Η σημασία της εκπαίδευσης των νέων στον γραμματισμό στα μέσα

Στην ψηφιακή εποχή, βομβαρδιζόμαστε συνεχώς με πληροφορίες από διάφορες πηγές, είτε πρόκειται για μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ειδησεογραφικά μέσα ή διαδικτυακές πλατφόρμες. Η ικανότητα κριτικής αξιολόγησης και κατανόησης αυτών των πληροφοριών είναι ζωτικής σημασίας δεξιότητα στον σημερινό κόσμο. Εδώ παίζει ρόλο η παιδεία στα μέσα επικοινωνίας. Η διδασκαλία της παιδείας στα μέσα επικοινωνίας στους νέους δεν είναι απλώς μια εκπαιδευτική επιλογή. Είναι μια κοινωνική αναγκαιότητα.

Κατανόηση του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας

Ο γραμματισμός στα μέσα είναι η ικανότητα ανάλυσης, αξιολόγησης και κατανόησης διαφόρων μορφών μέσων, συμπεριλαμβανομένων των έντυπων, ψηφιακών και ραδιοφωνικών εκπομπών. Ξεπερνά την απλή ανάγνωση ή παρακολούθηση περιεχομένου. Περιλαμβάνει την αμφισβήτηση, την αποδόμηση και την κριτική εξέταση των πληροφοριών για τον εντοπισμό προκαταλήψεων, παραπληροφόρησης και κρυφών προγραμμάτων των δημιουργών των μέσων ενημέρωσης.

Προώθηση της κριτικής σκέψης

Ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της διδασκαλίας της παιδείας στα μέσα επικοινωνίας στους νέους είναι η προώθηση της κριτικής σκέψης. Σε μια εποχή όπου οι πληροφορίες είναι εύκολα προσβάσιμες αλλά συχνά αναξιόπιστες, η κριτική σκέψη είναι μια θεμελιώδης δεξιότητα. Ο γραμματισμός στα μέσα ενθαρρύνει τα άτομα να αμφισβητούν το περιεχόμενο που καταναλώνουν, αντί να το αποδέχονται παθητικά. Κάνοντας ερωτήσεις όπως “Ποιος το δημιούργησε αυτό;” και “Ποια μπορεί να είναι η ατζέντα τους;” οι νέοι μαθαίνουν να διακρίνουν μεταξύ γεγονότος και εικασίας ή γνώμης.

Καταπολέμηση της παραπληροφόρησης

Η εξάπλωση της παραπληροφόρησης είναι μια αυξανόμενη ανησυχία στην ψηφιακή εποχή. Οι ψευδείς ή παραπλανητικές πληροφορίες μπορούν να εξαπλωθούν γρήγορα και είναι απαραίτητο να εξοπλιστούν οι νέοι με τις δεξιότητες για να τις αναγνωρίσουν και να τις καταπολεμήσουν. Η εκπαίδευση στον γραμματισμό στα μέσα τα βοηθά να εντοπίσουν σημάδια, όπως συγκλονιστικούς τίτλους, ανώνυμες πηγές και αμφισβητήσιμα στατιστικά στοιχεία, που μπορεί να είναι δείκτες αναξιόπιστων πληροφοριών. Διδάσκοντάς τους πώς να διασταυρώνουν πηγές και να ελέγχουν τα γεγονότα, τους δίνουμε τη δυνατότητα να διαχωρίζουν την αλήθεια από το ψέμα.

Καλλιέργεια ψηφιακής ιθαγένειας

Οι νέοι είναι ψηφιακοί πολίτες, που μεγαλώνουν με smartphone, κοινωνικά μέσα και διαδικτυακές κοινότητες. Ο γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας όχι μόνο τους βοηθά να καταναλώνουν κριτικά τα μέσα ενημέρωσης, αλλά επίσης τους καθοδηγεί στο να γίνουν υπεύθυνοι ψηφιακοί πολίτες. Μαθαίνουν να κατανοούν τις συνέπειες των πράξεών τους στο διαδίκτυο, όπως ο διαδικτυακός εκφοβισμός, η ρητορική μίσους και η σημασία του σεβασμού της ιδιωτικής ζωής των άλλων.

Τα μέσα ενημέρωσης ως εργαλείο ενδυνάμωσης

Η παιδεία στα μέσα διδάσκει επίσης στους νέους ότι μπορούν να συνεισφέρουν ενεργά στο τοπίο των μέσων ενημέρωσης και όχι να μένουν απλώς παθητικοί καταναλωτές. Αναπτύσσοντας τις δεξιότητές τους στη δημιουργία περιεχομένου, μπορούν να συμμετάσχουν σε ουσιαστικές συνομιλίες, να εκφράσουν τις απόψεις τους και να υποστηρίξουν την κοινωνική αλλαγή. Αυτό τους δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν τα μέσα ενημέρωσης ως δύναμη για το καλό.

Η διδασκαλία της παιδείας στα μέσα επικοινωνίας στους νέους είναι κάτι περισσότερο από μια σύγχρονη εκπαιδευτική τάση. Είναι μια θεμελιώδης δεξιότητα ζωής. Σε μια εποχή όπου τα όρια μεταξύ γεγονότος και μυθοπλασίας μπορεί να σβήσουν, όπου η παραπληροφόρηση μπορεί να εξαπλωθεί αστραπιαία και όπου το ψηφιακό τοπίο εξελίσσεται συνεχώς, η παιδεία στα μέσα εξοπλίζει την επόμενη γενιά με τα εργαλεία για να περιηγηθεί στον περίπλοκο κόσμο των μέσων με αυτοπεποίθηση και υπευθυνότητα.

