Τεχνητή Νοημοσύνη – Συμβουλές για γονείς
Μπορείτε να κατεβάστε το φυλλάδιο από εδώ.
Παγκόσμια Hμέρα Social Media
Χαρούμενη Παγκόσμια Hμέρα των Social Media! Σήμερα, γιορτάζουμε τη δύναμη της σύνδεσης, της δημιουργικότητας και της κοινότητας που έχουν φέρει στη ζωή μας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Από το να μοιραζόμαστε ιστορίες μέχρι το να επικοινωνούμε με φίλους όπου κι αν βρίσκονται, έχουν φέρει επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούμε. Ας εκτιμήσουμε τη θετική επίδραση που είχε στον κόσμο μας, εμπνέοντάς μας, ενθαρρύνοντας την κατανόηση και δίνοντας φωνή σε όλους. Αλλά ας θυμηθούμε επίσης να το χρησιμοποιούμε με ασφάλεια, υπευθυνότητα, σκορπώντας καλοσύνη και ενσυναίσθηση. #Social Media Day
Μπορείτε να κατεβάσετε την αφίσα από εδώ
Μπορείτε να κατεβάσετε την αφίσα από εδώ
Μπορείτε να κατεβάσετε την αφίσα από εδώ
Μπορείτε να κατεβάσετε την αφίσα από εδώ
Μπορείτε να κατεβάσετε την αφίσα από εδώ
MenABLE: Ενδυνάμωση ενάντια στην έμφυλη διαδικτυακή βία
Η έμφυλη βία στην Ευρώπη
Η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών – φυσική ή διαδικτυακή – αποτελεί σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σε πρόσφατη δήλωση που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας 2022 τονίζεται ότι μία στις τρεις γυναίκες έχει υποστεί σωματική ή/και σεξουαλική βία. Μία στις δύο έχει βιώσει σεξουαλική παρενόχληση και μία στις 20 γυναίκες αναφέρει ότι έχει πέσει θύμα βιασμού. Η έμφυλη βία περιλαμβάνει τη σεξουαλική, σωματική, ψυχική ή/και οικονομική κακοποίηση που ασκείται σε ιδιωτικό ή δημόσιο πλαίσιο.
Οι έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι η έμφυλη βία συνδέεται στενά με τις ανισότητες στην εξουσία μεταξύ γυναικών και ανδρών, καθώς και τις αρνητικές εκφάνσεις του ανδρισμού (UN Women, 2016). Επομένως, πρέπει να εξετάσουμε τις ρίζες των έμφυλων στερεοτύπων για να κατανοήσουμε τους παράγοντες που τα επηρεάζουν. Οι παράγοντες εκείνοι εντοπίζονται σε πολιτιστικές παραδόσεις, στην οικογένεια και το σπίτι, μέχρι σε ευρύτερες κοινωνικές πρακτικές, όπως η σεξουαλική αντικειμενοποίηση των γυναικών και των κοριτσιών στα μέσα ενημέρωσης ή στη διαφήμιση. Όλες αυτές οι πτυχές συμβάλλουν στα επιβλαβή έμφυλα στερεότυπα και στην κανονικοποίηση της έμφυλης και σεξουαλικής βίας.
Άλλοι παράγοντες που έχουν συμβάλει στην ενίσχυση της έμφυλης βίας κατά των γυναικών είναι οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ). Πράγματι, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εκτιμά ότι μία στις δέκα γυναίκες έχει βιώσει κάποια μορφή βίας στο διαδίκτυο από την ηλικία των 15 ετών. Όπως αναφέρεται στη Γενική Σύσταση αριθ. 1 της GREVIO για την ψηφιακή διάσταση της βίας κατά των γυναικών, «οι προσωπικές εμπειρίες των γυναικών και των κοριτσιών από την έμφυλη βία, στο διαδίκτυο και εκτός, έχουν αυξηθεί ή διευκολυνθεί από την τεχνολογία, ιδίως από την τεχνολογία που χρησιμοποιείται σε διαδικτυακά και ψηφιακά περιβάλλοντα. Η τεχνολογία της πληροφορίας και της επικοινωνίας (ΤΠΕ) έχει επιτρέψει τη διάπραξη βίας κατά των γυναικών σε κλίμακα άγνωστη στο παρελθόν. Η έναρξη της πανδημίας Covid-19 το 2020 έχει ενισχύσει περαιτέρω την κατάσταση αυτή».
