Τα κυριότερα προβλήματα στο διαδίκτυο σύμφωνα με τις Γραμμές Βοηθείας του Insafe

Οι Γραμμές Βοηθείας του δικτύου Insafe συλλέγουν δεδομένα για τις κλήσεις που λαμβάνουν, οι οποίες έπειτα αναλύονται ανά τρίμηνα για να ερευνηθούν οι τάσεις και τα επείγοντα θέματα που προκύπτουν στην ασφάλεια των χρηστών του διαδικτύου.

Η πιο πρόσφατη συλλογή δεδομένων κάλυψε την περίοδο από τον Οκτώβριο έως τον Δεκέμβριο του 2018 και έλαβε 10.867 κλήσεις (αύξηση κατά την προηγούμενη περίοδο αναφοράς), οι οποίες αφορούσαν όλα τα ζητήματα. Το 54% των κλήσεων προέρχεται από εφήβους – σημαντική μείωση (11 ποσοστιαίες μονάδες) από την προηγούμενη περίοδο αναφοράς και 19% από την ηλικιακή ομάδα 5-11 ετών – δηλαδή υπήρξε αύξηση κατά έξι ποσοστιαίες μονάδες. Είναι πάντα δύσκολο να προσδιορίσουμε γιατί μπορεί να υπάρξει μια τέτοια διαφορά από μια περίοδο αναφοράς σε μια άλλη, αλλά οι γραμμές βοήθειας έχουν αναφέρει εδώ και αρκετό καιρό ότι τα διαδικτυακά θέματα επηρεάζουν κυρίως τα νεαρά και τα μικρότερα παιδιά, εν μέρει επειδή έχουν πρόσβαση σε συσκευές και σε διαδικτυακή σύνδεση σε πολύ νεαρή ηλικία.

Υπάρχει αύξηση τριών ποσοστιαίων μονάδων στον αριθμό των γονέων και των κοινωνικών λειτουργών που έρχονται σε επαφή με τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας, γεγονός που αντικατοπτρίζει μη εκδόσιμη ανατροφοδότηση από τα Κέντρα Ασφαλούς Διαδικτύου (SIC) σχετικά με τη γενική άνοδο του προβληματισμού για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι νέοι στο διαδίκτυο. Η αυξημένη κάλυψη των μέσων ενημέρωσης τους τελευταίους μήνες μπορεί επίσης να συνέβαλε σε αυτήν την αύξηση.

• Ως συνήθως, ο κυριότερος λόγος επικοινωνίας με τις γραμμές βοήθειας είναι ο διαδικτυακός εκφοβισμός, ο οποίος αντιπροσωπεύει πάνω από το 16% όλων των κλήσεων.
• Οι ηλεκτρονικές προκλήσεις αποτελούν συνεχιζόμενη ανησυχία και το Momo (το οποίο αναφέρθηκε σε προηγούμενες εκθέσεις) εξακολουθεί να είναι κάτι με το οποίο έρχονται αντιμέτωπες οι γραμμές βοήθειας. Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης αυτών των προκλήσεων χωρίς να προκαλέσει συναγερμό ή να ενθαρρύνει ακούσια τα παιδιά και τους νέους να τα ψάξουν.
• Ο εκβιασμός, η σεξουαλική εκμετάλλευση και ο εξαναγκασμός έχουν επισημανθεί από πολλές γραμμές βοήθειας με νέους που χρειάζονται υποστήριξη και καθοδήγηση για το πώς να αντιμετωπίσουν αυτό το είδος προβλήματος.
• Η εφαρμογή TikTok φαίνεται να αυξάνεται σε δημοτικότητα – πολλοί νέοι είναι εξοικειωμένοι με την εφαρμογή Musical.ly, η οποία αναλήφθηκε από το TikTok το 2018.
• Το Gaming και ιδιαίτερα το Fortnite (για άλλη μια φορά) υπογραμμίστηκαν από ορισμένες γραμμές βοήθειας που έχουν παρατηρήσει αύξηση των κλήσεων σχετικά με διάφορα θέματα, όπως ο χρόνος που αφιερώνεται στο διαδίκτυο, οι τσακωμοί μεταξύ γονέων και παιδιών και οι εθιστικές συμπεριφορές.
• Περισσότερες γραμμές βοήθειας χρησιμοποιούν τα κοινωνικά μέσα ενημέρωσης ως μέθοδο προσέγγισης στο κοινό-στόχο τους. Η γερμανική γραμμή βοήθειας ξεκίνησε ένα λογαριασμό Instagram το καλοκαίρι του 2018 και αναφέρει ότι αυτό αναπτύσσεται καλά. Ο λογαριασμός έχει πλέον επαληθευτεί και η σελίδα είναι ένας καλός τρόπος για να προσεγγίσετε ορισμένες από τις νεότερες ομάδες-στόχους.

Περισσότερες πληροφορίες: http://helplines.betterinternetforkids.eu/ 

Νέοι κανόνες για τα πνευματικά δικαιώματα στο διαδίκτυο

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθετεί νέους κανόνες για την πνευματική ιδιοκτησία στο διαδίκτυο. Σύμφωνα με την σχετική οδηγία:

• Οι διαδικτυακές πλατφόρμες είναι πλέον υπεύθυνες για το περιεχόμενο που αναρτούν οι χρήστες
• Συγκεκριμένες κατηγορίες διαδικτυακού υλικού, όπως τα «memes» και τα αρχεία GIF, εξαιρούνται από την οδηγία
• Οι σύνδεσμοι προς ειδησεογραφικά άρθρα, οι οποίοι συνοδεύονται από «μεμονωμένες λέξεις ή πολύ σύντομα αποσπάσματα» μπορούν να διαμοιράζονται ελεύθερα
• Οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να λαμβάνουν μερίδιο των εσόδων που αποκομίζουν οι εκδότες για τη χρήση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας

• Οι νεοφυείς επιχειρήσεις θα υπόκεινται σε ελαφρύτερες υποχρεώσεις

  Οι δημιουργοί και οι δημοσιογράφοι θα μπορούν να διαπραγματευτούν με τους γίγαντες του διαδικτύου χάρη στη συμφωνία, η οποία διασφαλίζει και την ελευθερία της έκφρασης.

