Grand Theft Auto V: Είναι κατάλληλο για παιδιά;

Το Grand Theft Auto (GTA) είναι μια σειρά από παιχνίδια δράσης-περιπέτειας. Αναπτύχθηκε κυρίως από τον βρετανικό οίκο Rockstar North (πρώην DMA Design) και δημοσιεύεται από τη μητρική του εταιρεία, Rockstar Games. Το όνομα της σειράς αναφέρεται στον όρο “grand theft auto”, που χρησιμοποιείται στις Ηνωμένες Πολιτείες για την κλοπή μηχανοκίνητων οχημάτων.

Πως λειτουργεί;

Το παιχνίδι επικεντρώνεται σε έναν ανοιχτό κόσμο όπου ο παίκτης μπορεί να ολοκληρώσει αποστολές για να προχωρήσει σε μια συνολική ιστορία, καθώς και να συμμετέχει σε διάφορες παράπλευρες δραστηριότητες. Το μεγαλύτερο μέρος του παιχνιδιού περιστρέφεται γύρω από την οδήγηση και τη σκοποβολή, με περιστασιακά παιχνίδια ρόλων και στοιχεία κλοπής. Τα παιχνίδια της σειράς Grand Theft Auto διαδραματίζονται σε φανταστικές τοποθεσίες που διαμορφώνονται σύμφωνα με τις πραγματικές πόλεις. Ο χάρτης του αρχικού παιχνιδιού περιελάμβανε τρεις πόλεις—Liberty City (με βάση τη Νέα Υόρκη), San Andreas (βασισμένο στο Σαν Φρανσίσκο) και Vice City (βασισμένο στο Μαϊάμι)—αλλά οι μετέπειτα τίτλοι τείνουν να εστιάζουν σε ένα μόνο περιβάλλον. Η σειρά επικεντρώνεται σε διαφορετικούς πρωταγωνιστές που προσπαθούν να ανέβουν στις τάξεις του εγκληματικού υποκόσμου, αν και τα κίνητρά τους για να το κάνουν ποικίλλουν σε κάθε έκδοση. Οι ανταγωνιστές είναι συνήθως χαρακτήρες που έχουν προδώσει τον πρωταγωνιστή ή την οργάνωσή του.

Είναι ασφαλές για παιδιά;

Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ότι το Grand Theft Auto είναι ένα παιχνίδι δράσης για ενήλικες για πλατφόρμες Xbox 360, Xbox One, Xbox Series X/S, PlayStation 3, PlayStation 4, PlayStation 5 και Windows. Περιέχει βία συμμοριών, γυμνό, εξαιρετικά σκληρή γλώσσα και κατάχρηση ναρκωτικών και αλκοόλ.

Η τελευταία προσθήκη στο franchise GTA, το Grand Theft Auto V (GTA 5) έχει βαθμολογηθεί ως Mature 17+ (M) από το ESRB. Το παιχνίδι είναι κατάλληλο για ηλικίες 17 ετών και άνω. Η βαθμολογία υπονοεί βασικά ότι το παιχνίδι περιέχει έντονη βία, αίμα, σεξουαλικό περιεχόμενο και υβριστική γλώσσα. Το Grand Theft Auto 5 είναι ιδιαίτερα δημοφιλές λόγω της νέας δυνατότητας του παιχνιδιού που επιτρέπει στους παίκτες να μπορούν να συνδεθούν και να παίξουν μαζί μέσω διαδικτύου.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι;

Το Grand Theft Auto 5 είναι ένα παιχνίδι που προορίζεται μόνο για ενήλικες, λόγω του περιεχομένου του. Ένα παιδί που παίζει Grand Theft Auto 5 θα εκτεθεί σε βωμολοχίες και σε μια ιστορία που τονίζει και εξυμνεί το έγκλημα και την εγκληματική συμπεριφορά.
Δεν υπάρχουν διαθέσιμοι γονικοί έλεγχοι στο GTA 5, επομένως ως γονείς δεν μπορείτε να περιορίσετε τις δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα στο παιχνίδι.
Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα παιχνίδια κονσόλας, υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα απορρήτου που περιορίζουν το ποιος μπορεί να δει τον λογαριασμό ενός παίκτη. Οι αποδεκτοί φίλοι μπορούν να δουν τη δραστηριότητα και τις λεπτομέρειες παιχνιδιού ενός παίκτη, ενώ οι διαδικτυακοί παίκτες μπορούν να στέλνουν μηνύματα και αιτήματα φιλίας, εκτός εάν έχουν απενεργοποιήσει αυτή τη δυνατότητα από τις ρυθμίσεις απορρήτου.
Υπάρχουν ακόμα πολλές αναφορές για το GTA 5 online που σχετίζονται με ζητήματα πρόσβασης σε διαδικτυακούς χάκερ και προσωπικές πληροφορίες παικτών. Σε σοβαρές περιπτώσεις εμπλέκονται «modders» (όπως χάκερ που τροποποιούν το παιχνίδι) οι οποίοι βρίσκουν τις διευθύνσεις IP που τους επιτρέπουν να ανακαλύψουν τις πραγματικές διευθύνσεις των παικτών.