Τι είναι το ΜenABLE και ποιοι οι στόχοι του:
Το έργο MenABLE, που σημαίνει “Empower Manpower against gender-based violence online” (Ενδυνάμωση ενάντια στην έμφυλη διαδικτυακή βία), έχει διάρκεια 24 μήνες (Φεβρουάριος 2023 – Ιανουάριος 2025) και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πρωταρχικός στόχος του είναι η καταπολέμηση της έμφυλης διαδικτυακής βίας μέσω της ευαισθητοποίησης, της μη επίδειξης ανοχής και του σεβασμού. Στο πλαίσιο του προγράμματος menABLE, το European Schoolnet συνεργάζεται με την Child Focus (Βέλγιο), το CDYC (Δανία) και το ΙΤΕ (Ελλάδα) για την αντιμετώπιση της έμφυλης διαδικτυακής βίας. Αναγνωρίζοντας ότι είναι πολύ σημαντική η συμμετοχή των ανδρών και των αγοριών για την επίτευξη των στόχων του έργου, το MenABLE στοχεύει στην πρόληψη της έμφυλης διαδικτυακής βίας μέσω της αντιμετώπισης των βαθύτερων αιτιών της, καθώς και της προώθησης στρατηγικών μεθόδων πρόληψης, που απευθύνονται, κυρίως αλλά όχι αποκλειστικά, σε αγόρια και νεαρούς άνδρες.
Τα εκπαιδευτικά εργαλεία και οι δραστηριότητες ευαισθητοποίησης που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο του έργου θα στοχεύουν στην πρωτογενή πρόληψη, στην αλλαγή των κοινωνικών τάσεων και της συμπεριφοράς, προκειμένου να μηδενιστεί η ανοχή μας σε όλες τις μορφές έμφυλης βίας.
Στόχος του προγράμματος είναι να προσεγγίσει τους εφήβους (13-15 ετών) και τους νέους (16-18 ετών) σε τυπικά και άτυπα εκπαιδευτικά πλαίσια, απευθύνοντας πρόσκληση σε επαγγελματίες της εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων των διευθυντών σχολείων, των δασκάλων/εκπαιδευτικών, των κοινωνικών λειτουργών και άλλων επαγγελματιών που εργάζονται με νέους σε αθλητικούς συλλόγους, κατασκηνώσεις, βιβλιοθήκες, μεταξύ άλλων και τα Κέντρα Ασφαλούς Διαδικτύου.
Το έργο menABLE θα αναπτύξει τρεις κύριους πυλώνες δράσης :
- Τη δημιουργία εργαλείων για την ανάδειξη και την αντιμετώπιση της βίας μέσω της ενδυνάμωσης, αλλά και υλικό παρέμβασης για το ρόλο του παρατηρητή: θα αναπτυχθεί μια ευρωπαϊκή εργαλειοθήκη για εκπαιδευτικούς και επαγγελματίες που θα αποτελείται από μια ευρεία ποικιλία πηγών, όπως κατευθυντήριες οδηγίες και διαδραστικό, οπτικοακουστικό υλικό προς χρήση σε τυπικά και άτυπα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα.
- Εκπαίδευση και κατάρτιση: θα διοργανωθεί μια σειρά από εθνικές και ευρωπαϊκές δράσεις εκπαίδευσης και προβολής για την κατάρτιση και την υποστήριξη νέων, εκπαιδευτικών, επαγγελματιών του σχολείου, κοινωνικών λειτουργών και άλλων φροντιστών, συμπεριλαμβανομένων των γονέων.
- Δραστηριότητες ευαισθητοποίησης: οι δραστηριότητες αυτές θα χρησιμοποιηθούν για την προώθηση της Εργαλειοθήκης και την αντιμετώπιση των προκαταλήψεων, και των έμφυλων στερεοτύπων, καθώς θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε (διαδικτυακή) έμφυλη βία.
Κατεβάστε το ενημερωτικό εδώ.
menABLE-flyer_grΓια περισσότερες πληροφορίες:
Website: www.menable.eu
Social media:
Instagram: @menable_eu
TikTok: @menable_eu
Αυτοπαραγόμενο ακατάλληλο περιεχόμενο
Μπορείτε να κατεβάστε το φυλλάδιο από εδώ.