  Τα μέλη του ΕΚ υιοθέτησαν την οδηγία σε ψηφοφορία στην ολομέλεια με 348 ψήφους υπέρ, 274 κατά και 36 αποχές. Με αυτό τον τρόπο ολοκληρώθηκε η νομοθετική διαδικασία για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η οποία ξεκίνησε το 2016. Τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει τώρα να εγκρίνουν την απόφαση του ΕΚ τις προσεχείς εβδομάδες. Αν τα κράτη μέλη εγκρίνουν το κείμενο που υιοθέτησε το Κοινοβούλιο, οι νέοι κανόνες θα τεθούν σε ισχύ μετά τη δημοσίευσή τους στην επίσημη εφημερίδα της ΕΕ, ενώ θα μεσολαβήσει διάστημα 2 χρόνων για την εφαρμογή τους.

  Η οδηγία, η οποία συμφωνήθηκε μεταξύ των διαπραγματευτών του ΕΚ και του Συμβουλίου, έχει στόχο να εξασφαλίσει ότι τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας εφαρμόζονται και στο διαδίκτυο. Το YouTube, το Facebook και το Google News είναι μεταξύ των πιο γνωστών υπηρεσιών που θα επηρεαστούν άμεσα από τη νέα νομοθεσία.

  Η οδηγία επίσης κάνει βήματα για να εξασφαλίσει ότι το διαδίκτυο θα παραμείνει χώρος ανοιχτός στην ελευθερία της έκφρασης.

   

  Οι τεχνολογικοί γίγαντες θα μοιράζονται τα έσοδά τους με τους καλλιτέχνες και τους δημοσιογράφους

  Η συμφωνία αποσκοπεί στην ενίσχυση της δυνατότητας των κατόχων πνευματικών δικαιωμάτων, κυρίως των δημιουργών όπως οι μουσικοί, οι ερμηνευτές και οι σεναριογράφοι, καθώς και των εκδοτών ειδήσεων και των δημοσιογράφων, να διαπραγματευτούν καλύτερες συμβάσεις για τη χρήση των έργων τους που εμφανίζονται σε διαδικτυακές πλατφόρμες. Αυτό επιτυγχάνεται καθιστώντας τις διαδικτυακές πλατφόρμες απευθείας υπόλογες για το περιεχόμενο που αναρτάται σε αυτές και παρέχοντας αυτόματα το δικαίωμα στους εκδότες ειδήσεων να διαπραγματευθούν συμφωνίες εκ μέρους των δημοσιογράφων τους για τα άρθρα που χρησιμοποιούν οι κόμβοι αναμετάδοσης ειδήσεων.

  Εξασφάλιση της ελευθερίας της έκφρασης

  Σημαντικός αριθμός των μέτρων είναι σχεδιασμένος ειδικά για να διασφαλιστεί ότι το διαδίκτυο θα παραμείνει χώρος ανοιχτός στην ελευθερία της έκφρασης.

  Καθώς η διαμοίραση αποκομμάτων ειδησεογραφικών άρθρων εξαιρείται ρητώς από την εφαρμογή της οδηγίας, αυτή η πρακτική μπορεί να συνεχιστεί ακριβώς όπως στο παρελθόν. Ωστόσο, η οδηγία περιέχει επίσης μέτρα εναντίον των κόμβων αναμετάδοσης ειδήσεων που κάνουν κατάχρηση αυτού του δικαιώματος. Τα αποκόμματα θα μπορούν λοιπόν να συνεχίσουν να εμφανίζονται στις σελίδες του Google News, για παράδειγμα, ή όταν ένα άρθρο μοιράζεται στο Facebook, με την προϋπόθεση ότι αυτά θα είναι «πολύ σύντομα».

  Η ανάρτηση προστατευόμενων έργων για λόγους παράθεσης, κριτικής, εξέτασης, διακωμώδησης, παρωδίας ή σάτιρας προστατεύεται, διασφαλίζοντας ότι τα «memes» και τα αρχεία GIF θα συνεχίσουν να είναι διαθέσιμα και διαμοιράσιμα σε διαδικτυακές πλατφόρμες.

  Πολλές διαδικτυακές πλατφόρμες δε θα επηρεαστούν

  Το κείμενο διευκρινίζει επίσης ότι η ανάρτηση έργων σε διαδικτυακές εγκυκλοπαίδειες με μη εμπορικό τρόπο, όπως για παράδειγμα στη Wikipedia, ή πλατφόρμες ανοιχτού («open source») λογισμικού, όπως το GitHub, θα εξαιρούνται αυτόματα. Οι καινοφυείς πλατφόρμες θα υπόκεινται σε ελαφρύτερες υποχρεώσεις από αυτές που θα έχουν οι πιο γνωστές.

  Ισχυρότερα διαπραγματευτικά δικαιώματα για δημιουργούς και ερμηνευτές

  Οι δημιουργοί και οι ερμηνευτές θα μπορούν να διεκδικήσουν πρόσθετες αμοιβές από τους διανομείς που εκμεταλλεύονται τα δικαιώματά τους όταν η ανταμοιβή που συμφωνήθηκε αρχικά είναι δυσανάλογα χαμηλότερη από τα κέρδη που αποκομίζει ο διανομέας.