Με την προώθηση της κριτικής σκέψης, την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και την καλλιέργεια της ψηφιακής ιθαγένειας, η παιδεία στα μέσα ενδυναμώνει τους νέους να είναι όχι μόνο απαιτητικοί καταναλωτές αλλά και ενεργοί συνεισφέροντες σε ένα πιο ενημερωμένο, δίκαιο και χωρίς αποκλεισμούς διαδίκτυο.

Καμπάνια ευαισθητοποίησης για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου από τα παιδιά και τους νέους. Τηλεοπτικό σποτ με πρωταγωνίστριες τη Βάσω Λασκαράκη και τη Βάσια Γκολφινοπούλου

Οι γνωστές ηθοποιοί Βάσω Λασκαράκη και Βάσια Γκολφινοπούλου ενώνουν τις δυνάμεις τους με το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και πρωταγωνιστούν σε ένα τηλεοπτικό σποτ που στόχο έχει να ευαισθητοποιήσει και να ενημερώσει το κοινό για θέματα ασφαλούς χρήσης του διαδικτύου από τα παιδιά αλλά και για τη Γραμμή Βοηθείας Help-line.gr (διαθέσιμη τηλεφωνικά στο 210-6007686 ή μέσω chat ή μέσω email στο info@help-line.gr ) από όπου μπορεί κανείς να αναζητήσει δωρεάν υποστήριξη και καθοδήγηση.

Η Βάσω Λασκαράκη, η οποία είναι και πρέσβειρα του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ, αποδεικνύει για άλλη μια φορά την ευαισθησία της για θέματα ασφάλειας των παιδιών και των νέων και μέσα από αυτό το ευφάνταστο και στοχευμένο σποτ, διαδίδει με το δικό της μοναδικό τρόπο το μήνυμα της ασφαλούς διαδικτυακής χρήσης.

Στο σποτ, η Βάσω Λασκαράκη προειδοποιεί για τους κινδύνους που μπορεί να ελλοχεύουν στο διαδίκτυο και προτρέπει τους γονείς και τους φροντιστές να είναι ενεργοί στην παρακολούθηση της διαδικτυακής δραστηριότητας των παιδιών τους. Επιπλέον, επισημαίνει τη σημασία της εκπαίδευσης των παιδιών και των νέων  για την αναγνώριση και τη σωστή αντίδραση σε ακατάλληλο ή επικίνδυνο περιεχόμενο. Στο πλευρό της, η Βάσια Γκολφινοπούλου προτάσσει τη ματιά των νέων για το πως αντιλαμβάνονται τον ψηφιακό κόσμο και τι χρειάζονται προκειμένου να μπορούν να τον εξερευνούν με ασφάλεια.  Το σποτ καταλήγει σε προτροπή προς όλους τους γονείς, εκπαιδευτικούς αλλά και τους νέους που μπορεί να αντιμετωπίζουν ή να αντιμετωπίσουν στο μέλλον, οποιαδήποτε προβληματική κατάσταση που έχει σχέση ή απορρέει από τη χρήση του διαδικτύου, να μη διστάζουν αλλά να επικοινωνούν με τη Γραμμή Βοηθείας Help-line.gr όπου εξειδικευμένοι ψυχολόγοι μπορούν να τους παρέχουν συμβουλές και κατευθύνσεις.  

Μπορείτε να το δείτε εδώ:

Μέσω της συμβουλευτικής Γραμμής Βοήθειας Ηelp-line.gr εξειδικευμένοι ψυχολόγοι παρέχουν υποστήριξη και συμβουλές για θέματα που σχετίζονται με τη υπερβολική ενασχόληση στο διαδίκτυο, τον διαδικτυακό εκφοβισμό, την έκθεση σε ακατάλληλο περιεχόμενο και άλλους προβληματισμούς σχετικά με τη χρήση του διαδικτύου, του κινητού τηλεφώνου και των διαδικτυακών παιχνιδιών. Η επικοινωνία με τη Γραμμή είναι δωρεάν και ανώνυμη και μπορεί να γίνει είτε τηλεφωνικά στο 210-6007686, είτε μέσω chat, είτε μέσω email στο info@help-line.gr.

Σύμφωνα με τα ετήσια στατιστικά στοιχεία του 2022, οι υπερβολικές  ώρες που δαπανούν παιδιά και νέοι στα παιχνίδια και στα κοινωνικά δίκτυα και η δυσκολία ή η αδυναμία να τεθούν όρια στη χρήση της τεχνολογίας από τους γονείς αποτέλεσαν το βασικό πρόβλημα των ατόμων που αναζήτησαν βοήθεια. Στη δεύτερη θέση βρέθηκε η παραβίαση της ιδιωτικότητας  (κλοπή κωδικών, παραβίαση λογαριασμού κ.α.) και ακολούθησε η  αναζήτηση συμβουλών για τεχνικά ζητήματα και για περιστατικά υπερβολικής ενασχόλησης με το διαδίκτυο.