Πόσο χρόνο να επιτρέπω στο παιδί μου να αφιερώνει στα κοινωνικά δίκτυα;
Tα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν πλέον το κυρίαρχο μέσο επικοινωνίας και ενημέρωσης ιδιαίτερα μεταξύ των εφήβων. Μια από τις βασικές ανησυχίες των γονιών που πολλές φορές γίνεται και αιτία σύγκρουσης μέσα στο σπίτι είναι ο χρόνος που αφιερώνουν οι έφηβοι στα κοινωνικά δίκτυα.
Γιατί είναι σημαντικά τα social media για τους έφηβους;
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ένας από τους κυρίαρχους τρόπους για τους έφηβους να επικοινωνήσουν με τους φίλους τους, να αναπτύξουν δεξιότητες ψηφιακής παιδείας και κοινωνικές δεξιότητες, να εκφράσουν τη δημιουργικότητά τους, να τύχουν αποδοχής από τους συνομηλίκους τους, να ακολουθήσουν τις τελευταίες τάσεις, να εξερευνήσουν τον κόσμο κ.α.
Υπάρχει «σωστός» χρόνος οθόνης στα social media;
Αυτό εξαρτάται από τις πεποιθήσεις και τις συνήθειες της κάθε οικογένειας. Σημαντικό είναι ο χρόνος που αφιερώνουν οι έφηβοι μπροστά από μια οθόνη να είναι ισορροπημένος με άλλους τομείς της ζωής τους που δεν περιλαμβάνουν την τεχνολογία. Εάν ο χρόνος που αφιερώνουν στο διαδίκτυο αρχίζει να επηρεάζει αρνητικά άλλες πτυχές της ζωής τους – όπως η σχολική εργασία, τα χόμπι, η άσκηση, ο οικογενειακός χρόνος ή ακόμα και ο ύπνος τους – τότε ίσως θα πρέπει να δείτε το θέμα πιο προσεκτικά και να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια. Μπορείτε να επικοινωνήσετε με τη Γραμμή βοηθείας Help-line.gr 2106007686 του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου όπου εξειδικευμένου ψυχολόγοι μπορούν να σας δώσουν συμβουλές και κατευθύνσεις.
Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου να διαχειριστεί τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και να παραμείνει ασφαλές;
Aν συνειδητοποιήσετε ότι το παιδί σας αφιερώνει πολύ χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ξεκινήστε μια συζήτηση μαζί του και εξηγήστε του πως σας κάνει αυτό να νιώθετε. Η δημιουργία μια οικογενειακής συμφωνίας μπορεί να βοηθήσει στη θέσπιση ορίων και κανόνων μεταξύ σας.
Παρατηρήστε τη συμπεριφορά του
Εάν το παιδί παρουσιάζει σημαντικές αλλαγές στη διάθεση π.χ. είναι συχνά θυμωμένο, αναστατωμένο ή τρομαγμένο, θα μπορούσε να είναι ένα σημάδι ότι έχει δει κάτι ενοχλητικό ή ανησυχητικό.
Χρησιμοποιήστε τις ρυθμίσεις χρόνου οθόνης
Εξοικειωθείτε με τους γονικούς ελέγχους που μπορούν να εφαρμοστούν στο Wi-Fi του σπιτιού σας και σε κάθε συσκευή του παιδιού σας. Να θυμάστε όμως ότι αυτή η προστασία παρέχεται μόνο εντός σπιτιού και δεν ισχύει στην περίπτωση που το παιδί συνδέεται σε άλλο δίκτυο (εκτός σπιτιού) ή με δεδομένα.
Να είστε ανοιχτοί στην επικοινωνία
Δώστε στο παιδί τη βεβαιότητα ότι μπορεί να σας εμπιστευτεί το οτιδήποτε χωρίς να φοβάται ή να ντρέπεται. Διαβεβαιώστε το ότι εσείς είστε πάντα εκεί για να το βοηθήσετε και να το στηρίξετε σε ό,τι χρειαστεί.
Μάθετε για τα εργαλεία Block & Report
Οι ιστότοποι μέσων κοινωνικής δικτύωσης διαθέτουν σαφείς και προσβάσιμους χώρους για να μπορεί ο χρήστης να αναφέρει ακατάλληλη συμπεριφορά ή περιεχόμενο. Βεβαιωθείτε ότι το παιδί γνωρίζει για αυτά τα εργαλεία και δείξτε του πως να τα χρησιμοποιήσει αν χρειαστεί.