  Στήριξη της έρευνας σε τεχνολογίες αιχμής και προστασία της παράδοσης

  Η συμφωνία στοχεύει να διευκολύνει τη χρήση υλικού που προστατεύεται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας για ερευνητική χρήση μέσω εξόρυξης κειμένου και δεδομένων, καταργώντας έτσι ένα σημαντικό ανταγωνιστικό μειονέκτημα που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι ερευνητές. Τονίζεται δε ότι οι περιορισμοί χρήσης πνευματικής ιδιοκτησίας δεν θα εφαρμόζονται όσον αφορά υλικό που χρησιμοποιείται για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

  Τέλος, η οδηγία επιτρέπει επίσης τη δωρεάν χρήση προστατευόμενου περιεχομένου για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Έργα που δεν είναι πλέον διαθέσιμα στο εμπόριο μπορούν να χρησιμοποιηθούν ελεύθερα σε περίπτωση που δεν υφίσταται κάποιος οργανισμός για τη συλλογική διαχείρισή τους για να εκδοθεί σχετική άδεια.

  Πώς αυτή η συμφωνία αλλάζει την υπάρχουσα κατάσταση

  Προς το παρόν, οι εταιρείες του διαδικτύου έχουν ελάχιστα κίνητρα να υπογράψουν δίκαιες συμβάσεις με τους κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων, καθώς δεν θεωρούνται υπεύθυνες για το περιεχόμενο που αναρτούν οι χρήστες τους. Η μόνη τους υποχρέωση είναι να αφαιρούν περιεχόμενο που καταπατά πνευματικά δικαιώματα όταν ο κάτοχός τους το ζητήσει. Αυτή η πρακτική ωστόσο είναι επίπονη για τους κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων και δεν τους εγγυάται δίκαιη ανταμοιβή. Καθιστώντας τις εταιρείες του διαδικτύου υπεύθυνες, θα ενισχυθεί η δυνατότητα των κατόχων πνευματικών δικαιωμάτων (κυρίως μουσικών, ερμηνευτών και σεναριογράφων, καθώς και εκδοτών ειδήσεων και δημοσιογράφων) να διεκδικήσουν δίκαιες συμβάσεις και κατά συνέπεια δίκαιες αμοιβές για την ψηφιακή εκμετάλλευση του υλικού τους.

  Δήλωση του εισηγητή Axel Voss (ΕΛΚ, Γερμανία)

  «Αυτή η οδηγία είναι ένα σημαντικό βήμα για την επανόρθωση μιας κατάστασης που έχει επιτρέψει σε ένα μικρό αριθμό εταιρειών να αποκομίσουν τεράστια ποσά χωρίς να ανταμείψουν όπως πρέπει τους χιλιάδες δημιουργούς και δημοσιογράφους στη δουλειά των οποίων στηρίζονται.

  Ταυτόχρονα, το κείμενο που υιοθετήθηκε περιέχει μεγάλο αριθμό διατάξεων που εγγυώνται ότι το διαδίκτυο θα παραμείνει χώρος ελεύθερης έκφρασης. Αυτές οι διατάξεις δεν ήταν από μόνες τους αναγκαίες γιατί η οδηγία δε θα δημιουργήσει καινούρια δικαιώματα για τους κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων. Αφουγκραστήκαμε ωστόσο τις ανησυχίες που εκφράστηκαν και επιλέξαμε να εγγυηθούμε εκ νέου την ελευθερία της έκφρασης. Tα ‘memes’, τα ‘GIFs’, τα ‘αποκόμματα’ προστατεύονται τώρα περισσότερο από ποτέ.

  Είμαι επίσης χαρούμενος που το σημερινό κείμενο της συμφωνίας δίνει ιδιαίτερη σημασία στην προστασία των καινοφυών επιχειρήσεων. Οι κορυφαίες εταιρείες του αύριο είναι οι καινοφυείς επιχειρήσεις του σήμερα και η ποικιλομορφία που χρειαζόμαστε για αυτό στηρίζεται σε μια μεγάλη δεξαμενή καινοτόμων, δυναμικών, νεανικών επιχειρήσεων.

  Έχουμε μια οδηγία που προστατεύει το βιοπορισμό των ανθρώπων, διασφαλίζει τη δημοκρατία υπερασπιζόμενη ένα ποικίλο τοπίο μέσων ενημέρωσης, εδραιώνει την ελευθερία της έκφρασης και ενθαρρύνει τις καινοφυείς επιχειρήσεις και την τεχνολογική ανάπτυξη. Βοηθά έτσι να ετοιμάσουμε το διαδίκτυο του μέλλοντος, ένα χώρο που ωφελεί όλους, όχι μόνο λίγους ισχυρούς.»

  Περισσότερες πληροφορίες: Europarl

Πως να ξεχωρίσετε τις διαφημίσεις στα post ή στα stories του ΙΝSTAGRAM

Οι διαφημίσεις στο Instagram μπορούν να εμφανιστούν σε πολλά διαφορετικά μέρη, από τις δημοσιεύσεις στο newsfeed σε βίντεο ή εικόνες σε Instagram Stories. Συνήθως είναι εύκολο να τις διακρίνουμε καθώς υπάρχει  ετικέτα  “Sponsored” ή “ad” στην εικόνα ή στο βίντεο. Ωστόσο δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που κάποιος που έχετε ακολουθήσει έχει πληρώσει για να προωθήσει ή να υποστηρίξει ένα συγκεκριμένο προϊόν, υπηρεσία ή τόπο, γεγονός το οποίο όμως δεν είναι ευδιάκριτο. Επίσης, στο Instagram δεν είναι ασυνήθιστο να βλέπετε διάσημους να μιλούν για το νέο μακιγιάζ, τα ρούχα ή τις διακοπές τους. Πώς ξέρετε αν έχουν πληρωθεί για αυτές τις αναρτήσεις;

Ακολουθούν μερικές απλές συμβουλές για να μπορείτε να ξεχωρίζετε τις  διαφημίσεις στο Instagram.

