Quiz: Πόσα γνωρίζεις για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου; (για παιδιά Γυμνασίου-Λυκείου

Τετράδιο δραστηριοτήτων Digiduck

Κατεβάστε τις δραστηριότητες από εδώ.

Εργαλειοθήκη επαλήθευσης ηλικίας

Κατεβάστε την εργαλειοθήκη από εδώ:

Προστασία παιδιών στον ψηφιακό κόσμο

infog_parents_2025

Tετράδιο εργασιών: “Σκέψου πριν εμπιστευτείς”

Σχέδιο μαθήματος: “Ασφαλείς ομαδικές συνομιλίες”

#SID2025: Μια μεγάλη γιορτή για ένα καλύτερο διαδίκτυο

Η Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου 2025 στην Ελλάδα υπήρξε μια γιορτή που απλώθηκε σε κάθε γωνιά της χώρας. Για μια ακόμη χρονιά, το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας διοργάνωσε μια σειρά από δραστηριότητες που ένωσαν τη σχολική κοινότητα και τους εμπλεκόμενους φορείς από κάθε γωνιά της Ελλάδας, ακόμα και από τις ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού. Μέσα από αυτήν την πρωτοβουλία, ενισχύθηκε η ψηφιακή παιδεία και η ασφάλεια στο διαδίκτυο, καθώς το μήνυμα της υπευθυνότητας και της προστασίας από τους κινδύνους του διαδικτύου έφτασε παντού. Από την καρδιά της Αθήνας έως τη Θεσσαλονίκη, από τα νησιά του Αιγαίου μέχρι τις απομακρυσμένες ορεινές περιοχές, η φλόγα της εκστρατείας άναψε σε κάθε γωνιά της χώρας, αποδεικνύοντας περίτρανα ότι η ασφάλεια στο διαδίκτυο είναι υπόθεση όλων μας και το μέλλον του ψηφιακού κόσμου είναι στα χέρια μας.

Χάρτης Υποστηρικτών Ημέρας Ασφαλούς Διαδικτύου 2025

Η κεντρική εκδήλωση του εορτασμού πραγματοποιήθηκε στην  αίθουσα Ζακλίν Ντε Ρομιγί του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού στην οποία συμμετείχαν 30 σχολεία και περισσότεροι από 700 μαθητές και μαθήτριες με τους εκπαιδευτικούς τους.

Η Υφυπουργός Παιδείας, Ζέτα Μακρή, χαιρέτησε την εκδήλωση και υπογράμμισε ότι το μέλλον της ψηφιακής ασφάλειας περνά μέσα από τη συνεργασία όλων των φορέων, από την εκπαίδευση και τους γονείς μέχρι τις οργανώσεις που εργάζονται για την προστασία των παιδιών.

Μία από τις πιο σημαντικές στιγμές της εκδήλωσης ήταν η συμμετοχή δύο αγαπημένων ηθοποιών, της Βάσως Λασκαράκη και της Βάσιας Γκολφινοπούλου, οι οποίες συνομίλησαν με τους μαθητές και τους έδωσαν πολύτιμες συμβουλές για τη θετική και ασφαλή χρήση του διαδικτύου. Η κουβέντα ήταν γεμάτη από πρακτικές συμβουλές, ενώ οι ηθοποιοί μοιράστηκαν τις προσωπικές τους εμπειρίες και την ανάγκη για υπευθυνότητα στις διαδικτυακές τους δραστηριότητες.

Παράλληλα, η πρώην ευρωβουλευτής Μαρία Σπυράκη, με την ιδιότητα της μητέρας δύο εφήβων, πρόσφερε μια ακόμη διάσταση στη συζήτηση, μιλώντας για τη σημασία της κριτικής σκέψης και του διαλόγου στην οικογένεια, έτσι ώστε οι νέοι να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις διαδικτυακές προκλήσεις με αυτοπεποίθηση και ωριμότητα.

Ειδικοί από την Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας, έδωσαν στους μαθητές πολύτιμες γνώσεις για την προστασία τους και τις προοπτικές καριέρας στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, υπογραμμίζοντας πόσο σημαντική είναι η εκπαίδευση στη χρήση των τεχνολογιών για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Οι παρευρισκόμενοι μαθητές δεν άκουσαν μόνο τους ειδικούς να τους μιλούν για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου αλλά και μέσα από παιγνιώδεις δράσεις κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης ευαισθητοποιήθηκαν σε θέματα ασφαλούς και ποιοτικής χρήσης.

Παράλληλα με την κεντρική εκδήλωση εκατοντάδες σχολεία ανά την Ελλάδα ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου και πραγματοποίησαν τη δική τους γιορτή στο σχολείο τους, στέλνοντας με αυτόν τον τρόπο ένα ηχηρό μήνυμα για ένα ασφαλές και ποιοτικό διαδίκτυο!

Καθόλη τη διάρκεια της εβδομάδας οι ενημερώσεις σε σχολεία συνεχίστηκαν μέσα από διαδικτυακά σεμινάρια που προγραμματίστηκαν για όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες σε μια προσπάθεια το μήνυμα της ημέρας και οι βασικές συμβουλές να φτάσουν σε όλα τα παιδιά ακόμα και εκείνα που και φοιτούν σε απομακρυσμένα σχολεία της χώρας. Περισσότερα από 20.000 μαθητές και μαθήτριες συμμετείχαν στα διαδικτυακά σεμινάρια ανάμεσά τους και μαθητές από ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού όπως σχολεία των Βρυξελλών, του Ντόρτμουντ, της Αλεξάνδρειας ακόμα και του Κονγκό!

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι διαγωνισμοί που διοργανώθηκαν από το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου το προηγούμενο χρονικό διάστημα και στους οποίους συμμετείχαν περισσότερα από 800 σχολεία αποτελούν πλέον θεσμό και δείχνουν τη συνεχιζόμενη ανάγκη για ευαισθητοποίηση σχετικά με την ασφαλή χρήση του διαδικτύου.

Μπορείτε να δείτε όλες τις συμμετοχές εδώ και τους νικητές εδώ.

Στιγμιότυπα από τις βραβεύσεις των νικητών στο Υπουργείο Παιδείας:

Επιπρόσθετα, το νέο εκπαιδευτικό υλικό που δημιουργήθηκε με αφορμή την Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου αγκαλιάστηκε αμέσως από τους εκπαιδευτικούς. Το νέο υλικό δίνει έμφαση στις ομαδικές συνομιλίες βοηθώντας τα παιδιά να μάθουν πώς να τις διαχειρίζονται με ασφάλεια και υπευθυνότητα. Για τους εφήβους του Γυμνασίου και του Λυκείου, το νέο εκπαιδευτικό υλικό στοχεύει στην ενίσχυση της κριτικής σκέψης. Οι μαθητές μαθαίνουν πώς να αξιολογούν την αξιοπιστία πληροφοριών, ειδήσεων και ατόμων που συναντούν στο διαδίκτυο.

Για τους γονείς δημιουργήθηκαν δυο βίντεο που εξηγούν βήμα βήμα πώς μπορούν να ενεργοποιήσουν το Family Link στη συσκευή τους και τη συσκευή του παιδιού τους. Επίσης μέσα από ένα Infographic δίνονται βασικές συμβουλές για το πως το διαδίκτυο μπορεί να γίνει ένας ασφαλής και δημιουργικός χώρος για τα παιδιά, ενώ το υλικό περιλαμβάνει και μια εργαλειοθήκη επαλήθευσης ηλικίας όπου εξηγείται με απλά λόγια τι ουσιαστικά σημαίνει η επαλήθευση ηλικίας στο διαδίκτυο και πώς επηρεάζει την προστασία των παιδιών, το απόρρητο τους και τα δικαιώματά τους. Το  υλικό περιλαμβάνει ακόμα δυο ολοκληρωμένους οδηγούς  για φορείς, με έμφαση στη σημασία του ψηφιακού γραμματισμού και τη νομοθεσία για την προστασία από υλικό σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων (CSAM).

Μπορείτε να δείτε όλο το υλικό εδώ.

Η Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου είναι μια υπενθύμιση για τη σημασία της ασφάλειας στον ψηφιακό κόσμο, αλλά το μήνυμα που περνάει είναι σαφές: κάθε μέρα πρέπει να είναι ημέρα ασφαλούς διαδικτύου. Όλοι μας, από μαθητές και γονείς μέχρι δασκάλους και επαγγελματίες, έχουμε τη δύναμη και την ευθύνη να διασφαλίσουμε ότι το διαδίκτυο παραμένει ένας ασφαλής, δημιουργικός και υπεύθυνος χώρος για τις επόμενες γενιές.

Ας κάνουμε την ασφάλεια στο διαδίκτυο μέρος της καθημερινότητάς μας

και ας δουλέψουμε όλοι μαζί για ένα καλύτερο και πιο ασφαλές ψηφιακό μέλλον!

Περισσότερα από 800 σχολεία συμμετείχαν στους διαγωνισμούς για τον εορτασμό της Ημέρας Ασφαλούς Διαδικτύου 2025

Οι διαγωνισμοί που διοργανώνει κάθε σχολική χρονιά το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ έχουν πλέον καθιερωθεί ως θεσμός, προωθώντας τη σημασία της ασφαλούς και υπεύθυνης χρήσης του διαδικτύου. Με τη συμμετοχή περισσότερων από 800 σχολείων από όλη την Ελλάδα, οι διαγωνισμοί αναδεικνύουν τη διαρκή ανάγκη ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των μαθητών σε θέματα ψηφιακής ασφάλειας. Η πρωτοβουλία αυτή συμβάλλει καθοριστικά στη διαμόρφωση υπεύθυνων ψηφιακών πολιτών και στην ενίσχυση της κριτικής σκέψης των νέων χρηστών του διαδικτύου.

Στο πλαίσιο των διαγωνισμών, οι μαθητές όλων των βαθμίδων κλήθηκαν να δημιουργήσουν πρωτότυπο ψηφιακό υλικό, εστιάζοντας σε κρίσιμα ζητήματα όπως ο διαδικτυακός εκφοβισμός, οι πρακτικές αυτοπροστασίας και οι κίνδυνοι που εγκυμονούν τα κοινωνικά δίκτυα. Οι μαθητές της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης ανέπτυξαν δράσεις που επικεντρώθηκαν στην αναγνώριση και αντιμετώπιση του διαδικτυακού εκφοβισμού, προάγοντας τη συνεργασία και την ενσυναίσθηση. Από την άλλη, οι μαθητές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης δημιούργησαν περιεχόμενο που αφορούσε την προστασία από διαδικτυακές απάτες, τη διαχείριση της παραπληροφόρησης και την πρόληψη της υπερβολικής χρήσης του διαδικτύου.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον συγκέντρωσε ο διαγωνισμός «Πιάσε τη Σημαία» (Capture the Flag – CTF), που πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας. Ο διαγωνισμός αυτός είχε ως στόχο να εξοικειώσει τους μαθητές Γυμνασίων και Λυκείων με βασικές έννοιες κυβερνοασφάλειας, ενώ ταυτόχρονα ανέδειξε τις επαγγελματικές προοπτικές στον τομέα της ασφάλειας δικτύων. Οι συμμετέχοντες, είτε ατομικά είτε σε ομάδες των δύο ατόμων, αντιμετώπισαν προκλήσεις ασφάλειας στην ειδική πλατφόρμα CTFd. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, ανέπτυξαν δεξιότητες στην κρυπτογραφία, την ανάλυση κώδικα και την ψηφιακή εγκληματολογία, αποκτώντας πολύτιμες γνώσεις και πρακτικές εμπειρίες.

Οι διαγωνισμοί σχεδιάστηκαν με αυστηρά παιδαγωγικά και επιστημονικά κριτήρια, εξασφαλίζοντας την πλήρη συνάφεια με τα εκπαιδευτικά προγράμματα και την προσβασιμότητα για όλους τους μαθητές. Μέσα από αυτές τις δράσεις, επιβεβαιώνεται η σημασία της εκπαίδευσης σε θέματα διαδικτυακής ασφάλειας, διαμορφώνοντας μια νέα γενιά χρηστών που γνωρίζει, προστατεύεται και χρησιμοποιεί το διαδίκτυο με υπευθυνότητα και επίγνωση των κινδύνων που μπορεί να αντιμετωπίσει.

Δείτε τους νικητές των διαγωνισμών εδώ.

Η βράβευση των νικητών των διαγωνισμών έγινε κατά τη διάρκεια της κεντρικής εκδήλωσης εορτασμού της Ημέρας Ασφαλούς διαδικτύου 2025 στο Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού.

Ετήσια στατιστικά στοιχεία 2024 SafeLine.gr & Help-line.gr

Άνοδος καταγγελιών υλικού παιδικής κακοποίησης/εκμετάλλευσης

Το 2024, οι καταγγελίες για υλικό παιδικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης και για οικονομικές απάτες συγκέντρωσαν το 77% του συνόλου των καταγγελιών που δέχτηκε η ανοιχτή γραμμή για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο SafeLine.gr του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας.

Οι καταγγελίες που αφορούσαν υλικό παιδικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης (CSAM/CSEM)  σημείωσαν σημαντική άνοδο κατά 26% σε σχέση με το 2023. Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι σχεδόν οι μισές καταγγελίες αφορούσαν ψηφιακά παραγόμενο περιεχόμενο π.χ. manga και anime, κάτι που αναδεικνύει μια νέα πτυχή του προβλήματος: την αυξημένη χρήση τεχνολογιών για τη δημιουργία παράνομου περιεχομένου, το οποίο μπορεί να μην έχει φυσικό θύμα, αλλά παραμένει παράνομο και επικίνδυνο.

Οι καταγγελίες που σχετίζονται με την παραβίαση προσωπικών δεδομένων σημείωσαν άνοδο κατά 6%. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στις αναφορές για μη συναινετικό διαμοιρασμό εικόνων και βίντεο,  φαινόμενο που αποτελεί σημαντική κοινωνική απειλή, επηρεάζοντας σοβαρά την ψυχική υγεία των θυμάτων.

Από την ανάλυση των ετήσιων στοιχείων προκύπτει αύξηση που ξεπερνά το 40% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά στις καταγγελίες που προώθησε η SafeLine στη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.

Η αύξηση αυτή αναδεικνύει την  ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των φορέων και τον σημαντικό ρόλο της Ανοιχτής Γραμμής Καταγγελιών στην αποτελεσματικότερη καταπολέμηση του διαδικτυακού εγκλήματος. Άλλωστε η SafeLine.gr είναι από τους πρώτους οργανισμούς στην Ελλάδα που αναγνωρίστηκε ως Trusted Flagger στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Νόμου για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act) και μία από τις πρώτες Ανοικτές Γραμμές (Hotlines) στην Ευρώπη. Ο χαρακτηρισμός της SafeLine ως επίσημη αξιόπιστη πηγή επισήμανσης παράνομου περιεχομένου ενισχύει ακόμη περισσότερο τη δυνατότητά της να ανταποκρίνεται με ταχύτητα και ακρίβεια στην αναγνώριση και την αφαίρεση τέτοιου είδους υλικού από το διαδίκτυο συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός ασφαλούς ψηφιακού κόσμου για παιδιά και ενήλικες.

Η υπερβολική ενασχόληση κύρια αιτία επικοινωνίας με τη Help–line.gr

Eντυπωσιακή αύξηση αιτημάτων βοήθειας της τάξης του 66% σημείωσε το 2024 η Γραμμή Βοηθείας Help-line.gr του Ελληνικού κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας με την υπερβολική ενασχόληση να παραμένει το κυρίαρχο θέμα που δυσκολεύει γονείς και εκπαιδευτικούς. Οι αναφορές ποικίλλουν από ήπιες περιπτώσεις, όπου τα παιδιά εμφανίζουν δυσκολία να απομακρυνθούν από τις συσκευές αλλά παραμένουν λειτουργικά, μέχρι σοβαρότερες μορφές εθισμού, όπου παρατηρείται πλήρης απώλεια λειτουργικότητας, παραμέληση σχολικών υποχρεώσεων και κοινωνικών δραστηριοτήτων.

Ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο που προκύπτει από την ανάλυση των ετήσιων στατιστικών της γραμμής είναι ο διπλασιασμός των αναφορών που αφορούν σε θέματα παραβίασης προσωπικών δεδομένων και η αύξηση των αναφορών για απάτες μέσω διαφημίσεων και μέσω email.

Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η αύξηση των καταγγελιών που σχετίζονται με τη σεξουαλικότητα και τις διαδικτυακές σχέσεις, όπως grooming, sexting και πορνογραφία. Τα στατιστικά καταγράφουν επίσης αυξημένες ερωτήσεις για την πρώιμη έκθεση παιδιών σε ακατάλληλο περιεχόμενο, καθώς και περιστατικά διανομής ευαίσθητων φωτογραφιών μαθητών.

Η πλειοψηφία όσων επικοινώνησαν με τη γραμμή ήταν ενήλικες.

Οι αριθμοί που καταγράφονται φέρνουν στο προσκήνιο τη σημασία της ενίσχυσης της ενημέρωσης, της πρόληψης και της υποστήριξης γονέων και εκπαιδευτικών, ώστε να αντιμετωπίσουν πιο αποτελεσματικά τις σύγχρονες διαδικτυακές προκλήσεις.