Ο αντίκτυπος της υπερβολικής χρήσης του διαδικτύου
Μπορείτε να κατεβάστε το infographic από εδώ.
Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) – Infographic
Μπορείτε να κατεβάσετε το infographic εδώ.
Πρoστατευμένο: Eρωτηματολόγιο για την Τεχνική Νοημοσύνη (ΤΝ).
Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) – Artificial Intelligence (AI)
Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) – Artificial Intelligence (AI)
Ορισμός της τεχνητής νοημοσύνης 
Η τεχνητή νοημοσύνη (TN) αναφέρεται στην ικανότητα μιας μηχανής να αναπαράγει τις γνωστικές λειτουργίες ενός ανθρώπου, όπως είναι η μάθηση, ο σχεδιασμός και η δημιουργικότητα.
Η τεχνητή νοημοσύνη καθιστά τις μηχανές ικανές να ‘κατανοούν’ το περιβάλλον τους, να επιλύουν προβλήματα και να δρουν προς την επίτευξη ενός συγκεκριμένου στόχου. Ο υπολογιστής λαμβάνει δεδομένα (ήδη έτοιμα ή συλλεγμένα μέσω αισθητήρων, π.χ. κάμερας), τα επεξεργάζεται και ανταποκρίνεται βάσει αυτών.
Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης είναι ικανά να προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους, σε ένα ορισμένα βαθμό, αναλύοντας τις συνέπειες προηγούμενων δράσεων και επιλύοντας προβλήματα με αυτονομία.
Ποια η σημασία της τεχνητής νοημοσύνης;
Μερικές τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης έκαναν την εμφάνισή τους εδώ και περισσότερο από 50 χρόνια. Η εξέλιξη, ωστόσο, των ηλεκτρονικών υπολογιστών, η διάθεση αναρίθμητων δεδομένων και νέων αλγορίθμων επέτρεψαν την ταχύτατη ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης.
Παρότι επηρεάζει ήδη την καθημερινότητά μας, η τεχνητή νοημοσύνη αναμένεται να επιφέρει ακόμα τεράστιες αλλαγές και να παίξει κεντρικό ρόλο στη ψηφιακή μεταμόρφωση της κοινωνίας μας.
Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο 2017, (ΕΕ28) το 61% των Ευρωπαίων διάκειται ευνοϊκά στην ΤΝ και στα ρομπότ, ενώ το 88% θεωρεί ότι οι τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης απαιτούν προσεκτική διαχείριση.
Είδη τεχνητής νοημοσύνης
Λογισμικά:
- online chatbot (π.χ. ChatGPT)
- εικονικοί βοηθοί
- λογισμικό ανάλυσης εικόνας
- μηχανές αναζήτησης
- συστήματα αναγνώρισης προσώπου και ομιλίας
Ενσωματωμένη τεχνητή νοημοσύνη σε μηχανές
- ρομπότ
- προσωπικοί ψηφιακοί βοηθοί
- αυτόνομα αυτοκίνητα
- τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη (drones)
- Διαδίκτυο των Πραγμάτων (Internet of Things) που περιλαμβάνει παιχνίδια
- συσκευές σπιτιού, κ.τ.λ.
Η τεχνητή νοημοσύνη στην καθημερινότητά μας
Παρακάτω μπορείτε να βρείτε ορισμένα παραδείγματα εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης.
Διαδικτυακές αγορές και διαφήμιση
Η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται ευρέως για την παροχή εξατομικευμένων συστάσεων ή/και διαφημίσεων, για παράδειγμα βάσει προηγούμενων αναζητήσεων και αγορών ή άλλων συμπεριφορών. Η τεχνητή νοημοσύνη παίζει, επίσης, εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στο ηλεκτρονικό εμπόριο, καθώς χρησιμοποιείται για τη βελτιστοποίηση προϊόντων, τον προγραμματισμό των αποθεμάτων, τον εφοδιαστικό τομέα, κ.λπ.
Διαδικτυακή αναζήτηση
Οι μηχανές αναζήτησης παρέχουν πιο ακριβή αποτελέσματα βάσει της τεράστιας ποσότητας δεδομένων που εισάγουν οι χρήστες στο διαδίκτυο.