Προσέξτε τα hashtags

Ένας από τους ευκολότερους τρόπους να εντοπιστεί μια χορηγία είναι μέσω των hashtags που χρησιμοποιούνται. Πολλές διασημότητες θα χρησιμοποιήσουν τα hashtags #spon, #sp ή #ad για να δείξουν ότι έχουν πληρωθεί για να προωθήσουν ένα προϊόν καθώς και τα πιο προφανή #Sponsored ή #Promotion. Επίσης άλλα hashtags που θα πρέπει να σας υποψιάσουν είναι:

• #gifted: για να δείξουν ότι  τους έχει σταλεί ένα προϊόν δωρεάν.
• #invited:  έχουν επισκεφθεί δωρεάν το συγκεκριμένο χώρο (συνήθως για εστιατόρια και ξενοδοχεία).
• #aff ή #affiliated: αυτό δείχνει ότι μια διασημότητα έχει πληρωθεί για να συνεργαστεί με ένα εμπορικό σήμα
• #spon ή #sp: Αυτές είναι συντομογραφίες του «χορηγού» και χρησιμοποιούνται όταν κάποιος έχει πληρώσει για να δημοσιεύσει ένα μήνυμα σχετικά με ένα προϊόν.

Κοιτάξτε προσεκτικά την εικόνα

Να σκέφτεστε πάντα τι υπάρχει στην εικόνα: είναι ένα προϊόν το κύριο σημείο εστίασης μιας εικόνας ή είναι απλά τυχαίο; Γιατί ένας διάσημος θα δημοσίευε μια εικόνα ενός αντικειμένου;

Πολλές διασημότητες πληρώνονται  για να προωθήσουν συγκεκριμένα αντικείμενα ή μάρκες. Οι φωτογραφίες αυτές είναι συνήθως είτε μόνο για αυτό το αντικείμενο, είτε εστιάζουν στη μάρκα του αντικειμένου.

Ελέγξτε την ανάρτηση

Στο Instagram εμφανίζονται συνήθως μόνο οι τρεις πρώτες γραμμές του κειμένου. Κάνοντας κλικ στην επιλογή “διαβάστε περισσότερα” στο κάτω μέρος της ανάρτησης, μπορείτε να ελέγξετε αν υπάρχει ένδειξη χορηγίας.

Χρησιμοποιήστε δεξιότητες κριτικής σκέψης

Ποιος δημοσίευσε την εικόνα; Είναι αξιόπιστος και τι άλλο περιεχόμενο συνήθως δημοσιεύει; Σκεφτείτε τι κερδίζουν από την ανάρτηση αυτής της εικόνας.

Τι λέει για την εικόνα; Μπορεί η εικόνα να έχει επεξεργαστεί ή να εστιάζει επίτηδες σε συγκεκριμένο αντικείμενο;

Γιατί; Γιατί το δημοσίευσε; Πώς ήθελε να νιώσετε ή τι θέλει να κάνετε;

Τι γράφει στην ανάρτηση; Εάν μια διασημότητα ευχαριστεί μια μάρκα για ένα προϊόν, τότε αυτό είναι μια σοβαρή ένδειξη ότι έχει πληρωθεί για να προωθήσει το προϊόν.

Συμβουλές για γονείς και φροντιστές

Μιλήστε με τα παιδιά σχετικά με τη διαφήμιση στο Instagram και σε άλλους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιούν. Ενημερώστε τα ότι υπάρχει προωθημένο περιεχόμενο και αναλύστε τους λόγους που γίνεται αυτό. Όταν οι εταιρίες γνωρίζουν τι διαβάζει κάποιος στο διαδίκτυο, τι ψάχνει, από που και πότε το ψάχνει, τότε μπορούν να δημιουργήσουν ένα διαδικτυακό προφίλ για τον χρήστη και να του προβάλουν προϊόντα ή υπηρεσίες που να τον ενδιαφέρουν. Σκοπός είναι να αυξήσουν την καταναλωτική του διάθεση και να του δημιουργήσουν νέες ανάγκες.

Δείτε περισσότερα και μάθετε τρόπους για να προστατευτείτε από τις στοχευμένες διαφημίσεις στο διαδίκτυο στον σχετικό οδηγό του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου.

Πηγή: Childnet

 

Κόμικ “H Αθηνά στο Κόσμο του YouTube”

Πατήστε εδώ για να το κατεβάσετε.

 

Πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής “Safer Internet for Children Expert Group (SICEX)” με τη συμμετοχή του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου

Το παρόν στην πρώτη συνεδρίαση της νεοσυσταθείσας επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης “Safer Internet for Children Expert Group (SICEX)” έδωσε το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου όπου συζητήθηκαν οι αναδυόμενες  τάσεις σε εθνικό επίπεδο όσον αφορά στην ασφαλή χρήση του διαδικτύου από τα παιδιά και αναζητήθηκαν τρόποι βελτίωσης του συντονισμού και της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.

Κυρίαρχος στόχος της επιτροπής είναι να διευκολύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών έτσι ώστε να εφαρμοστούν οι  ειδικές διατάξεις νόμων που έχουν ψηφιστεί για την προστασία των παιδιών όπως είναι ο γενικός κανονισμός για τα προσωπικά δεδομένα (GDPR).