Νέο Εκπαιδευτικό Υλικό για την Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου 2025

Με αφορμή την Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου 2025, το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου δημιούργησε νέο εκπαιδευτικό υλικό, με στόχο την προώθηση της ασφάλειας και της υπεύθυνης χρήσης του διαδικτύου. Το υλικό απευθύνεται σε μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς, προσφέροντας χρήσιμες πληροφορίες και εργαλεία για την προστασία και την ορθή πλοήγηση στο διαδίκτυο.

 Για τους μικρότερους μαθητές, του Νηπιαγωγείου και των πρώτων τάξεων του Δημοτικού, το παραμύθι «Ο @παπάκης σώζει την κατάσταση» γίνεται το πρώτο βήμα γνωριμίας με την προστασία προσωπικών δεδομένων, τη σημασία της συναίνεσης και τη σωστή χρήση εφαρμογών. Το συνοδευτικό τετράδιο δραστηριοτήτων ενθαρρύνει τη βιωματική μάθηση μέσα από παιχνίδια και προκλήσεις.

Οι μαθητές των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού εξερευνούν τις ομαδικές συνομιλίες, μαθαίνοντας πώς να τις διαχειρίζονται με ασφάλεια και υπευθυνότητα. Παράλληλα, αντιλαμβάνονται τόσο τα πλεονεκτήματα όσο και τις προκλήσεις αυτών των εργαλείων.

Για τους εφήβους του Γυμνασίου και του Λυκείου, το εκπαιδευτικό υλικό «Σκέψου πριν εμπιστευτείς» στοχεύει στην ενίσχυση της κριτικής σκέψης. Οι μαθητές μαθαίνουν πώς να αξιολογούν την αξιοπιστία πληροφοριών, ειδήσεων και ατόμων που συναντούν στο διαδίκτυο.

Τα εργαλεία γονικού ελέγχου, όπως το Family Link, είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια των παιδιών στον ψηφιακό κόσμο. Δίνουν στους γονείς τη δυνατότητα να θέτουν όρια, να ελέγχουν εφαρμογές και να επιβλέπουν τη δραστηριότητα των παιδιών, καλλιεργώντας υγιείς συνήθειες και ενισχύοντας την επικοινωνία μέσα στην οικογένεια. Για τους γονείς έχουν δημιουργηθεί δυο βίντεο που εξηγούν βήμα βήμα πώς μπορούν να ενεργοποιήσουν το Family Link στη συσκευή τους και τη συσκευή του παιδιού τους. Επίσης μέσα από ένα Infographic δίνονται βασικές συμβουλές για το πως το διαδίκτυο μπορεί να γίνει ένας ασφαλής και δημιουργικός χώρος για τα παιδιά, ενώ το υλικό περιλαμβάνει και μια εργαλειοθήκη επαλήθευσης ηλικίας όπου εξηγείται με απλά λόγια τι ουσιαστικά σημαίνει η επαλήθευση ηλικίας στο διαδίκτυο και πώς επηρεάζει την προστασία των παιδιών, το απόρρητό τους και τα δικαιώματά τους. Επιπλέον, η εργαλειοθήκη επαλήθευσης ηλικίας εξηγεί τι σημαίνει η επαλήθευση στο διαδίκτυο, πώς επηρεάζει το απόρρητο των παιδιών και γιατί αποτελεί κρίσιμο βήμα για την προστασία τους. Το  υλικό περιλαμβάνει ακόμα δυο ολοκληρωμένους οδηγούς  για φορείς, με έμφαση στη σημασία του ψηφιακού γραμματισμού και τη νομοθεσία για την προστασία από υλικό σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων (CSAM).

Δείτε το νέο υλικό εδώ: https://saferinternet4kids.gr/sid/sid-2025/study_material_sid_2025/

Ας κάνουμε όλοι μαζί το διαδίκτυο ένα ασφαλές και δημιουργικό περιβάλλον!

«Digital Services Act: Προστασία Παιδιών και Νέων – Η Ελλάδα στην Πρώτη Γραμμή»

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη, 11 Δεκεμβρίου 2024, η ετήσια συνάντηση του Συμβουλευτικού Οργάνου του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου, που λειτουργεί υπό το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας. Το κεντρικό θέμα της φετινής συνάντησης, «Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες – Digital Services Act (DSA) και οικοδόμηση ενός ασφαλέστερου και δικαιότερου διαδικτυακού κόσμου», ανέδειξε την επιτακτική ανάγκη για συντονισμένη δράση ενόψει της εφαρμογής του νέου Ευρωπαϊκού Κανονισμού.

Στιγμιότυπο από τη διαδικτυακή συνεδρίαση του συμβουλευτικού οργάνου του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ (11/12/2024)

Στη συνεδρίαση συμμετείχαν οι σημαντικότεροι εμπλεκόμενοι φορείς της χώρας που ανέλυσαν τις κύριες ρυθμίσεις του DSA. Ο νέος Ευρωπαϊκός Κανονισμός εισάγει σημαντικές υποχρεώσεις για τις μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες και τις μηχανές αναζήτησης, θέτοντας νέα πρότυπα ασφάλειας και λογοδοσίας. Το βασικό μήνυμα ήταν ξεκάθαρο: Η προστασία των χρηστών, και κυρίως των ανηλίκων, αποτελεί προτεραιότητα. Το Digital Services Act προσφέρει ένα στιβαρό θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων, ωστόσο η επιτυχία του βασίζεται στη συνεργασία όλων.

Η συνεδρίαση κατέληξε σε μια ισχυρή δέσμευση συνεργασίας, επιβεβαιώνοντας ότι η προστασία των χρηστών του διαδικτύου απαιτεί τη συλλογική προσπάθεια θεσμών, οργανισμών και της κοινωνίας των πολιτών. Η SafeLine, με πάνω από 20 χρόνια εμπειρίας στη διαχείριση καταγγελιών παράνομου περιεχομένου και την αναγνώρισή της ως αξιόπιστη πηγή επισήμανσης τέτοιου υλικού, δήλωσε έτοιμη να συνεισφέρει αλλά και να ενισχύσει την προσπάθεια αυτή.

Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης τοποθετήθηκαν ο Καθ. Κωνσταντίνος Καράντζαλος, Γενικός Γραμματέας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ο  Καθ. Κωνσταντίνος Μασσέλος, Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), η κα Annika Ostergren, Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η κα Σοφία Παπαθανασοπούλου, Προϊσταμένη του Τμήματος Ευρυζωνικότητας  του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, η κα Πέρσα Λαμπροπούλου, Ειδική Επιστήμονας-Νομικός από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ) και ο Δρ. Κωνσταντίνος Λιμνιώτης, Ειδικός Επιστήμονας Πληροφορικής, Προϊστάμενος Τμήματος Μελετών και Έρευνας της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ). Από τη συζήτηση ωστόσο δεν έλειψε και η φωνή των νέων, όπου εκπρόσωποι του πάνελ νέων του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου πήραν το λόγο και εξέθεσαν τη δική τους οπτική καθώς και τις προσδοκίες τους από την εφαρμογή της DSA.

Όπως τονίστηκε από τον Καθ. Κωνσταντίνο Μασσέλο, η DSA αποσκοπεί στο να διασφαλίσει και να προστατεύσει τα δικαιώματα των χρηστών του διαδικτύου δίνοντας έμφαση τα παιδιά και τους νέους, ιδίως κατά της σεξουαλικής κακοποίησης καθώς αυξάνονται εκθετικά τα περιστατικά αυτά. Στόχος είναι η έγκαιρη ειδοποίηση των πλατφορμών προκειμένου να σταματήσει να διαδίδεται το παράνομο περιεχόμενο. Η κα Annika Ostergren τόνισε τη σημασία της DSA στην προστασία των ανηλίκων χρηστών του διαδικτύου σε επίπεδο Ευρώπης ενώ επεσήμανε ότι ήδη έχουν αρχίσει να πραγματοποιούνται οι πρώτοι έλεγχοι (audits) στις πιο δημοφιλείς επιγραμμικές πλατφόρμες και μηχανές αναζήτησης. Η κα Παπαθανασοπούλου έδωσε μεγάλη έμφαση στο σχεδιασμό των διαφόρων επιγραμμικών πλατφορών που είναι τέτοιος ώστε να αποσκοπεί στην κατάχρηση του διαδικτύου από τους ανηλίκους χρήστες και επεσήμανε ότι πρόκειται να συσταθεί μια ομάδα εργασίας ειδικά για την εξεύρεση τρόπων αντιμετώπισης του φαινομένου αυτού.  Στη συνέχεια, η κα Πέρσα Λαμπροπούλου κατέδειξε το ρόλο του ΕΣΡ ως συντονιστή για την υλοποίηση της DSA στην Ελλάδα.  Ιδιαίτερα σημαντική ήταν και η τοποθέτηση του κ. Λιμνιώτη από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων, που εξήρε το ενδιαφέρον γύρω από τους τρόπους που υπάρχουν στις διάφορες διαδικτυακές πλατφόρμες για την επαλήθευση ηλικίας (age verification systems). Είναι ένα δύσκολο και απαιτητικό εγχείρημα για το οποίο όμως γίνονται προσπάθειες σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Το ενδιαφέρον κέντρισε και η άποψη της εκπροσώπου του πάνελ νέων του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου η οποία τόνισε ότι, ως νέα, επιθυμεί μεγαλύτερη προστασία από τις επιγραμμικές πλατφόρμες όταν πλοηγείται σε αυτές καθώς επίσης ότι το ζητούμενο είναι να υπάρχει απλός και κατανοητός τρόπος για τους νέους για οτιδήποτε συμβαίνει με τα προσωπικά τους δεδομένα στο διαδίκτυο. Είπε χαρακτηριστικά: «Πολλές φορές είναι δύσκολο να μπούμε στη διαδικασία να καταγγείλουμε κάτι άσχημο που συναντήσαμε στο διαδίκτυο και τότε σταματάμε την προσπάθεια. Όταν πρέπει να διαβάσεις μεγάλα κείμενα για να προχωρήσεις τη διαδικασία, τότε τα παρατάς».

Ως επίλογος της συνεδρίασης του συμβουλευτικού οργάνου ειπώθηκε και υποστηρίχθηκε από όλους τους εκπροσώπους των εμπλεκόμενων φορέων, ότι για την επιτυχή εφαρμογή του DSA στην Ελλάδα, απαραίτητη είναι στενή συνεργασία. Ο ένας φορέας αρωγός του άλλου μπορεί να οδηγήσει σε πολύ καλά αποτελέσματα για την προστασία των ανηλίκων χρηστών του διαδικτύου. 

TikTok: Τέλος στα φίλτρα ομορφιάς για εφήβους λόγω ανησυχιών για την ψυχική υγεία

Σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις των φίλτρων ομορφιάς στην αυτοεκτίμηση των εφήβων, το TikTok προχωρά σε σημαντικές αλλαγές, ενισχύοντας τα μέτρα διαδικτυακής ασφάλειας και συμμορφούμενο με αυστηρότερους κανονισμούς. Σύμφωνα με τον Guardian, μέσα στις επόμενες εβδομάδες, οι χρήστες κάτω των 18 ετών δε θα μπορούν να χρησιμοποιούν φίλτρα που παραποιούν την εμφάνιση, όπως αυτά που μεγαλώνουν τα μάτια, ενισχύουν τα χείλη ή αλλάζουν το χρώμα του δέρματος. Δημοφιλή φίλτρα όπως το “Bold Glamour” θα απενεργοποιηθούν για εφήβους, αν και φίλτρα με χιουμοριστικό χαρακτήρα, όπως αυτά που προσθέτουν ζωικά χαρακτηριστικά, θα παραμείνουν διαθέσιμα.

Οι αλλαγές αυτές ανακοινώθηκαν σε φόρουμ για την ασφάλεια στα ευρωπαϊκά γραφεία του TikTok στο Δουβλίνο. Παράλληλα, η πλατφόρμα σχεδιάζει να ενισχύσει την προστασία των μικρότερων χρηστών, εφαρμόζοντας συστήματα τεχνητής νοημοσύνης για την ανίχνευση ψευδών ηλικιών και την απομάκρυνση παιδιών κάτω των 13 ετών.

Η επίδραση των φίλτρων στην ψυχολογία των εφήβων

Η απόφαση έρχεται μετά από αυξανόμενες ανησυχίες ότι τα φίλτρα ομορφιάς ενισχύουν τις ανασφάλειες των νέων, ειδικά των κοριτσιών, δημιουργώντας την πίεση για μια «άψογη» εμφάνιση. Έρευνες δείχνουν ότι πολλοί έφηβοι αισθάνονται χειρότερα για την εμφάνισή τους μετά τη χρήση τέτοιων φίλτρων, θεωρώντας το φυσικό τους πρόσωπο ανεπαρκές.

Ωστόσο, η επιτυχία των μέτρων εξαρτάται από την ακρίβεια με την οποία οι χρήστες δηλώνουν την ηλικία τους, καθώς πολλοί παραποιούν τις πληροφορίες για να παρακάμψουν τους περιορισμούς.

Αυστηρότεροι κανονισμοί στα κοινωνικά δίκτυα

Οι αλλαγές συμπίπτουν με την επικείμενη εφαρμογή του Online Safety Act στο Ηνωμένο Βασίλειο, που θα επιβάλει πιο αυστηρά μέτρα για την προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο. Παρόμοιες πρωτοβουλίες λαμβάνονται από άλλες πλατφόρμες, όπως το Roblox, που περιορίζει την πρόσβαση νεότερων χρηστών σε βίαιο περιεχόμενο, και το Instagram, που έχει εισάγει εφηβικούς λογαριασμούς με μεγαλύτερο έλεγχο από τους γονείς.

Παρά τις θετικές αλλαγές, οργανώσεις όπως η NSPCC ζητούν πιο δραστικές παρεμβάσεις, υποστηρίζοντας ότι τα υπάρχοντα μέτρα είναι μόνο η «κορυφή του παγόβουνου». Οι πλατφόρμες, από την πλευρά τους, προσπαθούν να προσαρμοστούν στους νέους κανονισμούς, υπό την απειλή αυστηρών προστίμων για παραβάσεις.

Αναγνώριση SafeLine.gr ως Trusted Flagger στην Ελλάδα στο πλαίσιο του Νόμου για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA)

Η SafeLine.gr, η ελληνική γραμμή καταγγελιών για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο που λειτουργεί ως ένας από τους τρεις βασικούς πυλώνες του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), αναγνωρίζεται πλέον ως η πρώτη επίσημη αξιόπιστη πηγή επισήμανσης παράνομου περιεχομένου (Trusted Flagger) στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του νέου Νόμου για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act – DSA) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή η σημαντική εξέλιξη έρχεται να επισφραγίσει και να αναγνωρίσει την 25 ετή δράση, από το 2003, της Ελληνικής Γραμμής καταγγελιών για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο που στόχο έχει την καταπολέμηση ζητημάτων όπως η διακίνηση υλικού παιδικής κακοποίησης, η ρητορική μίσους, οι διαδικτυακές απάτες κ.α. Ο χαρακτηρισμός της ως επίσημη αξιόπιστη πηγή επισήμανσης παράνομου περιεχομένου ενισχύει ακόμη περισσότερο τη δυνατότητά της να ανταποκρίνεται με ταχύτητα και ακρίβεια στην αναγνώριση και την αφαίρεση τέτοιου είδους υλικού από το διαδίκτυο συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός ασφαλούς ψηφιακού κόσμου για παιδιά και ενήλικες.

Η επικεφαλής του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ, και της ανοικτής γραμμής SafeLine.gr, Καθ. Παρασκευή Φραγκοπούλου, επισημαίνει: «Η SafeLine.gr είναι ο πρώτος οργανισμός στην Ελλάδα που αναγνωρίζεται ως Trusted Flagger στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Νόμου για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act) και μία από τις πρώτες Ανοικτές Γραμμές (Hotlines) στην Ευρώπη. Αυτή η αναγνώριση επισφραγίζει μια μακρά πορεία 25 χρόνων δέσμευσης στην καταπολέμηση του παράνομου περιεχόμενου στο διαδίκτυο. Η προσπάθειά αυτή παραμένει αδιάκοπη και ενδυναμώνεται, με στόχο έναν πιο ασφαλή και υπεύθυνο ψηφιακό κόσμο για όλους.»

Αναλυτικά η απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων:

Τι είναι οι “Trusted Flaggers“;
Οι Trusted Flaggers είναι φορείς που, βάσει του Νόμου για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA), έχουν την αναγνώριση των ευρωπαϊκών θεσμών για την αξιοπιστία και την εξειδικευμένη γνώση τους στην αναφορά παράνομου περιεχομένου. Οι οργανισμοί αυτοί αποκτούν το προνόμιο της άμεσης διαχείρισης των καταγγελιών τους από τις μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες, όπως όλα τα κοινωνικά δίκτυα, αλλά και τις μηχανές αναζήτησης, έτσι ώστε να απομακρύνεται ταχύτερα και πιο αποτελεσματικά το καταγγελθέν παράνομο υλικό από το διαδίκτυο.