Προσωπικοί ψηφιακοί βοηθοί
Τα έξυπνα τηλέφωνα (smartphones) χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για την παροχή βελτιστοποιημένων και εξατομικευμένων ρυθμίσεων στους χρήστες τους. Ο εικονικός βοηθός λειτουργεί ως προσωπικός γραμματέας του χρήστη: απαντά σε ερωτήσεις, παρέχει συστάσεις, υπενθυμίζει συναντήσεις. Είναι επίσης ένας ηλεκτρονικός συνομιλητής που προσαρμόζεται στα ατομικά χαρακτηριστικά ενός συγκεκριμένου ατόμου, λαμβάνοντας υπόψη το περιβάλλον του χρήστη, το εύρος των ενδιαφερόντων του και τις συνήθειες του.
Αυτόματες μεταφράσεις
Τα λογισμικά αυτόματης μετάφρασης και υποτιτλισμού, που βασίζονται είτε σε γραπτό είτε σε προφορικό λόγο, χρησιμοποιούν τη τεχνητή νοημοσύνη για την παροχή και βελτίωση μεταφράσεων.
Έξυπνα σπίτια, πόλεις και υποδομές
Οι έξυπνοι θερμοστάτες αναλύουν τη συμπεριφορά μας προκειμένου να αποθηκεύσουν ενέργεια, ενώ οι έξυπνες πόλεις βασίζονται σε ευφυή συστήματα ρύθμισης της κυκλοφορίας για να βελτιώσουν τη συνδεσιμότητα και να μειώσουν την κυκλοφοριακή συμφόρηση.
Αυτοκίνητα
Παρότι τα αυτόνομα οχήματα δεν αποτελούν ακόμα μέρος της καθημερινότητάς μας, τα αυτοκίνητα απαρτίζονται ήδη από ευφυή συστήματα ασφαλείας που κάνουν χρήση τεχνητής νοημοσύνης. Η ΕΕ, για παράδειγμα, συμμετείχε στη χρηματοδότηση των αυτόματων αισθητήρων VI-DAS που εντοπίζουν ενδεχόμενες καταστάσεις κινδύνου και ατυχήματα.
Κυβερνοασφάλεια
Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να συμβάλουν στην αναγνώριση και αντιμετώπιση επιθέσεων και απειλών στον κυβερνοχώρο βάσει της συνεχόμενης εισροής δεδομένων.
Οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης
Η αξιόπιστη τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αποφέρει πολλά οφέλη, όπως καλύτερη υγειονομική περίθαλψη, ασφαλέστερες και καθαρότερες μεταφορές, αποδοτικότερη μεταποίηση και φθηνότερη και περισσότερο βιώσιμη ενέργεια. Η προσέγγιση της ΕΕ στην τεχνητή νοημοσύνη θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στις εν λόγω τεχνολογίες προκειμένου να τις υιοθετήσουν, ενθαρρύνοντας παράλληλα την ανάπτυξή τους από τις επιχειρήσεις. Σύμφωνα με το Think Tank του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (2020) η εκτιμώμενη αύξηση της παραγωγικότητας που θα επιφέρει η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης έως το 2035 είναι 11%-37% και η μείωση των εκπομπών καυσαερίων είναι 1,5%-4% .
Οφέλη για τους πολίτες
Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αποφέρει πολλά οφέλη στους πολίτες, όπως καλύτερη υγειονομική περίθαλψη, ασφαλέστερες και καθαρότερες μεταφορές, εξατομικευμένες, φθηνότερες υπηρεσίες και προϊόντα μεγαλύτερης διάρκειας. Μπορεί, επίσης, να διευκολύνει την πρόσβαση στην ενημέρωση, στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση – όπως μας έδειξε η πανδημία του κορονοϊού. Η ΤΝ έχει ακόμα συμβάλει στο να γίνει ασφαλέστερος ο χώρος εργασίας, μέσω της χρήσης ρομπότ για την εκτέλεση επικίνδυνων εργασιακών δραστηριοτήτων, αλλά και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Οφέλη για τις επιχειρήσεις
Η τεχνητή νοημοσύνη επιτρέπει την ανάπτυξη μιας νέας γενιάς προϊόντων και υπηρεσιών όπως πράσινη και κυκλική οικονομία, κατασκευή μηχανημάτων, γεωργία, υγειονομική περίθαλψη, μόδα, τουρισμός. Μπορεί να συμβάλει στην αύξηση των πωλήσεων, στη συντήρηση μηχανών, στην εξοικονόμηση ενέργειας, στη βελτίωση της παραγωγής και της ποιότητας προϊόντων αλλά και της εξυπηρέτησης πελατών.