Skype: απαιτείται γονική συναίνεση για χρήστες κάτω των 13 ετών

Το Skype είναι μια εφαρμογή για την ανταλλαγή γραπτών μηνυμάτων και κλήσεων, είτε με βίντεο είτε χωρίς. Η βασική της λειτουργία είναι προσβάσιμη δωρεάν, και υπάρχει η επιλογή της μηνιαίας συνδρομής για περαιτέρω παροχές.

Το επιτρεπτό όριο ηλικίας είναι τα 13 έτη, και ένα άτομο μικρότερο από αυτό χρειάζεται γονική συναίνεση για να δημιουργήσει λογαριασμό.

Η εφαρμογή δεν προσομοιάζει με κάποια άλλη από τα δημοφιλή social media, καθώς υπάρχει μόνο ανταλλαγή κειμένου/κλήσεων.

Για να μπορούν να συνομιλήσουν δύο άτομα στο Skype, το ένα αναζητά το άλλο με το ακριβές του όνομα προκειμένου να το βρει. Αφού γίνει αυτό, με την επιλογή της προσθήκης στις επαφές και την αποδοχή του άλλου ατόμου που λαμβάνει το αίτημα, μπορεί να εκκινήσει η διαδικτυακή συναναστροφή. Φυσικά ενδέχεται να υπάρχουν fake profile (ψεύτικοι λογαριασμοί) με τους οποίους κανείς μπορεί να προσπαθήσει να προσεγγίσει ένα παιδί, με οποιοδήποτε σκοπό (ακόμα και οικονομικό, για να αποκτήσει πρόσβαση σε κωδικούς ή λογαριασμούς καρτών) ωστόσο αν το άτομο αποδέχεται αποκλειστικά τους λογαριασμούς που γνωρίζει στην πραγματική του ζωή είναι σχετικά ασφαλές, και δεν απαντά σε μηνύματα που φαινομενικά είναι π.χ, από μια τράπεζα, ή από την ίδια την εφαρμογή.

Παρόλα αυτά, με οποιαδήποτε άβολο αίσθημα που θα νιώσει το άτομο ή με κάποια “λάθος” απάντηση, υπάρχουν επιλογές και οδηγίες προκειμένου να προχωρήσει σε καταγγελία εντός της εφαρμογής ή και block της επαφής που παραβίασε την ιδιωτικότητα ή την ασφάλεια.

Tinder: μια εφαρμογή μόνο για ενήλικες

Το Tinder είναι μια πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης με σκοπό τη συνάντηση (διαδικτυακή ή/και διά ζώσης) μεταξύ των χρηστών/χρήστριων. Είναι μια δωρεάν διαδικτυακή πλατφόρμα γνωριμιών παγκόσμιας κλίμακας.

Η χρήση του είναι όχι μόνο για τη συνάντηση ανθρώπων, αλλά ενδεχομένως και τη σύναψη σχέσεων κάθε είδους μεταξύ τους. Είναι πλέον ένα σύνηθες εργαλείο όπου τα άτομα συνομιλούν και στην περίπτωση που η διαδικτυακή συναναστροφή τους αποβεί ευχάριστη συναινούν να προχωρήσουν σε δια ζώσης συνάντηση.

Το ελάχιστο όριο ηλικίας για τη χρήση του εργαλείου είναι τα 18 έτη.

Το γεγονός πως υπάρχει όριο που απαγορεύει τη συμμετοχή ανηλίκων στην εφαρμογή δεν εγγυάται τον αποκλεισμό τους, καθώς υπάρχει η πιθανότητα ένα άτομο να δηλώσει ψεύτικη ηλικία όταν δημιουργεί το λογαριασμό του.