Η αναγνώριση της SafeLine.gr ως Trusted Flagger θα της επιτρέψει να δρα πιο αποτελεσματικά, ενισχύοντας την προστασία των χρηστών και εξασφαλίζοντας τη συμμόρφωση με τους κανόνες του Νόμου για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες DSA.

Τι προβλέπει εν συντομία ο Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες DSA

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στον οδηγό της Ε.Ε ο Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες διασφαλίζει ότι όλες οι ψηφιακές υπηρεσίες που χρησιμοποιούμε, ιδίως οι λεγόμενες «πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες», όπως το Instagram, το Snapchat, το TikTok και το YouTube, και οι «πολύ μεγάλες επιγραμμικές μηχανές αναζήτησης», όπως η Google ή η Bing, θα καταβάλλουν μεγαλύτερη προσπάθεια για την προστασία των δικαιωμάτων των χρηστών, για την ασφάλειά μας και για τoν περιορισμό της διάδοσης παράνομου ή ακατάλληλου περιεχομένου. Ο Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες απαιτεί από τις επιγραμμικές πλατφόρμες να εξετάζουν τον αντίκτυπο των υπηρεσιών τους σε σημαντικά ζητήματα όπως οι δίκαιες εκλογές, η δημόσια ασφάλεια, η ψυχική και σωματική ευεξία των χρηστών και η έμφυλη βία.

Το DSA υποχρεώνει τις επιγραμμικές πλατφόρμες να σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματά μας όταν βρισκόμαστε στο διαδίκτυο. Από όλα εκείνα που απαριθμούνται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτά που αφορούν περισσότερο τον Νόμο για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες και την προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο είναι τα ακόλουθα:

• η αρχή του «υπέρτατου συμφέροντος του παιδιού»
• το δικαίωμα προστασίας του παιδιού
• το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης
• το δικαίωμα να μην υφίσταται κανείς διακρίσεις
• το δικαίωμα προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα
• η εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών

Το άρθρο 28 λέει ότι οι επιγραμμικές πλατφόρμες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από ανηλίκους πρέπει να φροντίζουν ώστε οι υπηρεσίες τους να προσφέρουν υψηλό επίπεδο ιδιωτικότητας, ασφάλειας και προστασίας στους νεαρούς χρήστες.

Μπορείτε να δείτε το Νόμο για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες παρακάτω:

• Σύντομη έκδοση: https://saferinternet4kids.gr/wp-content/uploads/2023/07/DSA-GREEK-1.pdf
• Ολόκληρο το κείμενο: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32022R2065

Νέο εκπαιδευτικό υλικό «Γίνε Ήρωας του Διαδικτύου» για νέους/νέες και εφήβους πρόσφυγες/μετανάστες

Μια νέα εργαλειοθήκη που περιλαμβάνει εκπαιδευτικό υλικό σε μορφή quiz και σεναρίων δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του κύκλου μαθημάτων «Γίνε Ήρωας του Διαδικτύου» ο οποίος προτείνεται για την επιμόρφωση εκπαιδευτικών από το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού και προσφέρεται δωρεάν από το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας με την υποστήριξη της Google.org μέσω του οργανισμού School with Class Foundation.

Η εργαλειοθήκη απευθύνεται σε νέους/νέες ηλικίας 13-18 ετών και μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε από εκπαιδευτικούς στο πλαίσιο ενός σχετικού μαθήματος είτε από τα ίδια τα παιδιά. Το εκπαιδευτικό υλικό είναι κατάλληλο να υποστηρίξει και τις ανάγκες εφήβων προσφύγων/μεταναστών καθώς είναι μεταφρασμένο σε αγγλικά, αραβικά και φαρσί.

Στόχος της εργαλειοθήκης είναι εκτός από τον ψηφιακό γραμματισμό των νέων και την ευαισθητοποίησή τους σε καίρια ζητήματα που λαμβάνουν χώρα μέσω του διαδικτύου, να βοηθήσει στην ψηφιακή ενδυνάμωση ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων όπως είναι τα παιδιά και οι νέοι πρόσφυγες/μετανάστες στη χώρα μας. Τα στοιχεία καταδεικνύουν ότι τα μέλη της μεταναστευτικής κοινότητας στην Ελλάδα – αλλά και διεθνώς – βιώνουν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα ψηφιακής ανισότητας και αποκλεισμού σε σύγκριση με τον μέσο πληθυσμό. Όχι μόνο οι ανήλικοι από αυτήν την κοινότητα έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε διαδικτυακές ευκαιρίες αλλά είναι επίσης πιο ευάλωτοι σε διαδικτυακούς κινδύνους.

Επιπλέον ακόμα κι αν αντιμετωπίζουν το ίδιο επίπεδο διαδικτυακών κινδύνων με άλλους, οι συνέπειες μπορεί να είναι πολύ πιο σοβαρές για αυτούς. Η προστασία αυτών των παιδιών από διαδικτυακό εκφοβισμό, ρητορική μίσους, απάτη, διαδικτυακή αποπλάνηση, διαδικτυακή εκμετάλλευση και έκθεση σε ακατάλληλο περιεχόμενο είναι μια πρόκληση υψίστης σημασίας.

Η εργαλειοθήκη περιλαμβάνει κουίζ και σενάρια που παραπέμπουν σε πραγματικές καταστάσεις έτσι ώστε η ενασχόληση των νέων με αυτή να είναι εκτός από διαδραστική και βιωματική.

Οι θεματικές ενότητες οι οποίες περιλαμβάνονται είναι:

• Υπερβολική ενασχόληση
• Παραπληροφόρηση
• Ρητορική μίσους
• Sexting
• Διαδικτυακή απάτη

Την εργαλειοθήκη μπορείτε να τη δείτε εδώ: https://be-internet-awesome.gr/tool-kit/

Η Γενική Διευθύντρια Μάρκετινγκ ΝΑ Ευρώπης της GOOGLE κ. Μαρία Φουντά επισημαίνει: «Το «Γίνε Ήρωας του Διαδικτύου» είναι μία από τις πιο όμορφες αλλά και ουσιαστικές συνεργασίες τις οποίες υποστηρίζει η Google και είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που ενισχύεται και βελτιώνεται με την προσθήκη της εκπαιδευτικής εργαλειοθήκης. Για την Google, η ασφαλής χρήση του διαδικτύου παραμένει μεγάλη προτεραιότητα, ειδικά όταν αφορά ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, όπως είναι τα παιδιά και οι νέοι πρόσφυγες/μετανάστες ενώ αποτελεί και την αναγκαία συνθήκη για να αξιοποιήσουμε πλήρως τις τεράστιες δυνατότητες της τεχνολογίας που ανοίγονται μπροστά μας. Θα συνεχίσουμε να δουλεύουμε με το Υπουργείο Παιδείας και το ΙΤΕ για να ενισχύουμε διαρκώς αυτή την υπόσχεση». 

Η συντονίστρια του προγράμματος «Γίνε Ήρωας του Διαδικτύου» του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας κ. Βιβή Φραγκοπούλου τονίζει: “Το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό υλικό έρχεται να επισφραγίσει την προσπάθεια που ξεκινήσαμε πριν από 2 περίπου χρόνια μαζί με το Αυτοτελές Τμήμα Συντονισμού και Παρακολούθησης της Εκπαίδευσης Προσφύγων του Υπουργείου Παιδείας με ένα σχέδιο δράσης για την προώθηση της διαδικτυακής ασφάλειας σε παιδιά μετανάστες και πρόσφυγες που ζουν στην Ελλάδα και στις οικογένειές τους. Φυσικά, το συγκεκριμένο υλικό είναι κατάλληλο για όλους ανεξαιρέτως τους νέους καθώς ενισχύει τις ψηφιακές δεξιότητες τους και συντελεί στο να γίνουν υπεύθυνοι ψηφιακοί πολίτες.»

Νέο ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό “Βack to school 2024-2025”

Η νέα σχολική χρονιά ξεκινά και η  επιμόρφωση σε θέματα ασφαλούς πλοήγησης, είναι απαραίτητη!

Με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, μέσω της ιστοσελίδας SaferInternet4Kids.gr δημοσιεύεται νέο ψηφιακό υλικό για κάθε εκπαιδευτική βαθμίδα, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως «εργαλείο» μέσα στην τάξη ή και στο σπίτι.  Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο θέμα της υπερβολικής ενασχόλησης στο διαδίκτυο, το διαδικτυακό εκφοβισμό και την προστασία των παιδιών από πρακτικές διαδικτυακού μάρκετινγκ. Μέσα από σχέδια μαθημάτων, βίντεο, αφίσες και φυλλάδια δραστηριοτήτων μαθητές κάθε ηλικίας επιμορφώνονται και υιοθετούν έναν κώδικα αξιών που θα τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν τους αναδυόμενους κινδύνους από τη χρήση της τεχνολογίας. 

 To «Back to school package» το οποίο είναι διαθέσιμο από εδώ απευθύνεται σε μικρά παιδιά, σε μεγαλύτερα παιδιά δημοτικού, σε παιδιά γυμνασίου/Λυκείου αλλά και σε γονείς και εκπαιδευτικούς.

Μέσα από ένα σχέδιο μαθήματος μαθητές/μαθήτριες της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης διερευνούν τις διαδικτυακές τους συνήθειες και μαθαίνουν τη σπουδαιότητα της οριοθέτησης του χρόνου που αφιερώνουν στο διαδίκτυο. Παράλληλα μέσα από έναν κατάλληλα για την ηλικία τους δομημένο οδηγό  και ένα βίντεο, ανακαλύπτουν τις «κρυφές παγίδες» του διαδικτυακού μάρκετινγκ και ενημερώνονται για τα δικαιώματά τους ως καταναλωτές.

Για τα μεγάλα παιδιά Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης έμφαση δίνεται στη δύναμη που έχουν οι λέξεις και πως μπορούν να διαχειρίζονται τις διαδικτυακές τους επικοινωνίες προστατεύοντας τον εαυτό τους (και τους άλλους) από το διαδικτυακό εκφοβισμό. Επίσης, μέσα από ένα σχέδιο μαθήματος συνειδητοποιούν γιατί δεν πρέπει να κάνουν χρήση κοινωνικών δικτύων πριν από την επιτρεπόμενη ηλικία και ενημερώνονται για τους κινδύνους που ελλοχεύουν.

Για τα μικρότερα παιδιά Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης το Back to school package περιλαμβάνει εκτός από ενημερωτικές αφίσες και ένα διαδραστικό βίντεο μέσω του οποίου ενημερώνονται για την αξία να μιλούν σε έναν ενήλικα αν συναντήσουν κάτι που θα τους αναστατώσει στο διαδίκτυο.

Για γονείς περιλαμβάνεται ένας οδηγός όπου μέσω πρακτικών συμβουλών προτείνεται ως προσέγγιση η ουσιαστική επικοινωνία. Περιέχονται κατευθυντήριες οδηγίες για την επίτευξη της προσέγγισης αυτής και όλες οι πληροφορίες που μπορεί να χρειαστούν οι γονείς για να διερευνήσουν και να αξιολογήσουν τη διαδικτυακή συμπεριφορά των παιδιών τους.

Ας γνωρίσουμε το Threads: Tι είναι, τι προσφέρει και ποιοι είναι οι κίνδυνοι του.

Το Threads είναι μια εφαρμογή που δημιουργήθηκε από την ομάδα του Instagram για αυτό και οι δύο αυτές εφαρμογές είναι απόλυτα συνδεδεμένες. Προσφέρει στους χρήστες τη δυνατότητα να μοιράζονται τις σκέψεις τους σε σύντομα κείμενα που ονομάζονται «νήματα» αλλά και να συμμετέχουν σε δημόσιες συζητήσεις με άλλους χρήστες.

Απαιτείται εγκατάσταση της εφαρμογής στη συσκευή και εν συνεχεία ο χρήστης χρησιμοποιώντας τους κωδικούς του στο Instagram κάνει εγγραφή. Αυτόματα έχει το ίδιο username, την ίδια φωτογραφία προφίλ και ακολουθεί τα ίδια άτομα που ακολουθεί και στο Instagram. Υπάρχει δυνατότητα να μπει κάποιος στο Threads και ανώνυμα, χωρίς λογαριασμό. Υπάρχει η επιλογή «συνέχεια χωρίς λογαριασμό», την πρώτη φορά που θα κατεβάσει ο χρήστης το app ή θα ανοίξει το Threads σε υπολογιστή. Σε αυτήν την περίπτωση οι πληροφορίες του χρήστη στο Instagram δεν θα χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία προφίλ. Ωστόσο, ο χρήστης δεν θα μπορεί να δημιουργεί τις δικές του δημοσιεύσεις, να αλληλοεπιδρά με περιεχόμενο ή να ακολουθήσει προφίλ στο Threads. 

«Νήμα» ονομάζεται μια δημοσίευση που κάνει ο χρήστης και εμφανίζεται στο προφίλ του και σε μια ροή. Μπορεί να περιλαμβάνει σύντομο κείμενο, συνδέσμους, φωτογραφίες, βίντεο ή οποιονδήποτε συνδυασμό αυτών. Οι χρήστες που μπορούν να δουν το νήμα εξαρτώνται από τη ρύθμιση απορρήτου του προφίλ του κάθε χρήστη.

Πώς να προστατέψετε το προφίλ σας στο Threads

Για να προστατέψει ο κάθε χρήστης το προφίλ του στο Threads, πρέπει να διασφαλίσει την προστασία του λογαριασμού του στο Instagram. Μπορεί να χρησιμοποιήσει τα παρακάτω εργαλεία για να προστατέψει το προφίλ του όταν χρησιμοποιεί το Threads.

• Ενεργοποίηση της ταυτοποίησης δύο παραγόντων (2FA) για μεγαλύτερη ασφάλεια.
• Ενεργοποίηση των αιτημάτων σύνδεσης για να λαμβάνει ειδοποιήσεις κάθε φορά που κάποιος προσπαθεί να αποκτήσει πρόσβαση στον λογαριασμό του.
• Ανάκληση της πρόσβασης που έχει εκχωρήσει σε ύποπτες εφαρμογές τρίτων.
• Δημιουργία ενός ισχυρού κωδικό πρόσβασης χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό με τουλάχιστον 6 αριθμούς, γράμματα και ειδικούς χαρακτήρες. Αλλαγή κωδικού πρόσβασης τακτικά.

Είναι ασφαλής η εφαρμογή Threads για τα παιδιά και τους νέους;

Η χρήση της εφαρμογής Threads έχει θέσει ηλικιακό όριο των χρηστών τα 13 έτη. Παρέχει στους γονείς και κηδεμόνες ένα σύνολο εργαλείων και στατιστικών στοιχείων που μπορούν να χρησιμοποιήσουν ως μέσο υποστήριξης των εφήβων (ηλικίας 13-17) κατά τη χρήση του Threads, την εποπτεία. Ο γονέας θα πρέπει να διαμορφώσει την εποπτεία μέσα από το Κέντρο Οικογενείας του Instagram.

Για τη ρύθμιση της εποπτείας στο Instagram απαιτούνται ενέργειες τόσο από το παιδί όσο και από τον γονέα του. Αρχικά, ο έφηβος ή ο γονέας στέλνει μια πρόσκληση για εποπτεία. Στη συνέχεια, η πρόσκληση πρέπει να γίνει αποδεκτή, προκειμένου να ξεκινήσει η εποπτεία. Αν το παιδί στείλει την πρόσκληση στον γονέα, πρέπει να επιβεβαιώσει ότι ο γονέας που αποδέχτηκε την πρόσκληση είναι το σωστό άτομο για την άσκηση εποπτείας στον λογαριασμό του. Μόνο ένας γονέας μπορεί να ασκεί εποπτεία στον λογαριασμό ενός εφήβου.

Για να ασκείται εποπτεία σε λογαριασμούς εφήβων, οι έφηβοι πρέπει να είναι μεταξύ 13-17 ετών. Τόσο οι έφηβοι όσο και οι γονείς πρέπει να έχουν δημιουργήσει λογαριασμό Instagram ώστε να μπορούν να αποδεχτούν την πρόσκληση εποπτείας.

Μάθετε περισσότερα για τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν γονείς και έφηβοι.