Kαταπολέμηση της παραπληροφόρησης
Ορισμένες εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να συμβάλουν στην ανίχνευση των ψευδών ειδήσεων και της παραπληροφόρησης στα κοινωνικά δίκτυα μέσω του εντοπισμού συγκεκριμένων λέξεων και εκφράσεων αλλά και αξιόπιστων πηγών πληροφόρησης.
Υγεία
Οι ερευνητές μελετούν πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ΤΝ για την ανάλυση δεδομένων υγείας και την ανίχνευση προτύπων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέες επιστημονικές ανακαλύψεις και να βελτιώσουν τους μεμονωμένους διαγνωστικούς ελέγχους. Για παράδειγμα, οι ερευνητές ανέπτυξαν ένα ευφυές πρόγραμμα που εντοπίζει περιστατικά καρδιακής προσβολής στις κλήσεις άμεσης βοήθειας, και μάλιστα ταχύτερα από τους ειδικούς στο τηλεφωνικό κέντρο έκτακτης ανάγκης.
Μεταφορές
Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να ενισχύσει την ασφάλεια, την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας ελαχιστοποιώντας την τριβή της σιδηροτροχιάς και επιτρέποντας την αυτόνομη οδήγηση.
Μεταποιητικός κλάδος
Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να οδηγήσει στην ταχύτατη ανάπτυξη του μεταποιητικού κλάδου και τον σχεδιασμό “έξυπνων” εργοστασίων στην Ευρώπη μέσω, μεταξύ άλλων, της αξιοποίησης της ρομποτικής και της έγκαιρης πρόγνωσης βλαβών και συντήρησης μηχανολογικών κατασκευών.
Τρόφιμα και γεωργία
Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αξιοποιηθεί για τη συγκρότηση πιο βιώσιμων επισιτιστικών συστημάτων: πιο συγκεκριμένα, μπορεί να διασφαλίσει την παραγωγή πιο υγιεινών τροφίμων μέσω της ελαχιστοποίησης της χρήσης λιπασμάτων, των ζιζανιοκτόνων και της άρδευσης, να υποστηρίξει την παραγωγικότητα και να μειώσει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η χρήση της ρομποτικής μπορεί, επίσης, να συμβάλει στην απομάκρυνση των ζιζανίων και στη μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων.
Δημόσια διοίκηση και υπηρεσίες
Χάρη σε ένα ευρύ φάσμα δεδομένων και στην ικανότητα αναγνώρισης προτύπων, η τεχνητή νοημοσύνη επιτρέπει την έγκαιρη προειδοποίηση φυσικών καταστροφών, δίνοντας τη δυνατότητα επαρκούς προετοιμασίας και μετριασμού των επιπτώσεων.
Απειλές και προκλήσεις της τεχνητής νοημοσύνης
Η ολοένα και αυξανόμενη εξάρτησή μας από συστήματα ΤΝ ενέχει, από την άλλη, δυνητικούς κινδύνους.
Υποχρησιµοποίηση και κατάχρηση
Η ανεπαρκής αξιοποίηση της ΤΝ μπορεί να αποτελέσει σοβαρή απειλή: οι χαμένες ευκαιρίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην αναποτελεσματική εφαρμογή σημαντικών προγραμμάτων της ΕΕ, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, την απώλεια ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος έναντι άλλων περιοχών, την οικονομική στασιμότητα, αλλά και περιορισμένες δυνατότητες για τους πολίτες. Η υποχρησιμοποίηση μπορεί να προκύψει από την έλλειψη εμπιστοσύνης του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα στην ΤΝ, τις φτωχές υποδομές, την έλλειψη πρωτοβουλιών, τις χαμηλές επενδύσεις ή τις κατακερματισμένες ψηφιακές αγορές, δεδομένης της εξάρτησης της μηχανικής μάθησης της ΤΝ από τα δεδομένα.
Η κατάχρηση όμως από την άλλη μεριά μπορεί επίσης να αποδειχθεί προβληματική σε περίπτωση λανθασμένης ή άσκοπης εφαρμογής της ΤΝ, για παράδειγμα για την επεξήγηση πολύπλοκων κοινωνικών ζητημάτων.