Στην πρώτη συνεδρίαση, μέλη του Ελλληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου  μαζί με τον Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κ. Παναγιώτη Παπασπηλιόπουλο, ανέλυσαν τις τάσεις που επικρατούν στη χώρα όπως αποκαλύπτονται και μέσα από τη μεγάλη πανελλήνια έρευνα σε 14.000 μαθητές που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, παρουσίασαν το έργο που επιτελεί το Κέντρο σε επίπεδο πρόληψης και αφύπνισης (SaferInternet4Kids.gr), σε επίπεδο καταστολής του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (SafeLine.gr) και σε επίπεδο ψυχολογικής υποστήριξης και συμβουλευτικής των χρηστών (Help-line.gr).Παράλληλα παρουσιάστηκε και ο σχεδιασμός για τις μελλοντικές καμπάνιες ευαισθητοποίησης του Κέντρου. 

Πανελλήνια ημέρα κατά της σχολικής βίας – Πώς να αντιμετωπίσουμε το διαδικτυακό εκφοβισμό

 

Η 6η Μαρτίου έχει καθιερωθεί ως Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού.

Μια πολύ διαδεδομένη μορφή του εκφοβισμού τα τελευταία χρόνια λόγω του γεγονότος ότι το διαδίκτυο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τo online gaming είναι πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των παιδιών, είναι ο διαδικτυακός εκφοβισμός.

Διαδικτυακός εκφοβισμός ονομάζεται οποιαδήποτε ενέργεια στο διαδίκτυο που έχει ως στόχο να προκαλέσει φόβο και να οδηγήσει κάποιον χρήστη σε απόγνωση. Ένα από τα χαρακτηριστικά του είναι ότι πρέπει να γίνεται επαναλαμβανόμενα και οι µορφές του µπορεί να είναι πραγµατικά πολλές καθώς µέσα από κάθε νέο κοινωνικό δίκτυο ή κάθε νέα εφαρµογή ή κάθε νέο παιχνίδι µπορεί να προκύψει κάποια µορφή διαδικτυακού εκφοβισµού.

Οι µορφές που µπορεί να πάρει ο διαδικτυακός εκφοβισµός είναι:

• η αποστολή µηνυµάτων µε βλαβερό και απειλητικό περιεχόµενο,
• η αποστολή ή δηµοσίευση ευαίσθητων πληροφοριών όπως σεξουαλικές προτιµήσεις,
• η δηµοσίευση προσωπικών φωτογραφιών/video σε blog και κοινωνικά δίκτυα,
• η δηµιουργία ψεύτικου προφίλ σε κοινωνικά δίκτυα µε σκοπό την γελοιοποίηση κάποιου παιδιού,
• η υποκίνηση τρίτων µε σκοπό τον εξευτελισµό του παιδιού, κ.α.
• η είσοδος σε προσωπικούς διαδικτυακούς λογαριασμούς του παιδιού.

Οι διαφορές του από τον δια ζώσης εκφοβισμό είναι αρκετές και είναι και εκείνες που τον καθιστούν πολλές φορές και πιο επικίνδυνο.

• Ο διαδικτυακός εκφοβισμός δεν τελειώνει μετά το σχολείο ή την εργασία. Επειδή οι θύτες μπορούν να έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο όλο το 24ωρο η απειλή συνεχίζεται εξ αποστάσεως, όταν τα θύματα είναι στο σπίτι ή μακριά από το σχολικό περιβάλλον.
• Τα μηνύματα που αποστέλλονται ηλεκτρονικά είναι δύσκολο να ελεγχθούν – μόλις ανέβουν στο διαδίκτυο. Ως εκ τούτου, η εμβέλεια του cyberbullying είναι μεγαλύτερη από αυτή του offline εκφοβισμού.
• Η ανωνυμία των δραστών μπορεί να τρομάξει και να φέρει σε δύσκολη θέση ένα θύμα, καθώς δεν γνωρίζει ποιος ακριβώς το ενοχλεί. Καθώς οι δράστες μπορούν δυνητικά να κρύψουν την ταυτότητά τους, αυτό συχνά μπορεί να τους δώσει μια ψεύτικη αίσθηση ασφάλειας (νομίζουν ότι ποτέ δεν θα πιαστούν) και μερικές φορές να τους οδηγήσει να συμπεριφέρονται όλο και πιο δυσάρεστα στο θύμα τους.
• Η αντίδραση του θύματος συνήθως δεν είναι ορατή στον διαδικτυακό θύτη. Με αυτόν τον τρόπο, οι δράστες συχνά δεν γνωρίζουν την έκταση των ενεργειών τους και δεν αντιλαμβάνονται πλήρως τις επιπτώσεις των πράξεων τους.

Όσον αφορά στην πρόληψη χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα παρέμβασης, στο οποίο να συμμετέχει το σύνολο της σχολικής κοινότητας αλλά και ευρύτεροι κοινωνικοί φορείς και φυσικά σημαντικό ρόλο παίζει η ίδια η οικογένεια και οι ανοχές που δείχνει σε τέτοιου είδους φαινόμενα. Σε γενικές γραμμές θα λέγαμε ότι  η χρήση του διαδικτύου στη σωστή ηλικία, η επίβλεψη και ο έλεγχος από τους γονείς, η καλλιέργεια θετικής στάσης και θετικής ενασχόλησης με το διαδίκτυο με συζήτηση και πράξεις και η καλλιέργεια κριτικής σκέψης μπορούν να βοηθήσουν όχι μόνο στην αντιμετώπιση του διαδικτυακού εκφοβισμού αλλά και στην προστασία των παιδιών γενικότερα όταν χρησιμοποιούν το διαδίκτυο.

Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες συμπεριφορές που να καταδεικνύουν  ότι το παιδί έχει πέσει θύμα cyberbullying, υπάρχουν όμως πολλά μικρά «σημάδια» που πρέπει να μας βάλουν στη διαδικασία να υποψιαστούμε ότι κάτι συμβαίνει.

1. Είναι μυστικοπαθής με τις ηλεκτρονικές συσκευές του

Παρόλο που κανένα παιδί δεν θέλει οι γονείς να κοιτάζουν τα μηνύματά του, αν το παιδί  γίνει ξαφνικά πιο «προστατευτικό» με τη συσκευή του, τότε αυτή η συμπεριφορά είναι ύποπτη.

2. Έχει ακραίες διαθέσεις

Στην εφηβική ηλικία οι διακυμάνσεις στη διάθεση του παιδιού είναι κάτι σύνηθες. Αν όμως παρατηρήσετε να εκδηλώνει συχνά ακραίες διαθέσεις καλό θα ήταν να σκεφτείτε και το ενδεχόμενο ότι συμβαίνει κάτι άλλο  και να αναζητήσετε ένα διακριτικό τρόπο για να το ρωτήσετε.

3. Δεν θέλει να πάει στο σχολείο

Μια παρατεταμένη άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο είναι καμπανάκι συναγερμού. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες το 40% των παιδιών που πέφτουν θύμα εκφοβισμού εκφράζουν την επιθυμία να σταματήσουν να πηγαίνουν σχολείο σε μια προσπάθεια να προστατευτούν από τους συμμαθητές-θύτες. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα για να δικαιολογήσουν την απουσία τους επικαλούνται φανταστικές ασθένειες.

Οι συνέπειες του διαδικτυακού εκφοβισμού είναι πολλές και καταστροφικές για τη ψυχοσύνθεση ενός παιδιού:

• Αίσθημα άγχους, κατάθλιψη και αδυναμίας
• Αίσθημα ταπείνωσης
• Αίσθημα απομόνωσης
• Αποκλεισμός στο σχολείο
• Σκέψεις για αυτοκαταστροφικές πράξεις

Πως πρέπει να αντιδράσει το παιδί αν πέσει θύμα διαδικτυακού εκφοβισμού:

• Να μην απαντήσει στα εκφοβιστικά μηνύματα
• Να μην κάνει αντίποινα αλλά να συλλέξει αποδείξεις.
• Να το αναφέρει
• Επίσης θα πρέπει να ενημερωθεί τόσο το σχολείο του παιδιού όσο και η οικογένεια του παιδιού που εκφοβίζει (σε περίπτωση που το παιδί είναι γνωστό).

Στο Ελληνικό κέντρο Ασφαλούς διαδικτύου λειτουργεί γραμμή βοήθειας η οποία είναι προσβάσιμη εντελώς δωρεάν στο 210 6007686. Εξειδικευμένοι ψυχολόγοι μπορούν να σας δώσουν συμβουλές και κατευθύνσεις για οποιοδήποτε θέμα μπορεί  να προκαλεί δυσκολίες σε ένα παιδί ή σε έναν νέο άνθρωπο και που έχει να κάνει φυσικά με τη χρήση του διαδικτύου και των ηλεκτρονικών συσκευών.

Οδηγίες προς γονείς – Instructions aux parents

Μπορείτε να κατεβάσετε το φυλλάδιο από εδώ.

odigies_goneis_fr

Εσύ πόσο ενημερωμένος είσαι; – وَأنتَ؟ ما مدى إطّلاعك على ذلك؟

Μπορείτε να κατεβάσετε το φυλλάδιο από εδώ.

geniko_web_ar

Ε.Ε.: Κώδικας δεοντολογίας των social media για την παραπληροφόρηση

H Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε τις εκθέσεις των εταιρειών Facebook, Google και Twitter, οι οποίες αφορούν την πρόοδο που σημειώθηκε τον Ιανουάριο του 2019 ως προς τις δεσμεύσεις τους για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης. Αυτές οι τρεις διαδικτυακές πλατφόρμες έχουν υπογράψει τον κώδικα δεοντολογίας για την παραπληροφόρηση και τους ζητήθηκε να υποβάλλουν μηνιαίες εκθέσεις σχετικά με τις ενέργειές τους ενόψει των εκλογών του Μαΐου 2019 για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Ειδικότερα, η Επιτροπή ζήτησε λεπτομερείς πληροφορίες για την παρακολούθηση της προόδου όσον αφορά τον έλεγχο της τοποθέτησης διαφημίσεων, τη διαφάνεια της πολιτικής διαφήμισης, το κλείσιμο των ψεύτικων λογαριασμών και τα συστήματα επισήμανσης αυτοματοποιημένων μποτ. Ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής και επίτροπος Ψηφιακής Ενιαίας Αγοράς Άντρους Άνσιπ, η επίτροπος Δικαιοσύνης, Καταναλωτών και Ισότητας των φύλων Βιέρα Γιούροβα, ο επίτροπος για την Ένωση Ασφάλειας Τζούλιαν Κινγκ και η επίτροπος Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας Μαρίγια Γκαμπριέλ προέβησαν στην παρακάτω κοινή δήλωση:

«Οι διαδικτυακές πλατφόρμες που υπέγραψαν τον κώδικα δεοντολογίας εφαρμόζουν τις πολιτικές τους στην Ευρώπη για τη στήριξη της ακεραιότητας των εκλογών. Οι πολιτικές αυτές συνίστανται σε έναν καλύτερο έλεγχο των τοποθετήσεων διαφήμισης, σε εργαλεία διαφάνειας για τις πολιτικές διαφημίσεις και σε μέτρα για τον εντοπισμό και την παρεμπόδιση μη αυθεντικών συμπεριφορών στις υπηρεσίες τους.