Τι προσφέρει η εποπτεία:

Ο γονέας/κηδεμόνας μπορεί να δει τις ακόλουθες πληροφορίες:

• Χρόνο στο Threads: Θα βλέπει ένα γράφημα με τον χρόνο που έχει περάσει το παιδί στο Threads και στο Instagram.
• Ημερήσιο χρονικό όριο: Στο όριο αυτό προσμετράται τόσο ο χρόνος στο Threads όσο και ο χρόνος στο Instagram.
• Προγραμματισμένα διαλείμματα: Μπορεί να επιλέξει συγκεκριμένες ημέρες και ώρες για τα προγραμματισμένα διαλείμματα. Στη διάρκεια ενός προγραμματισμένου διαλείμματος, το παιδί σας δεν θα μπορεί να χρησιμοποιήσει το Threads σε καμία συσκευή. Έχετε υπόψη ότι οι έφηβοι εξακολουθούν να έχουν πρόσβαση στις ρυθμίσεις του λογαριασμού τους κατά τη διάρκεια των προγραμματισμένων διαλειμμάτων.
• Ακόλουθοι και λογαριασμοί που ακολουθεί.
• Ρύθμιση ειδοποιήσεων: Οι ρυθμίσεις ειδοποιήσεων του παιδιού εφαρμόζονται και στο Threads και στο Instagram. Ο γονέας/κηδεμόνας θα ειδοποιείται για νέους ακόλουθους ή νέους λογαριασμούς που ακολουθεί μέσω του Instagram.
• Λίστα: Θα βλέπει τις 3 πιο πρόσφατες συνδέσεις του παιδιού στο Threads και στο Instagram, καθώς και μια ξεχωριστή λίστα ακόλουθων και λογαριασμών που ακολουθεί για την κάθε εφαρμογή.
• Απόρρητο του προφίλ του παιδιού: Η ρύθμιση απορρήτου του προφίλ του παιδιού για το Threads μπορεί να διαφέρει από την αντίστοιχη ρύθμιση για τον λογαριασμό του στο Instagram.
• Επιλογές ελέγχου ευαίσθητου περιεχομένου: Αυτή η ρύθμιση είναι κοινή στο Instagram και στο Threads. Αν το παιδί ενημερώσει αυτήν τη ρύθμιση στο Instagram, θα ενημερωθεί και για το Threads.
• Μπλοκαρισμένοι λογαριασμοί: Θα βλέπει τους μπλοκαρισμένους λογαριασμούς στο Threads και στο Instagram.

Εργαλεία report/block

Αφαίρεση ακολούθου στο Threads:

1. Πατήστε κάτω δεξιά στο προφίλ σας.
2. Πατήστε Ακόλουθοι κάτω από τις πληροφορίες του προφίλ σας. Θα δείτε μια λίστα των ατόμων που σας ακολουθούν.
3. Πατήστε ένα όνομα χρήστη για να πάτε στο προφίλ του συγκεκριμένου ατόμου.
4. Πατήστε πάνω δεξιά στο προφίλ σας και έπειτα πατήστε Αφαίρεση ακόλουθου.

Όταν μπλοκάρετε έναν χρήστη, δεν μπορεί να δει οτιδήποτε δημοσιεύετε στο Threads. Τα άτομα που μπλοκάρετε δεν ειδοποιούνται για την ενέργειά σας.

Μπλοκάρισμα/ξεμπλοκάρισμα χρήστη στο Threads:

Μέσω ροής:

1. Πατήστε σε μια δημοσίευση δίπλα στο προφίλ που θέλετε να μπλοκάρετε ή να ξεμπλοκάρετε.
2. Πατήστε Μπλοκάρισμα.
3. Πατήστε Μπλοκάρισμα στο κάτω μέρος για επιβεβαίωση.

Μέσω προφίλ:

1. Πηγαίνετε στο προφίλ ενός χρήστη.
2. Πατήστε κάτω από την εικόνα προφίλ του χρήστη και έπειτα πατήστε Μπλοκάρισμα ή Ξεμπλοκάρισμα.
3. Επιβεβαιώστε την επιλογή σας.

Αν μπλοκάρετε ένα προφίλ στο Threads, θα μπλοκαριστεί και ο λογαριασμός Instagram που είναι συνδεδεμένος με το συγκεκριμένο προφίλ. Αν μπλοκάρετε έναν λογαριασμό στο Instagram, θα μπλοκαριστεί και το προφίλ στο Threads που είναι συνδεδεμένο με τον συγκεκριμένο λογαριασμό.

Διαγραφή προφίλ στο Threads:

Σε περίπτωση που ο χρήστης θελήσει να διαγράψει το προφίλ του στο Threads:

• Δεν θα μπορεί πλέον να ανακτήσει τις πληροφορίες του στο Threads.
• Θα πρέπει να περιμένει 90 ημέρες για να μπορέσει να εγγραφεί ξανά με τον ίδιο λογαριασμό Instagram.

Γενικές συμβουλές

• Μην κοινοποιείτε ποτέ τον κωδικό πρόσβασής σας.
• Όταν χρησιμοποιείτε κοινόχρηστο υπολογιστή, να αποσυνδέεστε πάντα από το Instagram.
• Υποβάλετε αναφορά για περιπτώσεις απάτης ή για ύποπτη δραστηριότητα
• Έχετε τον νου σας για συνήθεις απάτες στο Instagram που μπορεί να εμφανιστούν στο Threads.
• Αναφέρετε συζητήσεις που δεν τηρούν τους Κανόνες της κοινότητας του Instagram.
• Αναφέρετε προφίλ που χρησιμοποιούν με παραπλανητικό τρόπο το όνομά σας.
• Αναφέρετε ύποπτα email στο phish@instagram.com.
• Μην ανοίγετε ύποπτους συνδέσμους ή συνημμένα που περιλαμβάνονται σε συζητήσεις ή δημοσιεύσεις.

Η εικονική πραγματικότητα μέσα από τα μάτια των νέων: Προοπτικές και κίνδυνοι

Στο επίκεντρο του webinar που διοργανώθηκε από τον INSAFE για τις προοπτικές και τους κινδύνους που ενέχει η τεχνολογία της εικονική πραγματικότητα σε συνδυασμό με την τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης (virtual reality (VR), augmented reality (AR), and extended reality (XR) applications) βρέθηκε η άποψη των νέων. Άλλωστε η εικονική πραγματικότητα (VR) έχει καταφέρει να προσελκύσει την προσοχή των νέων, προσφέροντας νέες εμπειρίες και δυνατότητες που μέχρι πρότινος θεωρούνταν αδύνατες.

Το πάνελ νέων του Ελληνικού κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ εκπροσώπησε στη συζήτηση η Μαριάννα, 16 χρόνων η οποία αναφέρθηκε στις προοπτικές αλλά και στους κινδύνους αυτής της τεχνολογίας. Όπως χαρακτηριστικά είπε «Είναι σημαντικό οι νέοι να είναι ενημερωμένοι και να χρησιμοποιούν την VR με υπευθυνότητα, αξιοποιώντας τις προοπτικές της χωρίς να παραβλέπουν τους πιθανούς κινδύνους. Η ισορροπία αυτή θα επιτρέψει στην εικονική πραγματικότητα να γίνει ένα εργαλείο που εμπλουτίζει τη ζωή μας, αντί να αποτελεί πηγή προβλημάτων».

Ιδιαίτερη έμφαση κατά τη συζήτηση δόθηκε στις προοπτικές της εικονικής πραγματικότητας όπως το γεγονός ότι προσφέρει μια ανεπανάληπτη εμπειρία παιχνιδιού, επιτρέποντας στους νέους να «βυθιστούν» σε έναν εικονικό κόσμο όπου μπορούν να αλληλεπιδράσουν και να εξερευνήσουν. Επίσης η VR ανοίγει νέους δρόμους στην εκπαίδευση, επιτρέποντας στους μαθητές να βιώσουν εκπαιδευτικά περιβάλλοντα που είναι δύσκολο ή αδύνατο να προσεγγιστούν στην πραγματική ζωή. Η εικονική πραγματικότητα μπορεί να φέρει τους ανθρώπους πιο κοντά, ανεξαρτήτως γεωγραφικών αποστάσεων. Μέσω VR πλατφορμών, οι νέοι μπορούν να συναντώνται, να αλληλεπιδρούν και να δημιουργούν κοινωνικές συνδέσεις με τρόπους που δεν ήταν εφικτοί μέχρι τώρα.

Στον αντίποδα, όπως ειπώθηκε η ελκυστική φύση της VR μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική χρήση και εθισμό, επηρεάζοντας αρνητικά την κοινωνική ζωή και την ψυχική υγεία των νέων. Η υπερβολική ενασχόληση με τον εικονικό κόσμο μπορεί να οδηγήσει σε απομόνωση και απομάκρυνση από την πραγματικότητα.

Επιπρόσθετα η παρατεταμένη χρήση της VR μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας όπως ζαλάδα, κόπωση των ματιών και ναυτία. Επιπλέον, η χρήση της VR σε μη ελεγχόμενα περιβάλλοντα μπορεί να προκαλέσει ατυχήματα και τραυματισμούς.

Η συλλογή και αποθήκευση προσωπικών δεδομένων μέσω VR πλατφορμών εγείρει σοβαρές ανησυχίες για την ιδιωτικότητα και την ασφάλεια ενώ η συνεχής έκθεση σε εικονικά περιβάλλοντα μπορεί να αλλοιώσει την αντίληψη της πραγματικότητας και να δημιουργήσει δυσκολίες στην διάκριση μεταξύ πραγματικού και εικονικού κόσμου. Αυτή η αλλοίωση μπορεί να επηρεάσει την κριτική σκέψη και την αντίληψη των νέων για τον πραγματικό κόσμο.

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς για τα παιχνίδια εικονικής πραγματικότητας;

Η εικονική πραγματικότητα αναφέρεται στην προσομοίωση ενός πραγματικού η φανταστικού περιβάλλοντος από έναν υπολογιστή. H εικονική πραγματικότητα τοποθετεί το χρήστη μέσα σε μια ψηφιακή τρισδιάστατη εμπειρία. Αντί να βλέπει μπροστά του μια οθόνη, ο χρήστης «μεταφέρεται» και αλληλοεπιδρά σε τρισδιάστατους κόσμους. Αυτή η εικονική πραγματικότητα προβάλλεται συνήθως μέσω γυαλιών VR. Μόλις τοποθετηθούν ακριβώς μπροστά στα μάτια, ο φυσικός χώρος δεν γίνεται πλέον ορατός στον παίκτη. Τα γυαλιά VR είναι εξοπλισμένα με αισθητήρες που ανιχνεύουν τις κινήσεις του κεφαλιού. Με αυτόν τον τρόπο, όταν ο παίκτης γυρίζει το κεφάλι του προς τα αριστερά, το βλέμμα του στο περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας θα κινηθεί επίσης προς την ίδια κατεύθυνση. Αυτό δίνει στον παίκτη την αίσθηση ότι βρίσκεται πραγματικά μέσα στο τεχνητό περιβάλλον. Τα γυαλιά VR συνήθως περιλαμβάνουν χειριστήρια χειρός. Αυτά είναι επίσης εξοπλισμένα με αισθητήρες, γεγονός που καθιστά δυνατή την εμφάνιση εικονικών χεριών και βραχιόνων που κινούνται με τον ίδιο τρόπο όπως τα πραγματικά χέρια και βραχίονες του παίκτη.

Ποια παιχνίδια VR είναι διαθέσιμα για παιδιά;

 Υπάρχουν παιχνίδια VR για σχεδόν κάθε γνωστό είδος βιντεοπαιχνιδιών, συμπεριλαμβανομένων των αγώνων, των παιχνιδιών ρόλων και των παιχνιδιών που βασίζονται σε δεξιότητες. Η τρέχουσα παγκόσμια λίστα παιχνιδιών VR περιέχει πάνω από 4.000 συμμετοχές και δίνει μια ιδέα για το ευρύ φάσμα διαθέσιμων παιχνιδιών VR. Οι παίκτες μπορούν να καθίσουν πίσω από το τιμόνι ενός αυτοκινήτου της Formula 1 σε ένα παιχνίδι αγώνων, να κυνηγηθούν από έναν δολοφόνο μέσα από μια εγκαταλελειμμένη έπαυλη σε ένα παιχνίδι τρόμου ή να λάβουν μέρος σε μια εικονική προπόνηση πυγμαχίας σε ένα παιχνίδι γυμναστικής. Αυτά τα παραδείγματα δείχνουν ότι δεν είναι δυνατόν να κάνουμε μια γενική δήλωση σχετικά με το αν τα παιχνίδια VR είναι κατάλληλα για παιδιά. Δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου παιχνίδια VR ειδικά σχεδιασμένα για παιδιά. Εάν κάνετε αναζήτηση στο διαδίκτυο για κατάλληλα παιχνίδια VR για παιδιά, συνήθως θα βρείτε προτάσεις για παιχνίδια που έχουν γραφικά φιλικά προς τα παιδιά και είναι απαλλαγμένα από προβληματικό περιεχόμενο, όπως η βία. Εναλλακτικά, μπορείτε να βρείτε παιχνίδια που αναδημιουργούν οικεία παιχνίδια στο VR, όπως έναν προσομοιωτή σκακιού. Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι μόνο και μόνο επειδή ένα παιχνίδι είναι χωρίς βία και φαίνεται φιλικό προς τα παιδιά, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι κατάλληλο για παιδιά. Οι γονείς θα πρέπει να ελέγξουν την ηλικιακή διαβάθμιση ενός παιχνιδιού μέσω του συστήματος PEGI.  Ιδανικά, οι γονείς θα πρέπει πρώτα να δοκιμάσουν οι ίδιοι ένα παιχνίδι για να δουν αν είναι κατάλληλο για το παιδί τους.

Τι κάνει το VR διαφορετικό από το παραδοσιακό gaming;

Το παιχνίδι VR διαφέρει από το παραδοσιακό παιχνίδι με δύο βασικούς τρόπους: απορρόφηση και ενσωμάτωση. Ένα συναρπαστικό βιβλίο, μια συναρπαστική τηλεοπτική σειρά ή ένα συναρπαστικό βιντεοπαιχνίδι μπορεί επίσης να είναι καθηλωτικό. Ωστόσο, τα παιχνίδια VR έχουν ιδιαίτερα ισχυρό αποτέλεσμα επειδή το πραγματικό περιβάλλον είναι εντελώς αποκλεισμένο. Ένας παίκτης VR δεν μπορεί να πάρει τα μάτια του από την οθόνη. Επιπλέον, οι παίκτες συνήθως φορούν ακουστικά για να «βυθιστούν» και ηχητικά  στον εικονικό κόσμο.

Η ενσωμάτωση, από την άλλη πλευρά, είναι η αίσθηση της αντίληψης ενός εικονικού σώματος ως δικού του. Στα περισσότερα παιχνίδια VR, ο παίκτης βλέπει τον εικονικό κόσμο από προοπτική πρώτου προσώπου. Πολλά παιχνίδια εμφανίζουν επίσης εικονικά χέρια και βραχίονες που ο παίκτης μπορεί να ελέγξει με τις κινήσεις των πραγματικών χεριών και βραχιόνων του. Η αναπαράσταση VR βασίζεται στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο στην καθημερινή ζωή: βλέπουμε το περιβάλλον μέσα από τα μάτια μας και βλέπουμε τα χέρια μας να αλληλεπιδρούν με αυτό. Αυτή η ομοιότητα στην αντίληψη μεταξύ του πραγματικού και του εικονικού κόσμου κάνει τους παίκτες να αισθάνονται σαν να είναι στην πραγματικότητα οι ιδιοκτήτες του εικονικού σώματος.

Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το παιχνίδι VR έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στα παιδιά. Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι τα φαινόμενα της απορρόφησης και της ενσωμάτωσης είναι δύο παράγοντες που συμβαίνουν μόνο στα παιχνίδια VR. Δεν υπάρχουν ακόμη αρκετά πρακτικά ή ακαδημαϊκά στοιχεία σχετικά με την εικονική πραγματικότητα για να μπορέσουμε να προβλέψουμε τις επιπτώσεις της στα παιδιά. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν και στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι τα παιδιά μπορεί να κατακλύζονται από περιεχόμενο VR κατάλληλο για την ηλικία τους ή ότι μπορεί να μην είναι σε θέση να διακρίνουν μεταξύ του πραγματικού και του εικονικού κόσμου.

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς εάν τα παιδιά τους θέλουν να παίξουν παιχνίδια VR;

• Μάθετε εάν τα γυαλιά VR σας έχουν ηλικιακή διαβάθμιση από τον κατασκευαστή. Μπορείτε να βρείτε αυτές τις πληροφορίες στον ιστότοπο του κατασκευαστή ή στο εγχειρίδιο οδηγιών.
• Δώστε προσοχή στην ηλικιακή διαβάθμιση των παιχνιδιών. Αυτά είναι σαφώς ορατά στο κουτί του παιχνιδιού και εμφανίζονται επίσης στα περισσότερα ηλεκτρονικά καταστήματα. Μπορείτε επίσης να συμβουλευτείτε διαδικτυακές βάσεις δεδομένων ηλικιακού χαρακτηρισμού για παιχνίδια (PEGI).
• Όταν παίζετε παιχνίδια VR, βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας έχει αρκετό χώρο και ότι δεν υπάρχουν κίνδυνοι κοντά. Ανάλογα με το παιχνίδι, ο παίκτης μπορεί να κινηθεί και να μην μπορεί να δει πιθανά εμπόδια.
• Μείνετε κοντά στο παιδί σας ενώ παίζει και ρωτήστε το πώς αισθάνεται μόλις τελειώσει. Η εικονική πραγματικότητα μπορεί να προκαλέσει ναυτία, ζάλη ή πονοκεφάλους σε μερικούς ανθρώπους. Εάν συμβεί αυτό, η χρήση του παιχνιδιού θα πρέπει να διακοπεί.
• Οι κατασκευαστές γυαλιών VR συνιστούν να κάνετε τακτικά διαλείμματα ενώ παίζετε. Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας δεν παίζει για πολλή ώρα κάθε φορά.
• Τα παιχνίδια VR φέρουν επίσης τους τυπικούς κινδύνους που σχετίζονται με τα βιντεοπαιχνίδια. Αυτά περιλαμβάνουν ακατάλληλο περιεχόμενο, κινδύνους αλληλεπίδρασης, όπως διαδικτυακό εκφοβισμό, και παγίδες κόστους λόγω αγορών εντός παιχνιδιού. Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτά τα θέματα εδώ.

Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στον ιστότοπο klicksafe και αναδημοσιεύτηκε στη συνέχεια στο BetterInternetforKids.gr με την άδεια του Γερμανικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου.

Η σημασία της «Παιδείας στα μέσα επικοινωνίας» στην καταπολέμηση της παραπληροφόρησης

Στο πλαίσιο της εκστρατείας #MediaSmartOnline, που στοχεύει στην ανάδειξη δράσεων εκπαίδευσης στα μέσα επικοινωνίας σε όλη την Ευρώπη και λειτουργεί σε συνεργασία με το δίκτυο των Κέντρων Ασφαλούς Διαδικτύου (SIC) και την Media & Learning Association (MLA) στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Better Internet for Kids (BIK), δημοσιεύονται μια σειρά άρθρων που εστιάζουν στην καταπολέμηση της παραπληροφόρησης.

Όπως ορίζεται στον ενισχυμένο κώδικα δεοντολογίας του 2022 για την παραπληροφόρηση:

Η εσφαλμένη παραπληροφόρηση (misinformation) είναι ψευδές ή παραπλανητικό περιεχόμενο που κοινοποιείται χωρίς επιβλαβή πρόθεση, αν και οι επιπτώσεις μπορεί να είναι επιβλαβείς, π.χ. όταν οι άνθρωποι μοιράζονται ψευδείς πληροφορίες με φίλους και συγγενείς χωρίς να το γνωρίζουν.

Παραπληροφόρηση (disinformation) είναι το ψευδές ή παραπλανητικό περιεχόμενο που διαδίδεται με σκοπό την εξαπάτηση ή την εξασφάλιση οικονομικού ή πολιτικού οφέλους και το οποίο μπορεί να προκαλέσει δημόσια βλάβη.

Γιατί παραπληροφόρηση;

Τα τελευταία χρόνια, έχει γίνει εμφανής η αναγκαιότητα της παιδείας στα μέσα επικοινωνίας καθώς αποτελεί τον βασικό πυλώνα καταπολέμησης της παραπληροφόρησης. Αρκετοί βασικοί παράγοντες συνέβαλαν σε αυτό:

• Η άνοδος των νέων τεχνολογιών, όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έτσι και η τεχνητή νοημοσύνη, έχουν διευκολύνει τη διάδοση της παραπληροφόρησης. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν γίνει οι κύριες πηγές ειδήσεων και πληροφοριών για πολλούς ανθρώπους. Η διάδοση του περιεχομένου σε αυτές τις πλατφόρμες έχει διευκολύνει την ταχεία εξάπλωση της παραπληροφόρησης σε ένα ευρύ κοινό. Αυτό οδήγησε στην ανάγκη άμεσης ανάπτυξης νέων εργαλείων και στρατηγικών που θα βοηθήσουν στον εντοπισμό, την απομάκρυνση και την απομυθοποίηση της παραπληροφόρησης, όπως για παράδειγμα εργαλεία ελέγχου γεγονότων, bots κοινωνικών μέσων και συστήματα τεχνητής νοημοσύνης (AI). 
• Οι φορείς παραπληροφόρησης αναπτύσσουν συνεχώς νέους και πιο εξελιγμένους τρόπους διάδοσης των μηνυμάτων τους. Αυτό έχει καταστήσει δυσκολότερο τον εντοπισμό και την εξάλειψη της παραπληροφόρησης.
• Ο αυξανόμενος αντίκτυπος της παραπληροφόρησης στη δημοκρατία και την κοινωνία: η παραπληροφόρηση έχει αποδειχθεί ότι έχει σημαντικό αντίκτυπο στις εκλογές, την κοινή γνώμη και την κοινωνική συνοχή. Ορισμένες από τις ανησυχίες περιλαμβάνουν: την εντατικοποίηση και τον πολλαπλασιασμό των περιστατικών παρέμβασης στις εκλογές, των ψευδών ειδήσεων, της χειραγώγησης και της πολιτικής πόλωσης που τροφοδοτείται από ψευδείς πληροφορίες.
• Μεγαλύτερη εστίαση στην εκπαίδευση και αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού: οι πολίτες συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο τους κινδύνους της παραπληροφόρησης και απαιτούν να αναληφθεί περισσότερη δράση για την αντιμετώπισή τους. Αυτό περιλαμβάνει την ανάπτυξη εκστρατειών ευαισθητοποίησης του κοινού και την παιδεία των πολιτών στα μέσα ενημέρωσης. 
• Δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στη διεθνή συνεργασία: οι κυβερνήσεις και οι οργανισμοί συνεργάζονται όλο και περισσότερο για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης. Αυτό περιλαμβάνει την ανταλλαγή πληροφοριών, την ανάπτυξη κοινών στρατηγικών και τον συντονισμό των προσπαθειών για την εξάλειψη των εκστρατειών παραπληροφόρησης. 

Η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης είναι πολύπλοκη και δύσκολη. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι αποδέχονται τη σημασία της παιδείας στα μέσα επικοινωνίας. Παρά το γεγονός  ότι ο έλεγχος των γεγονότων και η εφαρμογή πιο υπεύθυνων προτύπων λειτουργίας από όλες τις πλατφόρμες και τα μέσα ενημέρωσης είναι ζωτικής σημασίας μόνο με την καλλιέργεια της παιδείας όλων των πολιτών στα μέσα επικοινωνίας μπορούμε πραγματικά να νικήσουμε την παραπληροφόρηση.

Ποια είναι η θέση της ΕΕ όσον αφορά την παραπληροφόρηση;

Με στόχο την προστασία των ευρωπαϊκών αξιών και των δημοκρατικών συστημάτων η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαθέτει πλέον μια διαρκώς εμπλουτιζόμενη στρατηγική για την πάταξη της παραπληροφόρησης. Αυτή περιλαμβάνει:

• «Αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο: μια ευρωπαϊκή προσέγγιση». Πρόκειται για μια συλλογή εργαλείων για την αντιμετώπιση της διάδοσης της παραπληροφόρησης και τη διασφάλιση της προστασίας των αξιών της ΕΕ.
• Το σχέδιο δράσης κατά της παραπληροφόρησης αποσκοπεί στην ενίσχυση της ικανότητας και της συνεργασίας της ΕΕ για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης.
• Το σχέδιο δράσης για την ευρωπαϊκή δημοκρατία αναπτύσσει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις υποχρεώσεις και τη λογοδοσία των διαδικτυακών πλατφορμών για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης.
• Ο κώδικας δεοντολογίας του 2018 για την παραπληροφόρηση αποσκοπεί στην επίτευξη των στόχων που καθορίζονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής που παρουσιάστηκε τον Απρίλιο του 2018. Ήταν η πρώτη φορά, παγκοσμίως, που ο κλάδος συμφώνησε, σε εθελοντική βάση, σε πρότυπα αυτορρύθμισης για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης.
•  Ο ενισχυμένος κώδικας δεοντολογίας για την παραπληροφόρηση, που υπεγράφη στις 16 Ιουνίου 2022, συγκεντρώνει ευρύ φάσμα παραγόντων για να δεσμευτούν σε ένα ευρύ σύνολο εθελοντικών δεσμεύσεων για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης.
• Η παραπληροφόρηση αναφέρεται στην Ευρωπαϊκή Διακήρυξη για τα Ψηφιακά Δικαιώματα και Αρχές, η οποία παρουσιάζει τη δέσμευση της ΕΕ για έναν ασφαλή, προστατευμένο και βιώσιμο ψηφιακό μετασχηματισμό. Η ΕΕ θέλει να διασφαλίσει ότι όλοι μαθαίνουν πώς να διακρίνουν μεταξύ γεγονότων και ψευδών ειδήσεων που προσπαθούν να δώσουν σκόπιμα στους χρήστες ψευδείς πληροφορίες. 

Επιπλέον, το σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση (2021-2027) είναι μια ολοκληρωμένη πρωτοβουλία της ΕΕ που οραματίζεται τη δημιουργία ενός υψηλής ποιότητας, χωρίς αποκλεισμούς και προσβάσιμου τοπίου ψηφιακής εκπαίδευσης στην Ευρώπη. Αντικατοπτρίζει τη δέσμευση της ΕΕ να προσαρμόσει τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης των κρατών μελών στην ψηφιακή εποχή, με έμφαση στην προώθηση της συνεργασίας και την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτουν οι συνέπειες της πανδημίας COVID-19. Αξιοσημείωτη σημασία στο πλαίσιο του σχεδίου είναι η διαμόρφωση κοινών κατευθυντήριων γραμμών για την ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευτών στην καλλιέργεια του ψηφιακού γραμματισμού και την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης μέσω της εκπαίδευσης και της κατάρτισης.

Το έργο του EDMO

Το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ψηφιακών Μέσων (EDMO) είναι ένα ανεξάρτητο παρατηρητήριο που συγκεντρώνει ελεγκτές γεγονότων και ακαδημαϊκούς ερευνητές με εμπειρογνωσία στον τομέα της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο, των πλατφορμών μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης που καθοδηγούνται από δημοσιογράφους. Ο ιστότοπός περιέχει πολλά χρήσιμα άρθρα που μπορούν να βοηθήσουν τους εκπαιδευτικούς να ενημερώνονται για τις τρέχουσες τάσεις και ζητήματα παραπληροφόρησης σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Το EDMO είναι ένα χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ έργο που βασίζεται στη Σχολή Διακρατικής Διακυβέρνησης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου στη Φλωρεντία της Ιταλίας. Καλύπτει τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ και τη Νορβηγία. Όσον αφορά το σκέλος της παιδείας στα μέσα επικοινωνίας, το EDMO παρέχει εμπειρογνωμοσύνη, ιδέες και ευκαιρίες σύνδεσης που θα ενδυναμώσουν τους επαγγελματίες αλλά και τους απλούς πολίτες στην καταπολέμηση της παραπληροφόρησης.

Άλλα έργα και πόροι

Άλλα έργα που πραγματοποιήθηκαν είτε σε θεσμικό επίπεδο της ΕΕ είτε μέσω έργων χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ:

• Facts4All: Σχολεία για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης MOOC – Στο πλαίσιο του έργου Facts4All, το European Schoolnet και οι εταίροι του έργου δημιούργησαν ένα μαζικό ανοικτό διαδικτυακό μάθημα (MOOC) για εκπαιδευτικούς σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της παραπληροφόρησης στις σχολικές κοινότητες. Όλο το περιεχόμενο του MOOC είναι διαθέσιμο ως αρχειοθετημένο μάθημα. Περισσότερες πληροφορίες για το έργο είναι διαθέσιμες εδώ.
• Σχολή Κοινωνικών Δικτύων – Αυτός ο πόρος απευθύνεται σε παιδιά πρωτοβάθμιας ηλικίας, δασκάλους και γονείς / φροντιστές και παρέχει πληροφορίες και συμβουλές σχετικά με μια σειρά διαδικτυακών ζητημάτων, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης του τι μπορεί ή δεν μπορεί να εμπιστευτεί στο διαδίκτυο, όπως οι ψευδείς ειδήσεις. Υπάρχουν συνοδευτικές δραστηριότητες που οι εκπαιδευτικοί μπορούν να χρησιμοποιήσουν στην τάξη και οι γονείς μπορούν να χρησιμοποιήσουν στο σπίτι.
• Το SMILES είναι ένα έργο παιδείας στα μέσα επικοινωνίας που υποστηρίζεται από το πρόγραμμα ERASMUS+ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο ανέπτυξε καινοτόμες μεθόδους μάθησης για να βοηθήσει τους νέους να αντιμετωπίσουν την παραπληροφόρηση. Η ομάδα του SMILES αποτελούνταν από συνεργάτες από το Βέλγιο, την Ολλανδία και την Ισπανία που εργάζονται σε βιβλιοθήκες, οργανισμούς γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας και ερευνητικά ιδρύματα. Η ομάδα του SMILES έχει ετοιμάσει μια σειρά δραστηριοτήτων, υλικών και εργαλείων σχετικά με την παραπληροφόρηση, η οποία επιτρέπει στους νέους ηλικίας 12 έως 16 ετών να αναπτύξουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους στην αναγνώριση και την καταπολέμηση των ψευδών ειδήσεων και της παραπληροφόρησης. Σύμφωνα με την έκθεση αξιολόγησης, πάνω από το 40% των μαθητών στις τρεις χώρες απόλαυσαν τη συμμετοχή τους στη σειρά δραστηριοτήτων.
• Το EDUmake είναι ένα διετές έργο που υποστηρίζεται από το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2022. Επικεντρώνεται σε μια καινοτόμο διαδραστική εκπαιδευτική προσέγγιση που ονομάζεται EDUbox, σχεδιασμένη από και για εκπαιδευτικούς, για εφαρμογή στις τάξεις. Πρόκειται για μια συλλογική προσπάθεια στην οποία συμμετέχουν εταίροι από το Βέλγιο, την Κροατία και την Ολλανδία, οι οποίοι προσαρμόζουν τοπικές εκδόσεις των υφιστάμενων πόρων του EDUbox για μαθητές ηλικίας 12-18 ετών. Αυτά τα υλικά αξιοποιούν οπτικοακουστικό περιεχόμενο υψηλής ποιότητας και διαδραστικές στρατηγικές για να προσελκύσουν τους μαθητές. Το EDUmake αναπτύσσει μια συγκεκριμένη έκδοση του EDUbox για την πολιτική πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές το 2024. Μια ουσιαστική πτυχή του έργου είναι η δημιουργία μιας προσβάσιμης μορφής για τη μετάφραση και την πλαισίωση των πόρων του EDUbox σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και ενδεχομένως πέρα από αυτήν.
• «Ενωμένοι κατά της παραπληροφόρησης» (Ενωμένοι κατά της παραπληροφόρησης) είναι μια δημόσια εκστρατεία που διεξάγεται από το Ιταλικό Παρατηρητήριο Ψηφιακών Μέσων (IDMO) σε συνεργασία με τη RAI (τον ιταλικό εθνικό δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα). Η εκστρατεία αυτή αποτελείται από μια σειρά βίντεο σχετικά με την παραπληροφόρηση και την ψηφιακή ένταξη, η οποία είχε ως στόχο να δώσει στους πολίτες τα κατάλληλα εργαλεία για να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη και να ασκήσουν την ψηφιακή τους ιθαγένεια. Το περιεχόμενο έχει σχεδιαστεί για χρήση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε διαδικτυακά και τηλεοπτικά κανάλια.

Πηγή: Better Internet for Kids

«Όλοι μαζί για ένα καλύτερο διαδίκτυο» το κεντρικό μήνυμα εορτασμού της Ημέρας Ασφαλούς Διαδικτύου 2024»

Εκδήλωση με συμμετοχή εκατοντάδων μαθητών στο Υπουργείο Παιδείας

Βραβεύτηκαν οι μαθητές των πανελλήνιων μαθητικών διαγωνισμών

Στην κεντρική εκδήλωση εορτασμού της Ημέρας, που διοργανώθηκε από το Ελληνικό κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα Ζακλίν Ντε Ρομιγί του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού συμμετείχαν αντιπροσωπείες από 30 σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
Ο Γενικός Γραμματέας Πρωτοβάθμιας Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής κ. Γιάννης Κατσαρός στο χαιρετισμό του αναφέρθηκε στις προτεραιότητες που έχει θέσει το Υπουργείο για την καλλιέργεια ψηφιακών δεξιοτήτων και αντιμετώπισης του ψηφιακού αναλφαβητισμού.

Η επικεφαλής του Ελληνικού κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου κ. Βιβή Φραγκοπούλου μίλησε στους μαθητές  για το μήνυμα της Ημέρας και τις ενέργειες που προωθούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να εξασφαλιστεί η προστασία των παιδιών στο διαδίκτυο.

Ο υπεύθυνος της Γραμμής βοήθειας Help-line.gr κ. Γιώργος Κορμάς αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα του να ζητάνε οι ανήλικοι βοήθεια αν κάτι τους συμβεί διαδικτυακά και ανέλυσε τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να στηριχθούν οι μαθητές μέσω της γραμμής βοηθείας Help-line.gr και της ανοιχτής Γραμμής για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο SafeLine.gr.

Οι παρευρισκόμενοι μαθητές μέσα από παιγνιώδεις δράσεις κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης ευαισθητοποιήθηκαν σε θέματα ασφαλούς και ποιοτικής χρήσης του διαδικτύου.

 
Την παράσταση έκλεψε ο διάλογος μαθητών με τις γνωστές ηθοποιούς Βάσω Λασκαράκη και Βάσια Γκολφινοπούλου. Η κ. Λασκαράκη και η κ. Γκολφινοπούλου συνομίλησαν με τους παρευρισκόμενους μαθητές εξηγώντας τους πως διαχειρίζονται οι ίδιες τα social media, τι προσέχουν σε σχέση με τους κινδύνους που ελλοχεύουν  και έδωσαν συμβουλές στα παιδιά ώστε να απολαμβάνουν θετικές εμπειρίες στο διαδίκτυο.