Κατά τη δημιουργία λογαριασμού στο Tinder ζητείται από το άτομο να επισυνάψει τουλάχιστον δύο φωτογραφίες για το προφίλ του και όσο περισσότερες πληροφορίες επιθυμεί. Υπάρχει το τμήμα του βιογραφικού στο οποίο έχει κανείς το δικαίωμα να συμπληρώσει διάφορες πληροφορίες, με το tinder να προτείνει στοιχεία όπως τα χόμπι, γενικές προτιμήσεις σε έτοιμες κατηγορίες (π.χ traveling/cooking/sports) και μια περιγραφή του ατόμου για το τι ψάχνει και πως θέλει να παρουσιαστεί. Το ίδιο το άτομο επιλέγει τι πληροφορίες θα δημοσιεύσει στο προφίλ του όμως για να λειτουργήσει η εφαρμογή και να εντοπίσει ποια άτομα βρίσκονται σε κοντινή ακτίνα απαιτείται η ενεργοποίηση της τοποθεσίας.

Ένας χρήστης ή μια χρήστρια, κινούμενη μέσα στην εφαρμογή βλέπει διάφορα προφίλ που εμφανίζονται κοντά του/της και συγκεκριμένα μέσα σε μια ακτίνα χιλιομέτρων που έχει ορίσει η ίδια/ο ίδιος. Σύροντας με το δάχτυλο την οθόνη του προς τα δεξιά (swipe right), το άτομο δηλώνει ότι ο λογαριασμός που βλέπει του αρέσει και αν ο απέναντι λογαριασμός κάνει το ίδιο τότε συμβαίνει το “ταίριασμα”. Από τη στιγμή που η εφαρμογή θέτει το ταίριασμα (match) τα δύο άτομα μπορούν να συνομιλήσουν. Σε περίπτωση που σύρει το άτομο την οθόνη προς τα αριστερά δηλώνει πως δεν του/της αρέσει το προφίλ που κοιτάζει και η εφαρμογή προχωρά στο επόμενο κοντινό προτεινόμενο προφίλ.

Πρόκειται για μια εφαρμογή σχετική με την κοινωνικοποίηση, και ιδιαίτερα με ερωτικό σκοπό. Για το λόγο αυτό χρειάζεται προσοχή από τα άτομα που τη χρησιμοποιούν καθώς στατιστικά το Tinder μπορεί να αποτελέσει συχνά χώρο “κίνησης” ανθρώπων με ψεύτικη ηλικία ή και ψεύτικα στοιχεία, που μπορεί να παρουσιάσουν παρενοχλητική συμπεριφορά ή άσκηση πίεσης στα άτομα με τα οποία συνομιλούν.

Καθώς είναι προσανατολισμένη στην ερωτική κοινωνικοποίηση και το φλερτ, η εφαρμογή ενέχει κινδύνους ιδιαίτερα για άτομα που την χρησιμοποιούν παράτυπα (έφηβοι) και για άτομα που θεωρούνται κοινωνικά πιο “ευάλωτα”. Όπως και οι υπόλοιπες εφαρμογές, το Tinder έχει την επιλογή του block και υπάρχει πάντα δυνατότητα καταγγελίας (για παράδειγμα στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ή στη safeline.gr).

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς για το spotify

Το Spotify είναι μια εφαρμογή για μουσική: για την ακρόαση, ανακάλυψη, διάχυση του καλλιτεχνικού έργου σε παγκόσμιο εύρος. Γενικά εμπεριέχει οποιοδήποτε ακουστικό υλικό, καθώς εκτός της μουσικής υπάρχει και μια μεγάλη γκάμα ενημερωτικών και ψυχαγωγικών podcasts. Το Spotify είναι μια εφαρμογή σχετικά εύχρηστη στη λειτουργία, και δεν εμπεριέχει κάποιου είδους εμφανή κίνδυνο ακόμα και για ηλικίες κάτω των 18, καθώς δε βασίζεται στην επικοινωνία μέσω μηνυμάτων, στην ανταλλαγή φωτογραφιων ή γενικά στα ερεθίσματα των social media. Επιπλέον, αποτελεί έναν τρόπο να καταναλώνεται η μουσική με νόμιμη διαδικασία. Οι χρήστες επομένως όταν εισάγονται στην εφαρμογή με σκοπό να ακούσουν μουσική, δεν καταναλώνουν παράνομα διακινημένο περιεχόμενο. Αντίστοιχα, ο χρήστης που χρησιμοποιεί την εφαρμογή για να κυκλοφορήσει και κοινοποιήσει το έργο του υπόκειται σε νομοθεσία και όρους της εφαρμογής που αφορούν στην προστασία πνευματικών δικαιωμάτων. Υπάρχουν συγκεκριμένοι όροι για την κοινοποίηση έργου που πνευματικά ανήκει σε τρίτο άτομο.