Απόδοση ευθύνης σε περίπτωση δυσλειτουργίας των συστημάτων ΤΝ
Η απόδοση ευθυνών σε περίπτωση δυσλειτουργίας των συστημάτων ΤΝ αποτελεί σημαντική πρόκληση: ποιος φέρει την ευθύνη σε περίπτωση ατυχήματος με αυτοκίνητο χωρίς οδηγό; Ο ιδιοκτήτης του αυτοκινήτου, ο κατασκευαστής ή ο προγραμματιστής του;
Εάν ο παραγωγός ήταν απαλλαγμένος από κάθε ευθύνη, δεν θα υπήρχε κίνητρο παροχής καλού προϊόντος ή υπηρεσίας, κάτι που θα μπορούσε να βλάψει την εμπιστοσύνη του κόσμου στην τεχνολογία. Από την άλλη, η ύπαρξη αυστηρών κανονισμών θα μπορούσε να καταστείλει την καινοτομία.
Η ΤΝ ως απειλή για τη δημοκρατία και τα θεμελιώδη δικαιώματα
Τα αποτελέσματα που παράγουν οι τεχνολογίες ΤΝ εξαρτώνται από τον τρόπο σχεδιασμού τους και τα δεδομένα που χρησιμοποιούν. Τόσο ο σχεδιασμός όσο και οι βάσεις δεδομένων μπορούν να περιέχουν προγραμματισμένες ή μη προκαταλήψεις (biases). Για παράδειγμα, σημαντικές πτυχές ενός ζητήματος ενδέχεται να μην έχουν ενσωματωθεί στον αλγόριθμο ή μπορεί να έχουν προγραμματιστεί με τρόπο που να αντανακλούν και αναπαράγουν συγκεκριμένες προκαταλήψεις. Επιπλέον, η χρήση αριθμών για την επεξήγηση πολύπλοκων κοινωνικών πραγματικοτήτων μπορεί να δίνει την λάθος εντύπωση ότι οι τεχνολογίες ΤΝ παρέχουν τεκμηριωμένες και ακριβείς πληροφορίες (“mathwashing”).
Η κακή χρήση της ΤΝ μπορεί να οδηγήσει στη λήψη μεροληπτικών αποφάσεων (με βάση το φύλο, την εθνότητα και την ηλικία) κατά τη πρόσληψη ή απόλυση εργαζομένων, τη χορήγηση δανείων ή τη άσκηση ποινικών διώξεων.
Η ΤΝ μπορεί να έχει σοβαρό αντίκτυπο στο δικαίωμα της ιδιωτικής ζωής και της προστασίας των δεδομένων. Μπορεί, για παράδειγμα, να χρησιμοποιηθεί από τεχνολογίες αναγνώρισης προσώπου ή για τον εντοπισμό και την ανάλυση προφίλ ατόμων στο διαδίκτυο. Ακόμη, επιτρέπει τη συγκέντρωση μεμονωμένων πληροφοριών που έχει παράσχει ένας χρήστης και το συνδυασμό τους με νέους τρόπους για την παραγωγή ενός άγνωστου για τον χρήστη αποτελέσματος.
Μπορεί να αποτελέσει, επίσης, απειλή για τη δημοκρατία: η ΤΝ έχει ήδη κατηγορηθεί για τη δημιουργία διαδικτυακών “θαλάμων αντήχησης” (echo chambers) βάσει προγενέστερης διαδικτυακής συμπεριφοράς, την εμφάνιση περιεχομένου που αντιστοιχεί μόνο στις προτιμήσεις του χρήστη αντί για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που να ενθαρρύνει τον πλουραλιστικό και τον ανοικτό δημόσιο διάλογο. Μπορεί ακόμα να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία ρεαλιστικών αλλά παραποιημένων βίντεο, ήχων και εικόνων, γνωστών ως “deepfakes”, που μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την οικονομία, να βλάψουν τη φήμη ορισμένων ανθρώπων και να θέσουν εμπόδια στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, ενώ μπορούν να προκαλέσουν πόλωση στη δημόσια σφαίρα και χειραγώγηση εκλογών.
Η ΤΝ μπορεί επίσης να περιορίσει την ελευθερία του συνέρχεσθαι και της ειρηνικής διαμαρτυρίας, καθώς έχει τη δυνατότητα εντοπισμού και ανάλυσης προφίλ ατόμων που ταυτίζονται με μια συγκεκριμένη ιδεολογία ή πράξεις.