Οι εκπρόσωποι της Αρχής Κυβερνοασφάλειας του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Άννα Ανδρεούδη, Γιώργος Δρίβας και Κων/νος Μάγκος αναφέρθηκαν στη σπουδαιότητα του ψηφιακού εγγραμματισμού έτσι ώστε να μπορούμε να αποφεύγουμε τις παγίδες του διαδικτύου και μίλησαν στους μαθητές για τις επαγγελματικές προοπτικές στον τομέα της Κυβερνοασφάλειας.

Παράλληλα με την κεντρική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού εκατοντάδες σχολεία ανά την Ελλάδα ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου και πραγματοποίησαν τη δική τους γιορτή στο σχολείο τους, στέλνοντας με αυτόν τον τρόπο ένα ηχηρό μήνυμα για ένα ασφαλές και ποιοτικό διαδίκτυο! Τις επόμενες ημέρες το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου θα πραγματοποιήσει και διαδικτυακές εκδηλώσεις στις οποίες έχουν ήδη δηλώσει συμμετοχή περισσότερα από 1.000 σχολεία.

ΒΡΑΒΕΙΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΜΑΘΗΤΙΚΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΩΝ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ 2024

Kατά τη διάρκεια της εκδήλωσης απονεμήθηκαν και τα βραβεία των πανελλήνιων μαθητικών διαγωνισμών που υλοποιήθηκαν το προηγούμενο χρονικό διάστημα υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού και του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Βραβεία διαγωνισμού «Ευγένεια στο διαδίκτυο – Δικαιώματα και υποχρεώσεις παιδιών και νέων στον ψηφιακό κόσμο» :

Στην κατηγορία νηπιαγωγείου:

Το ταξίδι της μάγισσας e-ευγενείας στο διαδίκτυο : Έργο των μαθητών του 3ου Νηπιαγωγείου Αρτέμιδος, του 4ου Νηπιαγωγείου Αρτέμιδος και του 3ου Νηπιαγωγείου Ιωαννίνων.

Η ψηφιακή ζωή θέλει ευγένεια και αυτή όπως η αληθινή: Έργο των μαθητών του 100^ου Ν/Γ Αθηνών, νηπιαγωγείου Αυλωναρίου, 1^ου Ν/Γ Αιδηψού, 4^ου Ν/Γ Αρτάκης, 4^ου Ν/Γ Βασιλικού, Ν/Γ Μαντουδίου. Ν/Γ Πηλίου, Ν/Γ Καράβου, Ν/Γ Αγίου Κωνσταντίνου, 1ου Ν/Γ Λάριμνας, 6ου Ν/Γ Χλκίδας, 2ου Ν/Γ Ερέτριας, Α’ Δημοτικού σχολείου Παραλιμνίου Κύπρου, Δημοτικού σχολείου Ξυλοφάγου Κύπρου, Ευρωπαικού σχολείου Μονάχου.

Στην κατηγορία Δημοτικών σχολείων:

Ευγένεια στον ψηφιακό κόσμο – Δικαιώματα & Υποχρεώσεις: Έργο των μαθητών του 15^ου και του 17^ου Δημοτικού σχολείου Κατερίνης.

Videogame για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις στο διαδίκτυο: Έργο των μαθητών του 4^ου Δημοτικού σχολείου Νάξου.

Στην κατηγορία Γυμνασίων:

Ευγένεια στο διαδίκτυο: Έργο των μαθητών του 1^ου πρότυπου Γυμνασίου Πρέβεζας.

Ίδιοι κανόνες, ίδια λογική: Έργο των μαθητών του Δημοτικού σχολείου Μεγάλης Παναγίας, του Δημοτικού σχολείου Παλαιοχωρίου και του Μουσικού Σχολείου Κομοτηνής.

Στην κατηγορία Λυκείων:

Νetiquette: Έργο μαθητών εκπαιδευτηρίων Δούκα

Βραβεία διαγωνισμού «Πιάσε τη σημαία»

Στο διαγωνισμό «Πιάσε τη σημαία» που υποστηρίχθηκε και από το Υπουργείο Ψηφιακής διακυβέρνησης με στόχο οι μαθητές/τριες που συμμετείχαν να εξοικειωθούν με την επιστήμη της Κυβερνοασφάλειας, η τελική  κατάταξη έχει ως εξής:

Προκλήσεις και ευκαιρίες από τη χρήση τεχνολογιών Τεχνητής Νοημοσύνης για παιδιά και εφήβους.

Με αφορμή την Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου 2024, το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας εφιστά την προσοχή στους κινδύνους που απορρέουν από την χρήση των αναδυόμενων τεχνολογιών, όπως αυτή της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) κυρίως από ανήλικους χρήστες.  Ήδη έχουν δει το φως της δημοσιότητας περιπτώσεις όπου ανήλικοι, χρησιμοποιώντας εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, παραποίησαν φωτογραφίες ανήλικων κοριτσιών και άρχισαν να τις διακινούν «για πλάκα» όπως χαρακτηριστικά δήλωσαν εκ των υστέρων.  Σήμερα, η πλειοψηφία του «deepfake» υλικού που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο αφορά τη μη συναινετική πορνογραφία. Δηλαδή εμφανίζονται βίντεο πορνογραφικού υλικού όπου έχει αντικατασταθεί το πρόσωπο της γυναίκας ή των γυναικών που πρωταγωνιστούν με το πρόσωπο κάποιας άλλης ή άλλων. Συνήθως τα θύματα είναι διάσημα πρόσωπα όμως δεν αποκλείεται να πέσει θύμα ο οποιοσδήποτε. Το όλο ζήτημα γεννά μεγάλο προβληματισμό όσον αφορά στην προστασία της ιδιωτικότητας στο διαδίκτυο και δυστυχώς μπορεί να καταστήσει κάθε φυσικό πρόσωπο ανεξαρτήτου φύλου, δυνητικό θύμα. Είναι σημαντικό να μιλήσουν γονείς και εκπαιδευτικοί στα παιδιά και τους εφήβους για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτή η πρακτική, οι οποίες είναι σοβαρές και πολυδιάστατες.

Επίσης είναι σημαντικό να γνωρίζουν που μπορούν να απευθυνθούν αν πέσουν θύμα μη συναινετικού διαμοιρασμού προσωπικού περιεχομένου στο διαδίκτυο, είτε πρόκειται για πραγματικές φωτογραφίες είτε πρόκειται για υλικό deepfake από κάποιο εργαλείο ΑΙ:

• Δ/νση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος στο 11188
• Ανοιχτή Γραμμή καταγγελιών για τα παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο SafeLine.gr : Βασική μέριμνα της SafeLine είναι η εξάλειψη φωτογραφιών και βίντεο που απεικονίζουν κακοποίηση ανηλίκων, καθώς και η προάσπιση του δικαιώματος της ασφαλούς πλοήγησης του παιδιού στο Διαδίκτυο. Στα παραπάνω προστίθεται και η αντιμετώπιση της παρενόχλησής του μέσω του κυβερνοχώρου ή του κινητού τηλεφώνου αλλά και η αντιμετώπιση περιεχομένου που αφορά τη βία, το ρατσισμό, την ξενοφοβία και γενικά καθετί το οποίο αντιβαίνει στην Ελληνική Νομοθεσία.
• StopΝCII.org: Η καινοτομία του StopNCII.org έγκειται στο γεγονός ότι ο χρήστης δε χρειάζεται να στείλει τις φωτογραφίες ή link από τις φωτογραφίες στον οποιονδήποτε προκειμένου να αφαιρεθούν από τον κυβερνοχώρο. Μπορεί να δημιουργήσει τη δική του «υπόθεση» (Case) και μέσω της τεχνολογίας hashing που χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο εργαλείο να αποτρέψει την ανάρτηση συγκεκριμένων προσωπικών εικόνων/βίντεο.
• Take it down: Με αφετηρία την αξία ότι κάθε παιδί έχει δικαίωμα να είναι ασφαλές στο διαδίκτυο, πρόκειται για ένα ψηφιακό σύστημα αναφορών για παιδιά κάτω των 18 ετών όταν διαρρέει μια προσωπική τους φωτογραφία. Η φωτογραφία αυτή, αν σταλεί από το δημιουργό της στον οργανισμό NCMEC, δεν μπορεί ουσιαστικά να δημοσιευθεί σε παγκόσμιες πλατφόρμες όπως το Instagram, TikTok, Facebook, OnlyFans.

ΒΟΗΘΩΝΤΑΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΥΠΕΥΘΥΝΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ (ΑΙ)

Μιλήστε για τα οφέλη και τους κινδύνους από τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης:

Πολλά εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να είναι δημιουργικά και να μάθουν νέες δεξιότητες. Επίσης δημιουργούνται διαρκώς νέα προγράμματα που μπορούν να υποστηρίξουν τις ατομικές μαθησιακές ανάγκες των παιδιών. Συζητήστε με τα παιδιά σχετικά με την τεχνολογία AI. Βάλτε τους να σκεφτούν πώς τα προγράμματα θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν να μάθουν και να αναπτυχθούν. Επισημάνετε στα παιδιά κινδύνους που μπορεί να υπάρχουν. Για παράδειγμα, πολλά chatbots έχουν σχεδιαστεί για να ανταποκρίνονται σαν άνθρωποι, κάτι που μπορεί να  κάνει τα παιδιά να αισθάνονται ότι έχουν μια κοινωνική αλληλεπίδραση. Βοηθήστε τα παιδιά να έχουν επίγνωση ότι αλληλεπιδρούν με προγράμματα, όχι με ανθρώπους με συναισθήματα και ενσυναίσθηση. Επιπλέον, τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης λειτουργούν χρησιμοποιώντας μεγάλες ποσότητες δεδομένων, επομένως τείνουν να συλλέγουν πολλές πληροφορίες χρηστών. Αυτό μπορεί να θέσει σε κίνδυνο το απόρρητο ενός παιδιού. Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά γνωρίζουν τους κανόνες ασφαλούς συμπεριφοράς στο διαδίκτυο. Αυτό περιλαμβάνει τη μη κοινοποίηση προσωπικών πληροφοριών και τη λήψη άδειας  πριν από τη δημοσίευση οτιδήποτε σχετικό με άλλους.

Δοκιμάστε μαζί εργαλεία AI

Είναι καλή ιδέα τα παιδιά να δοκιμάσουν και να χρησιμοποιήσουν προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης με υποστήριξη ενηλίκων. Με αυτόν τον τρόπο, μπορείτε να βεβαιωθείτε ότι χρησιμοποιούν εργαλεία που δε θα τους εκθέσουν σε κάτι ακατάλληλο. Η δοκιμή τους μαζί, μπορεί επίσης να βοηθήσει τα παιδιά να σκεφτούν πως τα συγκεκριμένα εργαλεία θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα ή επιβλαβή. 

Μιλήστε για παραπλανητικό ή μεροληπτικό περιεχόμενο

Τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης σχεδιάζονται από ανθρώπους. Χρησιμοποιούν επίσης δεδομένα που δημιουργήθηκαν αρχικά από ανθρώπους και δεδομένα που αντικατοπτρίζουν τις υπάρχουσες προκαταλήψεις στην κοινωνία. Πολλά προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να  παρέχουν μεροληπτικές ή εσφαλμένες πληροφορίες. Η τεχνολογία δεν είναι τέλεια και μπορεί να κάνει πολλά λάθη. Εξηγήστε το αυτά στα παιδιά και βοηθήστε τα να μάθουν να χρησιμοποιούν την κριτική τους σκέψη.

Κάντε συζητήσεις για λογοκλοπή και εξαπάτηση

Οι εφαρμογές που μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα παιδιά για να εξαπατήσουν υπάρχουν εδώ και καιρό. Πολλά δημοφιλή εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης δημιουργούν κείμενο και εικόνες, τα οποία τα παιδιά μπορεί να χρησιμοποιήσουν για σχολικές εργασίες. Αυτά τα προγράμματα δεν παρέχουν πάντα πηγές για τις πληροφορίες τους, επομένως ενδέχεται να περιέχουν ανακρίβειες και λάθη. Εξηγήστε στα παιδιά ότι η αντιγραφή ενός προϊόντος τεχνητής νοημοσύνης είναι  λογοκλοπή δηλαδή απάτη. Αντίθετα, κατευθύνετε τα προς εκπαιδευτικά εργαλεία που τους βοηθούν να χτίσουν πάνω σε αυτά που μαθαίνουν στο σχολείο. Τα κατάλληλα για την ηλικία εργαλεία AI μπορούν να συμπληρώσουν τη μάθησή τους, αλλά όχι να την αντικαταστήσουν.

Ετήσια στατιστικά στοιχεία 2023 Ανοιχτής Γραμμής Καταγγελιών για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο SafeLine.gr και Γραμμής Βοήθειας Help-line.gr

• Αύξηση 18,5% στο σύνολο των καταγγελιών
• Αύξηση 5,4% στις καταγγελίες για υλικό παιδικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης και αύξηση κλήσεων για διαχείριση τέτοιων περιστατικών
• Αύξηση 14,9% στις οικονομικές απάτες και 6,7% στην παραβίαση προσωπικών δεδομένων
• Κύριος λόγος επικοινωνίας με τη Help-line.gr η υπερβολική ενασχόληση

H αύξηση των καταγγελιών για υλικό παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης (CSAM, CSEM) κατά 5,4% σε σχέση με πέρυσι και η αύξηση των κλήσεων για αναζήτηση βοήθειας διαχείρισης τέτοιων περιστατικών είναι δυο από τα σημαντικότερα στοιχεία που προκύπτουν από τα ετήσια στατιστικά στοιχεία της ανοιχτής γραμμής καταγγελιών για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο SafeLine.gr και της γραμμής βοηθείας Help-line.gr του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας.

Eιδικότερα, όσον αφορά στην Ανοιχτή Γραμμή Καταγγελιών για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο SafeLine.gr το 2023 καταγράφηκε εντυπωσιακή αύξηση 18,5 % στο σύνολο των καταγγελιών σε σχέση με τον αριθμό των αντίστοιχων καταγγελιών κατά τη διάρκεια του 2022. Την πρώτη θέση μοιράζονται οι καταγγελίες σχετικά με το υλικό παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης (CSΑΜ, CSΕΜ) και τις οικονομικές απάτες, αποτελώντας το 78% του συνόλου των καταγγελιών. Εκτός από την κατηγορία CSAM, CSEM αύξηση κατά 14,9% παρουσιάζουν οι καταγγελίες για οικονομικές απάτες και κατά 6,7% οι καταγγελίες για παραβίαση προσωπικών δεδομένων. Μείωση κατά 50,77% παρατηρείται στην κατηγορία της παραβίασης του απορρήτου των επικοινωνιών.

Ο INHOPE μάλιστα – μέλος του οποίου είναι η SafeLine.gr και άλλες 49 γραμμές καταγγελιών σε όλο τον κόσμο – εδώ και αρκετούς μήνες προειδοποιεί για την ανησυχητική δραστηριότητα ICAP Sites-Invite Child Abuse Pyramid ιστοσελίδων που αποτελούν έναν νέο τρόπο ανταλλαγής και γρήγορης διάδοσης υλικού παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης στο διαδίκτυο.  Η ανησυχητική νέα τάση στηρίζεται σε ιστότοπους που λειτουργούν και συντηρούνται με το σύστημα της πυραμίδας και με τη διαδικασία της «πρόσκλησης» προς τις ιστοσελίδες που εμπεριέχουν το παράνομο περιεχόμενο. Συγκεκριμένα, παρέχουν στους χρήστες τους συνδέσμους και στη συνέχεια τους δίνουν κίνητρα μέσω ενός «συστήματος πόντων» να μοιράζονται ευρέως τον σύνδεσμο. Όσες περισσότερες προσκλήσεις αποστέλλονται, τόσοι περισσότεροι πόντοι συλλέγονται και υπάρχει αυξημένη πρόσβαση στο παράνομο περιεχόμενο. Ένας άλλος τρόπος είναι όταν οι σύνδεσμοι στέλνονται με τη μορφή spam σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.  Όσο περισσότερα άτομα κάνουν κλικ, τόσο περισσότεροι πόντοι κερδίζονται, γεγονός που επιτρέπει στον αρχικό χρήστη να έχει πρόσβαση σε περισσότερα βίντεο σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. Ουσιαστικά, οι εγκληματίες που διαχειρίζονται αυτούς τους ιστότοπους σκόπιμα ωθούν ανυποψίαστους χρήστες να ανοίξουν τους συνδέσμους που τους στέλνονται και να παρακολουθήσουν άθελά τους βίντεο σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών.  Επωφελούνται οικονομικά από την αυξημένη επισκεψιμότητα που δημιουργείται καθώς και από τους παραβάτες που ενδεχομένως αγοράζουν παράνομο περιεχόμενο από τους ιστότοπους.