Υπάρχει σε μορφή εφαρμογής από το Google Play ή το App Store, ωστόσο μπορεί κανείς να δημιουργήσει λογαριασμό μέσω email ή Facebook και από τον υπολογιστή του στην ιστοσελίδα του Spotify.

Είναι μια δημοφιλής εφαρμογή που επιτρέπει στο χρήστη να ακούει μουσική από το κινητό/υπολογιστή, είναι εύχρηστη, δίνει τη δυνατότητα να γίνονται και άλλες λειτουργίες ταυτόχρονα χωρίς να διακόπτεται το ακουστικό ερέθισμα. Επιπρόσθετα, δεν υπάρχει περιορισμός στην ποσότητα των συσκευών ενός λογαριασμού. Το κατώτατο όριο ηλικίας που επιτρέπεται για τη δημιουργία λογαριασμού είναι τα 13 έτη. Για τη δημιουργία λογαριασμού από παιδιά κάτω των 13 ετών απαιτείται γονική συναίνεση.

Παρότι η κύρια χρήση του αφορά τη μουσική, λειτουργεί δευτερευόντως και ως μέσο δικτύωσης, καθώς το άτομο που διατηρεί λογαριασμό μπορεί να συνδεθεί με τους διαδικτυακούς του φίλους/ες (όταν συνδέεται από desktop και μέσω του Facebook) και βλέποντας τα Αγαπημένα του, να κοινοποιεί τις λίστες του. Είναι ένα είδος μουσικής αλληλεπίδρασης. Αυτή είναι και η μόνη μορφή αλληλεπίδρασης που μπορεί να συμβεί μέσω της εφαρμογής, αφού δεν υπάρχει κάποιου είδους τσατ εκτός του follow σε άλλους λογαριασμούς. Ως τελευταίο στοιχείο, η εφαρμογή διαθέτει και κάποια παιχνίδια που αφορούν στη μουσική που ο εκάστοτε χρήστης μπορεί να επιλέξει, διαβλέποντας στη χρήση της και ως μιας “μουσικής εγκυκλοπαίδειας”, για το συνδυασμό ψυχαγωγίας και ταυτόχρονα μάθησης.

Λειτουργεί σε τρεις εκδοχές, τη δωρεάν, την Unlimited και την Premium. Αν ο χρήστης επιλέξει την premium έκδοση απαιτείται να εισάγει τα στοιχεία της χρεωστικής/πιστωτικής του κάρτας, και χρειάζεται προσοχή καθώς σε περίπτωση που θέλει να διακόψει τη συνδρομή πρέπει να μπει στην εφαρμογή και να βγάλει την επιλογή του premium και της κάρτας του. Αν δε προβεί σε αυτή την κίνηση, τα στοιχεία της κάρτας παραμένουν και τα χρήματα αφαιρούνται κάθε μήνα αδιάκοπα έως ότου μπει το άτομο και διακόψει ενεργητικά την premium λειτουργία.

Ένα στοιχείο που οφείλουν να γνωρίζουν οι γονείς των παιδιών που χρησιμοποιούν το Spotify είναι ότι η πρόσβαση και η αναζήτηση της μουσικής ή των podcast είναι ελεύθερη. Δεν υπόκειται σε λογοκρισία ή προειδοποίηση “ακατάλληλου” περιεχόμενου. Από τη στιγμή που το παιδί διαθέτει έναν λογαριασμό στην εφαρμογή, μπορεί να αναζητήσει και να ακούσει όλα τα προϊόντα του Spotify, ότι περιεχόμενο κι αν έχουν αυτά. Αλλά καθώς πρόκειται για ένα μέσο που δεν περιλαμβάνει επικοινωνία μέσω συνομιλιών, αποκλείονται οι κίνδυνοι της παρενόχλησης, απειλής, συναναστροφής με αγνώστους, και παρόμοιων καταστάσεων όπως σε άλλες εφαρμογές.