Ωστόσο, είναι ανάγκη να σημειωθεί μεγαλύτερη πρόοδος όσον αφορά τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι διαδικτυακές πλατφόρμες για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης. Οι πλατφόρμες δεν έχουν παράσχει αρκετά στοιχεία από τα οποία να προκύπτει ότι νέες πολιτικές και εργαλεία αναπτύσσονται εγκαίρως και με επαρκείς πόρους σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Οι εκθέσεις παρέχουν ελάχιστες πληροφορίες σχετικά με τα πραγματικά αποτελέσματα των μέτρων που έχουν ήδη ληφθεί.

Τέλος, οι πλατφόρμες απέτυχαν να προσδιορίσουν συγκεκριμένους δείκτες αναφοράς που θα επέτρεπαν την παρακολούθηση και τη μέτρηση της προόδου στην ΕΕ. Η ποιότητα των παρεχόμενων πληροφοριών ποικίλλει από τον έναν υπογράφοντα τον κώδικα στον άλλο, ανάλογα με τους τομείς δεσμεύσεων που καλύπτει η κάθε έκθεση, γεγονός που καταδεικνύει σαφώς ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης για όλους τους υπογράφοντες.

Οι προεκλογικές εκστρατείες ενόψει των ευρωεκλογών θα ξεκινήσουν ουσιαστικά τον Μάρτιο. Ενθαρρύνουμε τις πλατφόρμες να εντείνουν τις προσπάθειές τους, καθώς μας ανησυχεί ιδιαιτέρως η κατάσταση. Προτρέπουμε το Facebook, την Google και το Twitter να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες σε όλα τα κράτη μέλη για να συμβάλουν στη διασφάλιση της ακεραιότητας των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Μάιο του 2019.

Ενθαρρύνουμε επίσης τις πλατφόρμες να ενισχύσουν τη συνεργασία τους με ελεγκτές γεγονότων και ακαδημαϊκούς ερευνητές για τον εντοπισμό εκστρατειών παραπληροφόρησης και για την ευρύτερη προβολή και διάδοση εξακριβωμένου περιεχομένου.»

Κύρια αποτελέσματα των εκθέσεων των υπογραφόντων:

• το Facebook δεν έχει αναφέρει τα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων που αναλήφθηκαν τον Ιανουάριο για τον έλεγχο των τοποθετήσεων διαφημίσεων. Είχε ανακοινώσει νωρίτερα ότι τον Μάρτιο του 2019 θα είναι διαθέσιμο ένα πανευρωπαϊκό αρχείο για πολιτικές και θεματικές διαφημίσεις. Η έκθεση παρέχει ενημέρωση σχετικά με περιπτώσεις παρεμβολής τρίτων χωρών σε κράτη μέλη της ΕΕ, αλλά δεν αναφέρει πόσοι ψεύτικοι λογαριασμοί καταργήθηκαν λόγω κακόβουλων δραστηριοτήτων που στοχεύουν ειδικά την Ευρωπαϊκή Ένωση.

• η Google παρείχε στοιχεία σχετικά με τα μέτρα που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια του Ιανουαρίου με σκοπό τη βελτίωση του ελέγχου των τοποθετήσεων διαφημίσεων στην ΕΕ, ανά κράτος μέλος. Ωστόσο, οι παράμετροι που παρασχέθηκαν δεν είναι αρκετά συγκεκριμένες και δεν διευκρινίζουν κατά πόσον τα μέτρα ελήφθησαν για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης ή για άλλους λόγους (π.χ. παραπλανητική διαφήμιση). Στις 29 Ιανουαρίου, η Google δημοσίευσε νέα πολιτική για τις «εκλογικές διαφημίσεις» και θα ξεκινήσει τη δημοσίευση έκθεσης για τη διαφάνεια των πολιτικών διαφημίσεων, μόλις οι διαφημιστές αρχίσουν να προβάλλουν τέτοιες διαφημίσεις. Η Google δεν προσκόμισε στοιχεία που να αποδεικνύουν τη συγκεκριμένη εφαρμογή των πολιτικών της σχετικά με την ακεραιότητα των υπηρεσιών για τον Ιανουάριο.

• το Twitter δεν παρείχε παραμέτρους σχετικά με τις δεσμεύσεις του για τη βελτίωση του ελέγχου των τοποθετήσεων διαφημίσεων. Όσον αφορά τη διαφάνεια των πολιτικών διαφημίσεων, σε αντίθεση με όσα ανακοινώθηκαν στην έκθεση εφαρμογής του Ιανουαρίου, το Twitter ανέβαλε την απόφαση έως την έκθεση του Φεβρουαρίου. Όσον αφορά την ακεραιότητα των υπηρεσιών, το Twitter πρόσθεσε πέντε νέα σύνολα λογαριασμών, μεταξύ των οποίων πολλούς λογαριασμούς σε τρίτες χώρες, στο αρχείο ενδεχόμενων εξωτερικών επιχειρήσεων παραπληροφόρησης, το οποίο είναι διαθέσιμο στο κοινό και παρέχει δυνατότητα αναζήτησης, αλλά δεν ανέφερε παραμέτρους για τη μέτρηση της προόδου που έχει σημειωθεί.

Τα επόμενα βήματα

Οι σημερινές εκθέσεις καλύπτουν τα μέτρα που έλαβαν οι διαδικτυακές εταιρείες τον Ιανουάριο του 2019. Η επόμενη μηνιαία έκθεση, σχετικά με τις δραστηριότητες του Φεβρουαρίου, θα δημοσιευθεί τον Μάρτιο του 2019. Με τον τρόπο αυτόν, η Επιτροπή θα έχει τη δυνατότητα να επαληθεύσει την ύπαρξη αποτελεσματικών πολιτικών, πριν από τις ευρωεκλογές του Μαΐου 2019, για τη διασφάλιση του αδιάβλητου χαρακτήρα της εκλογικής διαδικασίας.