Αυτή η συγκεκριμένη μορφή διάδοσης υλικού παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης  CSAM αναγνωρίστηκε ως νέα τάση από τους αναλυτές περιεχομένου του παγκόσμιου δικτύου INHOPE. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν δεδομένα στον INHOPE που να παρέχουν μια πιο λεπτομερή στατιστική εικόνα για αυτές τις πλατφόρμες.

Κύριος λόγος επικοινωνίας με τη Help–line.gr, η υπερβολική ενασχόληση.

Όσον αφορά στα ετήσια στατιστικά στοιχεία της Γραμμής βοηθείας Help-line.gr oι υπερβολικές  ώρες που δαπανούν παιδιά και νέοι στα παιχνίδια και στα κοινωνικά δίκτυα και η δυσκολία ή η αδυναμία να τεθούν όρια στη χρήση της τεχνολογίας από τους γονείς αποτελούν το βασικό πρόβλημα των ατόμων που αναζήτησαν βοήθεια και κατά το 2023. Επίσης αύξηση καταγράφηκε και στις περιπτώσεις αναζήτησης βοήθειας/συμβουλών σε θέματα που αφορούν την παραβίαση της της ιδιωτικότητας.

Ένα από τα κυρίαρχα θέματα που απασχόλησε τα άτομα που επικοινώνησαν με τους εξειδικευμένους ψυχολόγους της Γραμμής κατά τη διάρκεια του 2023 ήταν η διαχείριση περιστατικών παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης ή εκμετάλλευσης. Τους τελευταίους μήνες αρκετοί γονείς αναζήτησαν συμβουλές και κατευθύνσεις προκειμένου να διαχειριστούν περιστατικά ανηλίκων που επηρεασμένοι από διαδικτυακές συνομιλίες με influencers αναζητούν τρόπους απόκτησης εύκολου κέρδους μέσω διαδικτύου ακολουθώντας πρακτικές που χρησιμοποιούν οι ίδιοι οι «μέντορες» τους.

Δώρα τεχνολογίας: ένας οδηγός για την εξισορρόπηση της χαράς και της ψηφιακής ασφάλειας

Καθώς πλησιάζει η περίοδος των διακοπών, πολλοί γονείς ετοιμάζονται να δωρίσουν στα παιδιά τους νέες τεχνολογικές συσκευές. Ωστόσο, είναι σημαντικό να έχετε κατά νου ότι η χαρά που μπορεί να φέρει το δώρο σας στο παιδί σας, συνοδεύεται από πολλές ευθύνες.

Είτε πρόκειται για νέο τηλέφωνο, tablet ή κονσόλα παιχνιδιών, κάθε συσκευή που είναι συνδεδεμένη στο διαδίκτυο συνοδεύεται από σχετικούς κινδύνους. Και ακριβώς όπως δε θα αφήνατε τα παιδιά σας να οδηγούν αυτοκίνητο χωρίς δίπλωμα, υπάρχουν «ψηφιακά μέτρα ασφαλείας» που πρέπει να προσέξετε πριν τοποθετήσετε μια «συναρπαστική» νέα συσκευή στα χέρια του παιδιού σας. Ακολουθήστε την παρακάτω λίστα ελέγχου για να βεβαιωθείτε ότι το δώρο σας είναι ασφαλές για το παιδί σας.

Ρύθμιση της συσκευής

Πριν βγει το χαρτί περιτυλίγματος, αφιερώστε χρόνο για να ρυθμίσετε τη νέα συσκευή. Αυτό σας επιτρέπει να εξερευνήσετε και να κατανοήσετε όλα τα διαθέσιμα χαρακτηριστικά ασφαλείας. Εξοικειωθείτε με τις ρυθμίσεις ασφαλείας και εγκαταστήστε μέτρα ασφαλείας κατάλληλα για την ηλικία των παιδιών σας. Δεν γνωρίζετε ποια χαρακτηριστικά ασφαλείας είναι διαθέσιμα; Ο Επίτροπος eSafety στην Αυστραλία έχει αναπτύξει έναν χρήσιμο οδηγό δώρων που αναλύει τι πρέπει να θυμάστε για κάθε συσκευή, από smartphone έως drone.

Μιλήστε για τις προσδοκίες σας

Ανοίξτε ένα διάλογο με το παιδί σας σχετικά με τις προσδοκίες σας για τη χρήση της τεχνολογίας. Εξετάστε το ενδεχόμενο να τους ζητήσετε να χρησιμοποιούν τις συσκευές τους σε κοινόχρηστους χώρους, διασφαλίζοντας ότι μπορείτε να παρακολουθείτε τις δραστηριότητές τους, τουλάχιστον περιοδικά. Έρευνες δείχνουν ότι ακόμη και η παθητική επίβλεψη της χρήσης της τεχνολογίας από το παιδί σας μπορεί να ελαχιστοποιήσει σημαντικά τους πιθανούς κινδύνους στο διαδίκτυο. Επίσης, αφιερώστε χρόνο για να συζητήσετε πιθανούς περιορισμούς σε ορισμένες λειτουργίες, ιστότοπους ή εφαρμογές. Αντί απλώς να πείτε στο παιδί σας τι δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει, δώστε μια σωστή αιτιολόγηση για τους περιορισμούς σας και εξηγήστε γιατί ορισμένες δυνατότητες της συσκευής του δεν είναι ακόμη κατάλληλες για την ηλικία τους. 

Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση

Τα παιδιά συχνά δεν γνωρίζουν τους πιθανούς κινδύνους που ελλοχεύουν στο διαδίκτυο. Με την ευαισθητοποίηση, ενδυναμώνετε τα παιδιά σας να πλοηγηθούν στον ψηφιακό κόσμο υπεύθυνα. Αφιερώστε χρόνο για να αντιμετωπίσετε διάφορα σημαντικά θέματα ασφάλειας στο διαδίκτυο, όπως αυτά που καλύπτονται από το έργο του INHOPE:

• Τι είναι ο σεξουαλικός εκβιασμός;
• Τι είναι το αυτοπαραγόμενο ιδιωτικό/προσωπικό περιεχόμενο;
• Τι είναι το StopNCII.org ; 
• Τα στάδια της διαδικτυακής αποπλάνησης

Αν θέλετε να μάθετε πόσο καλά είστε εξοπλισμένοι για να μιλήσετε για την ψηφιακή ασφάλεια με τα παιδιά  σας, κάντε το κουίζ του INHOPE «Πόσο ασφαλές είναι το παιδί σας στο διαδίκτυο»; (δημιουργήθηκε ως μέρος της εκστρατείας Stop scrolling του INHOPE).

Σχέσεις εμπιστοσύνης με τα παιδιά

Αυτό το βήμα δεν γίνεται σε μια μέρα, αλλά απαιτεί δέσμευση για συνεχή επικοινωνία με τα παιδιά σας, βασισμένη στον αμοιβαίο σεβασμό και την κατανόηση. Η προτεραιότητα στην ψηφιακή ασφάλεια είναι μια συνεχής διαδικασία που απαιτεί εμπιστοσύνη και ανοικτές γραμμές επικοινωνίας. Αυτό διασφαλίζει ότι τα παιδιά της θα συνεχίσουν να αλληλεπιδρούν μαζί σας σχετικά με τυχόν προβλήματα που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν στο διαδίκτυο.

Καθώς ετοιμάζουμε δώρα για τους αγαπημένους μας αυτή τη σεζόν, ας διασφαλίσουμε ότι όλοι είμαστε εξοπλισμένοι με τις γνώσεις και τα εργαλεία που απαιτούνται για μια ασφαλή και ευχάριστη ψηφιακή εμπειρία. Λαμβάνοντας προληπτικά μέτρα για την κατανόηση και την αντιμετώπιση πιθανών κινδύνων, μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι η χαρά της τεχνολογίας συνοδεύεται από μια αίσθηση ασφάλειας και ευθύνης.

Πηγή: BIK

Συμβουλές για να κάνετε ένα διάλειμμα από το κινητό σας κατά τη διάρκεια των γιορτών

Οι γιορτινές μέρες θεωρούνται μέρες χαλάρωσης και σύσφιξης των οικογενειακών και φιλικών δεσμών. Είναι ευκαιρία, αυτές τις γιορτές να κάνουμε ένα διάλειμμα από την καθημερινότητα αλλά και από την τεχνολογία απολαμβάνοντας έστω λίγο χρόνο χωρίς να είμαστε συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο.  Δε χρειάζεται να είναι μια ολόκληρη μέρα: το να αντισταθείτε στο να πιάσετε το κινητό σας τηλέφωνο για μόλις μισή ώρα μπορεί να είναι μια αρχή. Είτε πρόκειται για μια κλήση από τη δουλειά, ένα νέο μήνυμα σε μια ομαδική συνομιλία με τους φίλους σας ή μια ειδοποίηση ευκαιρίας στην εφαρμογή αγορών, όλα μπορούν να περιμένουν! Και σύντομα θα δείτε ότι δεν θα χάσετε όσα νομίζετε.

Πώς να κάνετε τα ψηφιακά χρονικά όρια επιτυχημένα

Συχνά αναζητούμε τις ψηφιακές συσκευές μας από συνήθεια χωρίς να βρίσκουμε την ικανοποίηση που ελπίζουμε. Αντ ‘αυτού, η υπερφόρτωση πληροφοριών και η κοινωνική πίεση του ψηφιακού κόσμου μπορεί να προκαλέσει ακόμη περισσότερο άγχος και δυσαρέσκεια.

Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, αναρωτηθείτε συνειδητά γιατί χρησιμοποιείτε το κινητό σας τηλέφωνο και αν είναι απαραίτητο. Χρειάζεται να κάνετε κάτι σημαντικό στη συσκευή σας; Ή μήπως το κάνετε από πλήξη για να αποσπάσετε την προσοχή σας ή για να χαλαρώσετε; Υπάρχουν άλλες δραστηριότητες ή πράγματα που θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν το smartphone σας αυτές τις στιγμές;

Επτά συμβουλές για «διαλείμματα κινητού τηλεφώνου» κατά τη διάρκεια των γιορτών

Αυτές οι χρήσιμες συμβουλές μπορούν να βοηθήσουν όλους να αποκτήσουν τον έλεγχο του τηλεφώνου τους – ενήλικες, έφηβοι και παιδιά:

1. Περάστε χρόνο μαζί: Μια καλή ευκαιρία είναι να ζητήσετε από όλους στην οικογένεια  να απέχουν από τη χρήση των κινητών κατά τη διάρκεια των οικογενειακών γευμάτων. Μετατρέψτε αυτή τη συμφωνία σε ένα οικογενειακό παιχνίδι, έτσι ώστε να είναι και διασκεδαστική: Αλλάξτε τα κινητά σας τηλέφωνα σε αθόρυβη λειτουργία και τοποθετήστε τα το ένα πάνω στο άλλο σε ένα σωρό. Όποιος σηκώσει πρώτος το κινητό του τηλέφωνο για να ελέγξει τι συμβαίνει, πρέπει να κάνει μια χάρη στους άλλους – για παράδειγμα, να αδειάσει το πλυντήριο πιάτων ή να βγάλει τα σκουπίδια. Αυτό όχι μόνο μπορεί να βοηθήσει στην ελαχιστοποίηση του χρόνου τηλεφώνου, αλλά μπορεί επίσης να είναι πολύ διασκεδαστικό! 
2. Απολαύστε τις στιγμές χωρίς φωτογραφίες: Η μαγεία των στιγμών πολλές φορές μπορεί να « «χαλάσει» από τη λήψη φωτογραφιών ιδιαίτερα αν αυτό γίνεται σε πολύ τακτικά διαστήματα. Αν θέλετε να κρατήσετε μια ανάμνηση την ώρα π.χ που φτιάχνεται χριστουγεννιάτικα γλυκά κάντε το στην αρχή ή στο τέλος και μετά βάλτε το κινητό σας στην άκρη. Εάν θέλετε να χρησιμοποιήσετε το κινητό σας τηλέφωνο καθαρά ως κάμερα, ρυθμίστε το σε λειτουργία πτήσης, ώστε να μην χαθείτε στη ροή του Facebook ή στις νέες ιστορίες Instagram από συνήθεια. 
3. Πρέπει να εργαστείτε, να τακτοποιήσετε ή έχετε κάτι άλλο σημαντικό να κάνετε, αλλά δεν μπορείτε να σταματήσετε να κοιτάτε το κινητό σας τηλέφωνο; Ρυθμίστε το ξυπνητήρι π.χ. σε μια ώρα και προσπαθήστε να μην κοιτάξετε το κινητό σας τηλέφωνο μέχρι τότε. Αυτό θα σας βοηθήσει να παραμείνετε συγκεντρωμένοι στην εργασία σας και θα σας δώσει πίσω κάποιο έλεγχο του χρόνου σας.
4. Χρησιμοποιήστε τον χρόνο «αδράνειας» για να χαλαρώσετε: Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού προς τη δουλειά, στην αίθουσα αναμονής στο γιατρό ή στη στάση του λεωφορείου – ακόμα κι αν έχετε μόνο λίγα λεπτά ελεύθερα – πιάνετε αυτόματα το κινητό σας τηλέφωνο; Προσπαθήστε να χρησιμοποιήσετε συνειδητά αυτά τα λεπτά διαφορετικά. Ένα ταξίδι με λεωφορείο ή τραμ είναι μια μεγάλη ευκαιρία να κοιτάξετε έξω από το παράθυρο, να θαυμάσετε τους δρόμους που φωτίζονται από τα Χριστούγεννα και να «αδειάσετε» το κεφάλι σας. Μπορείτε επίσης να πάρετε ένα συναρπαστικό βιβλίο στο ραντεβού του γιατρού ή ένα περιοδικό, το οποίο συνήθως δεν έχετε ποτέ χρόνο να διαβάσετε! 
5. Βεβαιωθείτε ότι δεν χρησιμοποιείτε το κινητό σας τηλέφωνο πριν πάτε για ύπνο: Θέλετε να ελέγξετε γρήγορα τα email και τα μηνύματά σας ή να κάνετε χριστουγεννιάτικες αγορές στο διαδίκτυο πριν από τον ύπνο; Καλύτερα να μην το κάνετε! Εάν η τελευταία σας ματιά είναι στην οθόνη του κινητού σας τηλεφώνου πριν πάτε για ύπνο, αυτό δεν θα σας βοηθήσει να χαλαρώσετε είτε σωματικά είτε ψυχικά. Η λειτουργία “Μην ενοχλείτε” στο κινητό σας τηλέφωνο, η οποία θέτει σε σίγαση κλήσεις και μηνύματα, μπορεί να είναι χρήσιμη εδώ.
6. Αποφύγετε τις συνεχείς διακοπές: Χρησιμοποιήστε τη λειτουργία “Μην ενοχλείτε” όχι μόνο τη νύχτα αλλά και για να κάνετε συνειδητά διαλείμματα κινητού τηλεφώνου κατά τη διάρκεια της ημέρας.  Μπορείτε ακόμα να επικοινωνήσετε, αλλά οι κλήσεις και τα μηνύματα όταν είναι σε σίγαση δε θα αποσπούν την προσοχή σας και δε θα μπαίνετε στον πειρασμό να συνεχίσετε να κοιτάτε μηνύματα και ειδοποιήσεις. Μπορείτε να ορίσετε μια συγκεκριμένη περίοδο για να παραμείνετε ανενόχλητοι σε μια ώρα της επιλογής σας, για παράδειγμα, από τις 19:00 έως τις 20:00 κάθε μέρα.
7. Μειώστε τις εφαρμογές στα απολύτως απαραίτητα: Σκεφτείτε προσεκτικά ποιες εφαρμογές θέλετε πραγματικά να έχετε στο κινητό σας τηλέφωνο. Σας αρκεί να μπορείτε να έχετε πρόσβαση στα κοινωνικά δίκτυα μόνο μέσω του υπολογιστή σας στο σπίτι; Χρειάζεστε πραγματικά πολλές διαφορετικές υπηρεσίες messenger ή μπορείτε να συμφωνήσετε σε μία εφαρμογή με τον κύκλο των φίλων σας; 

Εσείς αποφασίζετε τι ρόλο παίζει το κινητό σας τηλέφωνο

Ακόμα κι αν είναι δύσκολο να αφήσετε το κινητό σας τηλέφωνο στην άκρη έστω για λίγο, προσπαθήστε να προγραμματίσετε συνειδητά τον χρόνο εκτός σύνδεσης.

Επίσης, εάν είστε γονέας ή φροντιστής, θυμηθείτε ότι είστε ένα σημαντικό πρότυπο και ότι η χρήση του κινητού σας τηλεφώνου έχει μεγάλη επιρροή στη συμπεριφορά των παιδιών σας. Δώστε λοιπόν το καλό παράδειγμα και βοηθήστε να διασφαλιστεί ότι όλοι στην οικογένεια ξοδεύουν λίγο λιγότερο χρόνο στα κινητά τους τηλέφωνα και περισσότερο ποιοτικό χρόνο μαζί.