Συναίνεση στο διαδίκτυο και πως να μιλήσετε για αυτή στα παιδιά

Το να μάθουμε να ζητάμε άδεια πριν κοινοποιήσουμε μια εικόνα ή να συνειδητοποιήσουμε το πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζουμε τι σημαίνει όταν αποδεχόμαστε τους όρους και τις προϋποθέσεις μιας εφαρμογής στο διαδίκτυο είναι από τα βασικότερα βήματα διατήρησης του ελέγχου της διαδικτυακής μας ζωής είτε είμαστε ανήλικοι είτε ενήλικοι.

Με τον όρο διαδικτυακή συναίνεση αναφερόμαστε στην παροχή άδειας για χρήση του περιεχομένου μας ή στην αίτηση άδειας χρήσης περιεχομένου άλλων ατόμων. Ως γονέας, είναι καλό να ενδυναμώσουμε το παιδί μας να αναλάβει την ευθύνη των αποφάσεων που παίρνει στο διαδίκτυο και ταυτόχρονα να συζητάμε μαζί του για να βεβαιωθούμε ότι όλα είναι εντάξει.

Η διαδικτυακή συναίνεση δεν πρέπει να διαφέρει από τη συναίνεση εκτός διαδικτύου και πρέπει να ισχύουν οι ίδιες αξίες σεβασμού, ευγένειας και υπομονής. Αλλά, όταν ζούμε σε έναν κόσμο όπου η αξία του εαυτού μπορεί να εκτιμηθεί από τον αριθμό των likes που λαμβάνει μια φωτογραφία και πολλοί νομίζουν ότι μπορούν να δρουν ως ανώνυμοι στο διαδίκτυο, η συναίνεση γίνεται ένα παραμελημένο διαδικτυακό θέμα.

Ως γονείς, έχουμε την αποστολή να διδάξουμε τις ηθικές αξίες που σχετίζονται με τη συναίνεση. Τα παιδιά μιμούνται τις δικές μας συμπεριφορές. Οπότε, όταν δεν μπορούμε να αντισταθούμε στο να μοιραστούμε μια προσωπική στιγμή τους στο διαδίκτυο, συχνά δε λαμβάνουμε υπόψη τα δικαιώματα του παιδιού μας. Δεν μπορούμε να περιμένουμε από τα παιδιά μας να εκτιμούν τη συναίνεση στις διαδικτυακές σχέσεις όταν σε καθημερινή βάση υποτιμούμε και αντικρούουμε τις ηθικές αξίες στις οποίες βασίζεται.

Πώς μπορείτε λοιπόν να μιλήσετε για αυτό το θέμα με τα δικά σας παιδιά; Δεν χρειάζεται να είναι μια νέα συνομιλία, κάντε την μέρος των συνομιλιών που έχετε ήδη κάνει για το διαδίκτυο. Το να μιλήσουμε για την αυτοεκτίμηση είναι ένας καλός τρόπος για να ξεκινήσουμε. Εάν μιλήσουμε ανοιχτά με τα παιδιά μας για το τι σημαίνει αυτοεκτίμηση, αυτό αναπόφευκτα θα ανοίξει άλλες συζητήσεις σχετικά με την εικόνα του σώματος που μπορεί να οδηγήσει στο πώς όλα αυτά γίνονται αντιληπτά στο διαδίκτυο. Από αυτό το σημείο μπορούμε να ξεκινήσουμε να εξηγούμε στο παιδί τη σημασία της συναίνεσης, να μιλήσουμε για δύναμη, εικόνα, ντροπή, ενσυναίσθηση και όλα τα θέματα που σχετίζονται.

Το καλύτερο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε ως γονιός είναι να προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε έναν ανοιχτό και ειλικρινή διάλογο με το παιδί μας, βασιζόμενοι στην εμπιστοσύνη που είναι το κλειδί για μια επιτυχημένη σχέση γονέα/παιδιού. Με αυτόν τον τρόπο, όταν χρειάζονται βοήθεια, είναι πιο πιθανό να έρθουν σε εμάς και νας μας εμπιστευτούν το πρόβλημά τους έτσι ώστε να μπορούμε να τα βοηθήσουμε.