμο κώδικα.

Συμβουλές για προστασία από διαδικτυακές απάτες

• Να παρατηρείτε πάντα τη διεύθυνση του αποστολέα ενός μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και ιδιαίτερα τις διαφορές στο εμφανιζόμενο όνομα και το email του αποστολέα.
• Να μην απαντάτε ποτέ σε ύποπτα email. Καμία υπηρεσία π.χ. τράπεζα δε θα ζητήσει διαδικτυακή ενημέρωση για προσωπικά δεδομένα.
• Να δημιουργείτε αντίγραφα ασφαλείας των αρχείων (backup) σε τακτά χρονικά διαστήματα, σε εξωτερικό μέσο αποθήκευσης έτσι ώστε να είναι δυνατή η αποκατάστασή τους.
• Σε περίπτωση όπου λάβετε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από άγνωστους αποστολείς ή άγνωστη προέλευση, να μην ανοίγετε τους συνδέσμους (links) και να μην κατεβάζετε συνημμένα αρχεία που περιέχονται στα μηνύματα αυτά.
• Να χρησιμοποιείτε λογισμικά προγράμματα, ενημερωμένα στην τελευταία τους έκδοση, ενώ θα πρέπει να υπάρχει πάντα ενημερωμένο πρόγραμμα προστασίας από κακόβουλο λογισμικό του ηλεκτρονικού υπολογιστή.
• Να πραγματοποιείτε αγορές από αξιόπιστα και γνωστά ηλεκτρονικά καταστήματα. Σημαντική ένδειξη αξιοπιστίας είναι η μακρόχρονη λειτουργία των καταστημάτων στην αγορά και η ύπαρξη φυσικής έδρας.
• Να ελέγχετε τις βασικές πληροφορίες που παρέχονται για το ηλεκτρονικό κατάστημα από τον ιστότοπό του. Να αναζητάτε, ειδικότερα, την επωνυμία της εταιρείας και τα πλήρη στοιχεία επικοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης ταχυδρομικής διεύθυνσης. Η ύπαρξη μόνο ηλεκτρονικής διεύθυνσης (e-mail) και κινητού τηλεφώνου δεν αρκεί και αποτελεί, μάλιστα, ένδειξη απάτης.
• Να ελέγχετε, πριν από την πληρωμή ότι ο ιστότοπος παρέχει ασφαλή σύνδεση για τη μετάδοση ευαίσθητων δεδομένων, όπως στοιχείων πιστωτικών καρτών. Να βεβαιώνεστε ότι το σύμβολο ασφαλούς μετάδοσης δεδομένων εμφανίζεται στο πεδίο «διεύθυνση του προγράμματος περιήγησης» – browser με τη μορφή HTTPS.
• Να αναζητάτε και να διαβάζετε σχόλια, εμπειρίες ή συστάσεις άλλων καταναλωτών που έχουν ήδη αγοράσει από το κατάστημα.
• Να μην πείθεστε από υπερβολικά δελεαστικές τιμές των προϊόντων σε σχέση με τον ανταγωνισμό.

Romance scams

Ιδιαίτερη προσοχή εφιστάται στους χρήστες και για οργανωμένα κυκλώματα εγκληματιών που προκειμένου να αποσπάσουν χρήματα από τα θύματά τους εκμεταλλεύονται τη μοναξιά και την ανάγκη επικοινωνίας κατά τη διάρκεια του lockdown (romance scam). Η SafeLine.gr έχει δεχτεί καταγγελίες που αφορούν σε τέτοιου είδους οικονομικής εξαπάτησης. Επιτήδειοι εμφανιζόμενοι κυρίως ως Αμερικάνοι στρατιωτικοί γιατροί οι οποίοι υπηρετούν στο Αφγανιστάν ή τη Συρία, πείθουν τα θύματα τους να τους στείλουν χρήματα αναπτύσσοντας μια φιλία ή ένα ειδύλλιο. Αναζητούν  μέσω κοινωνικών δικτύων ή ιστοσελίδων γνωριμιών για πιθανά θύματα, περνώντας εβδομάδες ή μήνες για να δημιουργήσουν μια σχέση. Για να ισχυροποιήσουν τις ψεύτικες ιστορίες τους, συχνά παίρνουν φωτογραφίες και ονόματα πραγματικών στρατιωτών που συλλέγουν από ιστότοπους στο διαδίκτυο. Αυτές οι απάτες αναφέρονται ως romance scams.

Συμβουλές για προστασία από romance scams

Πριν στείλετε χρήματα, ελέγξτε αν αναγνωρίζετε κάποια από τα προειδοποιητικά σημάδια, διότι ενδέχεται να είστε πιθανό θύμα απάτης:

• Δεν έχετε γνωρίσει ποτέ τον φίλο/φίλη σας και όλη η επικοινωνία σας ήταν αυστηρά διαδικτυακή.
• Το άτομο ισχυρίζεται ότι υπέστη σοβαρό τραυματισμό και χρειάζεται βοήθεια για να επιστρέψει στην πατρίδα του ή ισχυρίζεται ότι χρειάζεται χρήματα για να ταξιδέψει στο σπίτι του για να επισκεφθεί έναν άρρωστο συγγενή.
• Το άτομο ισχυρίζεται ότι θέλει να σας επισκεφτεί κατά τη διάρκεια της άδειας του, αλλά χρειάζεται να στείλετε χρήματα για να αγοράσει αεροπορικά εισιτήρια.
• Το άτομο ισχυρίζεται ότι χρειάζεται τη βοήθειά σας για να πληρώσει το «τέλος εξόδου» από το Αφγανιστάν/Συρία.
• Το άτομο ισχυρίζεται ότι γεννήθηκε και μεγάλωσε στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά χρησιμοποιεί κακή γραμματική και ορθογραφία.
• Το άτομο ισχυρίζεται ότι βρίσκεται στο Αφγανιστάν, αλλά σας ζητά να στείλετε χρήματα σε λογαριασμό τρίτης χώρας, όπως η Νιγηρία.

Εάν πιστεύετε ότι είστε θύμα διαδικτυακής απάτης:

• Μη στείλετε χρήματα.
• Διακόψτε κάθε επικοινωνία. Μην επιχειρήσετε να επιλύσετε την κατάσταση μόνοι σας. Εάν αισθάνεστε απειλή, επικοινωνήστε αμέσως με την αστυνομία. Μην επιχειρήσετε να ανακτήσετε προσωπικά τα χαμένα χρήματα.
• Κάντε άμεσα αναφορά στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ή στη SafeLine.gr
• Αναφέρετε το άτομο/κατάστημα στο κοινωνικό δίκτυο ή στην ιστοσελίδα γνωριμιών όπου το συναντήσατε.