Έως τα τέλη του 2019, η Επιτροπή θα διενεργήσει διεξοδική αξιολόγηση της αρχικής δωδεκάμηνης περιόδου εφαρμογής του κώδικα. Εάν τα αποτελέσματα δεν αποδειχθούν ικανοποιητικά, η Επιτροπή μπορεί να προτείνει περαιτέρω δράσεις, μεταξύ άλλων ρυθμιστικού χαρακτήρα.

Ιστορικό

Η παρακολούθηση του κώδικα δεοντολογίας αποτελεί μέρος του σχεδίου δράσης κατά της παραπληροφόρησης, το οποίο εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Ένωση τον περασμένο Δεκέμβριο, με σκοπό τη δημιουργία ικανοτήτων και την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, ώστε να αντιμετωπιστούν προληπτικά οι απειλές που θέτει η παραπληροφόρηση.

Οι υπογράφοντες που υπέβαλαν έκθεση δεσμεύτηκαν εθελοντικά όσον αφορά την εφαρμογή του κώδικα δεοντολογίας τον Οκτώβριο του 2018. Τον Ιανουάριο του 2019, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε τις πρώτες εκθέσεις που υπέβαλαν οι υπογράφοντες τον κώδικα δεοντολογίας για την παραπληροφόρηση. Σκοπός του κώδικα είναι να επιτευχθούν οι στόχοι που προβλέπονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής του Απριλίου του 2018, με τον καθορισμό μιας σειράς δεσμεύσεων οι οποίες διαρθρώνονται γύρω από πέντε τομείς:

• Παρεμπόδιση των διαφημιστικών εσόδων για λογαριασμούς και ιστότοπους που διαστρεβλώνουν πληροφορίες και παροχή επαρκών εργαλείων ασφάλειας και πληροφοριών στους διαφημιστές αναφορικά με ιστότοπους που διακινούν περιεχόμενο παραπληροφόρησης.
• Πρόβλεψη δυνατότητας δημοσιοποίησης της πολιτικής διαφήμισης και καταβολή προσπαθειών για τη δημοσιοποίηση της διαφήμισης βάσει θέματος.
• Θέσπιση σαφούς και δημόσια διαθέσιμης πολιτικής σχετικά με την ταυτότητα και τα διαδικτυακά μποτ και λήψη μέτρων για το κλείσιμο ψεύτικων λογαριασμών.
• Ενημέρωση και παροχή εργαλείων για να βοηθούνται οι χρήστες να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις και να διευκολύνεται η πρόσβαση σε διαφορετικές απόψεις σχετικά με θέματα δημόσιου ενδιαφέροντος, ενώ, παράλληλα, θα δίνεται προτεραιότητα στις αξιόπιστες πηγές.
• Παροχή πρόσβασης σε δεδομένα, σύμφωνα με τους κανόνες προστασίας της ιδιωτικής ζωής, σε ερευνητές για την παρακολούθηση και την καλύτερη κατανόηση της διάδοσης και των επιπτώσεων της παραπληροφόρησης.

Μεταξύ Ιανουαρίου και Μαΐου 2019, η Επιτροπή διενεργεί στοχευμένη μηνιαία ενδιάμεση παρακολούθηση των ενεργειών στις οποίες προβαίνουν οι υπογράφοντες για την εφαρμογή των δεσμεύσεων του κώδικα, οι οποίες είναι οι πλέον συναφείς και επείγουσες για τη διασφάλιση της ακεραιότητας των εκλογών. Συγκεκριμένα: έλεγχος των τοποθετήσεων διαφημίσεων (δέσμευση 1)· πολιτικές και θεματικές διαφημίσεις (δεσμεύσεις 2 έως 4)· και ακεραιότητα των υπηρεσιών (δεσμεύσεις 5 & 6).

Επιπλέον, ο κώδικας δεοντολογίας συνδέεται στενά με τη σύσταση που περιλαμβάνεται στη δέσμη μέτρων για τις εκλογές την οποία ανακοίνωσε ο πρόεδρος Γιούνκερ στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης το 2018 και έχει ως στόχο να διασφαλιστεί η διεξαγωγή ελεύθερων, αδιάβλητων και ασφαλών εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τα μέτρα περιλαμβάνουν μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά τις πολιτικές διαφημίσεις στο διαδίκτυο και τη δυνατότητα επιβολής κυρώσεων για την παράνομη χρήση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα με σκοπό να επηρεαστεί εσκεμμένα το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη οργάνωσαν εθνικά δίκτυα εκλογικής συνεργασίας των σχετικών αρχών (π.χ. αρχές με αρμοδιότητα σε θέματα εκλογών, κυβερνοασφάλειας, προστασίας των δεδομένων και επιβολής της νομοθεσίας) και όρισαν ένα σημείο επαφής το οποίο θα συμμετέχει στο δίκτυο εκλογικής συνεργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η πρώτη συνεδρίαση του εν λόγω δικτύου πραγματοποιήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2019 και η δεύτερη στις 27 Φεβρουαρίου 2019.

Περισσότερες πληροφορίες

Εκθέσεις των διαδικτυακών πλατφορμών

Δελτίο Τύπου: Μια Ευρώπη που προστατεύει: η ΕΕ εντείνει τη δράση κατά της παραπληροφόρησης

Ενημερωτικό δελτίο: Σχέδιο δράσης κατά της παραπληροφόρησης