Εκστρατεία “Seize the Controls” για υπεύθυνο διαδικτυακό παιχνίδι

Η Video Games Europe (VGE) ξεκίνησε την εκστρατεία «Seize the Controls» ενόψει της εορταστικής περιόδου. Η εκστρατεία στοχεύει στην ενημέρωση των γονέων σχετικά με τα εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους για να δημιουργήσουν την καλύτερη δυνατή εμπειρία βιντεοπαιχνιδιών για την οικογένειά τους.

Η εκστρατεία εστιάζει σε  πέντε βασικές συμβουλές σχετικά με τα εύχρηστα εργαλεία που είναι διαθέσιμα για τη διαχείριση των διαδικτυακών παιχνιδιών, συμπεριλαμβανομένου του τι παίζουν τα παιδιά, με ποιον παίζουν, πόσο καιρό παίζουν και πόσα μπορούν να ξοδέψουν. Οι γονείς και οι κηδεμόνες μπορούν να επιλέξουν τα εργαλεία που λειτουργούν καλύτερα για την οικογένεια τους.

Η τελευταία έρευνα που διεξήχθη από κοινού από την PEGI (Pan European Game Information) και την IPSOS δείχνει ότι το 79% των γονέων με παιδιά που παίζουν βιντεοπαιχνίδια γνωρίζουν τις ηλικιακές ετικέτες PEGI. Όσον αφορά τα εργαλεία γονικού ελέγχου το 62% λέει ότι εφαρμόζει ένα ή περισσότερα εργαλεία για να παρακολουθεί ή να περιορίζει το παιχνίδι του παιδιού τους.

Πώς να διασφαλίσετε ότι το παιχνίδι γίνεται υπεύθυνα:

Είτε τα παιδιά σας παίζουν για διασκέδαση, για να μάθουν, να συνδεθούν ή να γυμναστούν, θέλουμε να έχετε την υποστήριξη και την αυτοπεποίθηση που χρειάζεστε για να διαχειριστείτε τον χρόνο οθόνης, τις δαπάνες και την πρόσβαση σε περιεχόμενο κατάλληλο για την ηλικία τους. Έτσι, πριν ή ενώ παίζουν, αφιερώστε λίγο χρόνο για να διαβάστε τις βασικές πληροφορίες και συμβουλές για ένα υπεύθυνο διαδικτυακό παιχνίδι:

• Ελέγξτε την αξιολόγηση PEGI των παιχνιδιών
• Χρησιμοποιήστε γονικούς ελέγχους και εφαρμογές smartphone. Ορίστε όρια που λειτουργούν για εσάς και το παιδί σας.
• Παίξτε μαζί! Συζητήστε με τα παιδιά σας για τα παιχνίδια τους και συζητήστε για την ασφάλεια στο διαδίκτυο και τους βασικούς κανόνες.
• Εξοικειωθείτε με τα εργαλεία αναφοράς
• Απολαύστε τα οφέλη του παιχνιδιού και αποφύγετε το παιχνίδι «να γίνει εξάρτηση».

Ανακαλύψτε περισσότερα για την εκστρατεία στο www.seizethecontrols.eu.

Όλες οι πληροφορίες για την Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου 2024

Η Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου (SID) διοργανώνεται από το κοινό δίκτυο Insafe/INHOPE των Κέντρων Ασφαλούς Διαδικτύου στην Ευρώπη, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κάθε Φεβρουάριο για την προώθηση της ασφαλούς και θετικής χρήσης της ψηφιακής τεχνολογίας, ειδικά μεταξύ των παιδιών και των νέων. Συνήθως γιορτάζεται τη δεύτερη ημέρα της δεύτερης εβδομάδας του δεύτερου μήνα κάθε χρόνο. Κατά την Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου, εκατομμύρια άνθρωποι ενώνονται για να εμπνεύσουν θετικές αλλαγές στο διαδίκτυο, να ευαισθητοποιήσουν σε θέματα ασφάλειας στο διαδίκτυο και να συμμετάσχουν σε εκδηλώσεις και δραστηριότητες σε όλο τον κόσμο.

Όπως πάντα, η Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου στοχεύει στη δημιουργία ενός ασφαλέστερου και ενός καλύτερου διαδικτύου, όπου όλοι έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν την τεχνολογία με υπευθυνότητα, σεβασμό, κριτική και δημιουργικότητα. Η εκστρατεία στοχεύει να προσεγγίσει παιδιά και νέους, γονείς και φροντιστές, δασκάλους, εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς λειτουργούς, καθώς και τη βιομηχανία, τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων και τους πολιτικούς, για να ενθαρρύνει όλους να παίξουν τον ρόλο τους στη δημιουργία ενός καλύτερου διαδικτύου. Γιορτάζοντας τη θετική δύναμη του διαδικτύου, το σύνθημα της Ημέρας Ασφαλούς Διαδικτύου «Μαζί για ένα καλύτερο Διαδίκτυο» ενθαρρύνει όλους να συμμετάσχουν στο κίνημα, να συμμετάσχουν και να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις δυνατότητες του διαδικτύου για να φέρει κοντά τους ανθρώπους.

Με μια παγκόσμια προσέγγιση που καθοδηγείται από την κοινότητα, η Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου ενθαρρύνει όλους να ενωθούν και να παίξουν τον ρόλο τους. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να γίνει αυτό:

• Τα παιδιά και οι νέοι μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός καλύτερου διαδικτύου με το να είναι ευγενικοί και να σέβονται τους άλλους στο διαδίκτυο, προστατεύοντας τη φήμη τους στο διαδίκτυο (και των άλλων) και αναζητώντας θετικές ευκαιρίες για δημιουργία, συμμετοχή και κοινή χρήση στο διαδίκτυο.
• Οι γονείς και οι φροντιστές διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην ενδυνάμωση και την υποστήριξη των παιδιών να χρησιμοποιούν την τεχνολογία υπεύθυνα, με σεβασμό, κριτική και δημιουργική, είτε διασφαλίζοντας έναν ανοιχτό διάλογο με τα παιδιά τους, εκπαιδεύοντάς τα να χρησιμοποιούν την τεχνολογία με ασφάλεια και θετικά, είτε ενεργώντας ως ψηφιακά πρότυπα.
• Οι δάσκαλοι, οι εκπαιδευτικοί και οι κοινωνικοί λειτουργοί μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός καλύτερου διαδικτύου εξοπλίζοντας τους μαθητές και τους μαθητές τους με δεξιότητες ψηφιακής παιδείας και αναπτύσσοντας τις δεξιότητές τους κριτικής σκέψης, που θα τους επιτρέψουν να πλοηγηθούν καλύτερα στον διαδικτυακό κόσμο. Μπορούν να τους εξουσιοδοτήσουν να δημιουργήσουν το δικό τους περιεχόμενο, να κάνουν στοχευμένες επιλογές στο διαδίκτυο και να δώσουν ένα προσωπικό παράδειγμα θετικής διαδικτυακής συμπεριφοράς για τους μαθητές και τους μαθητές τους.
• Η βιομηχανία μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία ενός καλύτερου διαδικτύου δημιουργώντας και προωθώντας θετικό περιεχόμενο και ασφαλείς υπηρεσίες στο διαδίκτυο και δίνοντας τη δυνατότητα στους χρήστες να ανταποκρίνονται σε οποιαδήποτε ζητήματα παρέχοντας σαφείς συμβουλές ασφάλειας, μια σειρά εύχρηστων εργαλείων ασφαλείας και γρήγορη πρόσβαση σε υποστήριξη εάν τα πράγματα πάνε στραβά.
• Οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων και οι πολιτικοί πρέπει να παρέχουν μια κουλτούρα στην οποία όλα τα παραπάνω μπορούν να λειτουργήσουν και να ευδοκιμήσουν – για παράδειγμα, διασφαλίζοντας ότι υπάρχουν ευκαιρίες στο πρόγραμμα σπουδών για τα παιδιά και τους νέους να μάθουν για την ασφάλεια στο διαδίκτυο, διασφαλίζοντας ότι οι γονείς και οι φροντιστές έχουν πρόσβαση σε κατάλληλες πληροφορίες και πηγές υποστήριξης και ότι ο κλάδος ενθαρρύνεται να αυτορυθμίζει το περιεχόμενο και τις υπηρεσίες του. Πρέπει επίσης να αναλάβουν την ηγεσία στη διακυβέρνηση και τη νομοθεσία και τελικά να διασφαλίσουν την ασφάλεια και την ευημερία των παιδιών και των νέων μέσω αποτελεσματικών στρατηγικών παιδικής προστασίας για τον ψηφιακό κόσμο.
• Όλοι έχουμε την ευθύνη να κάνουμε τη διαφορά στο διαδίκτυο. Όλοι μπορούμε να προωθήσουμε το θετικό με το να είμαστε ευγενικοί και με σεβασμό προς τους άλλους και αναζητώντας εποικοδομητικές ευκαιρίες για δημιουργία και σύνδεση. Μπορούμε όλοι να απαντήσουμε στα αρνητικά αναφέροντας ακατάλληλο ή παράνομο περιεχόμενο και συμπεριφορά στο διαδίκτυο.

Σας προσκαλούμε όλους να εργαστούμε Μαζί για ένα Καλύτερο Διαδίκτυο στον επόμενο εορτασμό της Ημέρας Ασφαλούς Διαδικτύου την Τρίτη, 6 Φεβρουαρίου 2024. Μάθετε περισσότερα για την Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου στο www.saferinternetday.org, και μείνετε ενημερωμένοι μέσω των προφίλ κοινωνικών μέσων SID στο Facebook, Twitter και LinkedIn. 

Ευάλωτες ομάδες παιδιών και ασφαλή χρήση του διαδικτύου στο επίκεντρο της συνεδρίασης του συμβουλευτικού οργάνου του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ

Οι ευκαιρίες που προσφέρονται στα παιδιά ευπαθών ομάδων αλλά και στις οικογένειές τους μέσω του διαδικτύου αλλά και η αυξημένη ευαλωτότητα που παρουσιάζουν στις προκλήσεις του ψηφιακού κόσμου συζητήθηκαν αναλυτικά κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του συμβουλευτικού οργάνου του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας το οποίο πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά την Τρίτη 12 Δεκεμβρίου 2024. 

Κοινή διαπίστωση όλων ήταν ότι η εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων ασφαλείας κατά τη χρήση του διαδικτύου για τα παιδιά ευάλωτων ομάδων απαιτεί ολοκληρωμένη προσέγγιση και χρειάζεται να λαμβάνει υπόψη τις εξατομικευμένες ανάγκες και προκλήσεις που αντιμετωπίζουν.

Ιδιαίτερα για τα παιδιά – πρόσφυγες/μετανάστες, το διαδίκτυο προσφέρει σύνδεση με την οικογένεια που έχουν αφήσει πίσω τους ενώ για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες μπορεί να αποτελεί ένα «παράθυρο στον κόσμο». Όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε, η πρόσβαση στις ψηφιακές τεχνολογίες μπορεί να υποστηρίξει τα παιδιά να αξιοποιήσουν όλο το φάσμα των πολιτικών, πολιτιστικών, οικονομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων τους. Σήμερα όμως, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η UNICEF, μόλις το 22% των ψηφιακών εκπαιδευτικών πλατφορμών παρέχουν δυνατότητα προσβασιμότητας για παιδιά με αναπηρία και αυτό έχει ως αποτέλεσμα η ποιοτική ψηφιακή μάθηση να είναι μια μακρινή πραγματικότητα για παιδιά που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες.  

Ένα άλλο σημείο που συζητήθηκε εκτενώς κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης είναι ότι πλέον η διαχωριστική γραμμή μεταξύ offline και online εμπειριών των παιδιών γίνεται όλο και πιο δυσδιάκριτη. Στο εξής, σχεδόν κάθε εμπειρία θα έχει κάποια διαδικτυακή διάσταση, είτε τη βιώνει άμεσα το παιδί είτε σε σχέση με τη διαδικτυακή διαχείριση ή παροχή υπηρεσιών ή αρχείων που αφορούν στο παιδί.

Όσον αφορά στους κινδύνους, υπογραμμίστηκε η αυξημένη ευαλωτότητα που παρουσιάζουν τα παιδιά ευπαθών ομάδων σε σχέση με την επικοινωνία μέσω διαδικτύου. Πολύ συχνά, παιδιά ευάλωτων ομάδων έρχονται αντιμέτωπα με διαδικτυακό εκφοβισμό και ρητορική μίσους, με επιβλαβές ή ανάρμοστο περιεχόμενο και παραβίαση της ιδιωτικότητας. Για την προστασία των παιδιών από κινδύνους στον ψηφιακό κόσμο αναγνωρίστηκε η σημασία της στενής συνεργασίας όλων των εμπλεκομένων φορέων όπως είναι το σχολείο, οι διάφορες δομές και κυρίως – όπου υπάρχει – η οικογένεια.

Τη συνεδρίαση χαιρέτησε η Υπουργός κοινωνικής συνοχής και οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη η οποία επεσήμανε ότι προτεραιότητα του Υπουργείου είναι η ενδυνάμωση των παιδιών ευπαθών ομάδων και η σύμπραξη φορέων προς αυτήν την κατεύθυνση είναι το ζητούμενο και ο ακρογωνιαίος λίθος ευόδωσης της προσπάθειας.

Σύντομες ομιλίες παρέθεσαν ο προϊστάμενος της Δ/νσης Ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης (ΕΑΕ) του Υπουργείου Παιδείας Γιάννης Μπουσδούνης, οι Γκαλίνα Αλτουχόβα και Λίνα Πανταζή από το αυτοτελές τμήμα συντονισμού και εκπαίδευσης προσφύγων του Υπουργείου παιδείας, η σύμβουλος ψηφιακής εκπαίδευσης του γραφείου της UNICEF Ελλάδας Λίνα Κροτσέτη, η Μαρία Πετροπούλου εκ μέρους της GOOGLE GREECE, η επιστημονική Υπεύθυνη του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου Βιβή Φραγκοπούλου και ο υπεύθυνος της Γραμμής Βοηθείας Help-line.gr Γιώργος Κορμάς.

Ευρωπαϊκός Μήνας για την Κυβερνοασφάλεια 2023 – #BeSmarterThanAHacker

Black Friday & Cyber Monday: Συμβουλές για ασφαλείς online αγορές

Η κατακόρυφη αύξηση του διαδικτυακού εμπορίου κατά την περίοδο μεγάλων προσφορών όπως είναι η Black Friday και η Cyber Monday απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από τους καταναλωτές – ιδιαίτερα από εκείνους που δεν είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία – καθώς πολλοί είναι οι επιτήδειοι που ενδεχομένως να προσπαθήσουν να βάλουν στο στόχαστρο όχι μόνο τα χρήματα αλλά και τα προσωπικά τους δεδομένα.

Η Ανοιχτή Γραμμή για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, SafeLine.gr συστήνει ιδιαίτερη προσοχή αυτήν την περίοδο στους διαδικτυακούς καταναλωτές.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΣ ONLINE ΑΓΟΡΕΣ

• Φροντίστε να πραγματοποιείτε συναλλαγές με εταιρείες που γνωρίζετε ήδη και τις εμπιστευόσαστε. Κοιτάξτε το site με κριτικό μάτι. Ελέγξτε στο κάτω μέρος της ιστοσελίδας αν υπάρχουν όροι χρήσης, πολιτική απορρήτου, πολιτική επιστροφών, τηλέφωνο επικοινωνίας. Εξίσου σημαντικό είναι να διαβάζετε τις συστάσεις άλλων πελατών προκειμένου να διαμορφώσετε πλήρη εικόνα για την επιχείρηση.
• Αναζητήστε πρωτόκολλο SSL στην ιστοσελίδα του e-shop που επιλέξατε. Όταν το πρωτόκολλο SSL είναι ενεργό, θα δείτε τα γράμματα «https» μπροστά από τη διαδικτυακή διεύθυνση. Το «s» σημαίνει ασφάλεια “secure”. Αναζητήστε το σύμβολο του κλειδωμένου λουκέτου. Το εικονίδιο θα πρέπει να είναι στο πλαίσιο του παραθύρου του προγράμματος περιήγησης. Είναι πράσινο στις νέες εκδόσεις των browsers.
• Προτιμήστε τρόπους πληρωμής που σας παρέχουν μεγαλύτερη ασφάλεια και ευελιξία όπως αντικαταβολή, χρεωστική ή πιστωτική κάρτα και PayPal. Αποφύγετε την τραπεζική κατάθεση. Ποτέ μην αποθηκεύετε τα στοιχεία της κάρτας σας στο site που χρησιμοποιείτε. Ελέγχετε το λογαριασμό της πιστωτικής σας ανά διαστήματα για να διαπιστώσετε αν υπάρχουν «λάθος» χρεώσεις.
• Μια νεότερη έκδοση διαδικτυακών απατών αγορών περιλαμβάνει τη χρήση πλατφορμών μέσων κοινωνικής δικτύωσης για τη δημιουργία ψεύτικων διαδικτυακών καταστημάτων. Ανοίγουν το κατάστημα για λίγο, πουλώντας συχνά ψεύτικα επώνυμα ρούχα ή κοσμήματα. Μετά από μια σειρά από πωλήσεις, τα καταστήματα εξαφανίζονται. Χρησιμοποιούν επίσης τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να διαφημίσουν τον ψεύτικο ιστότοπό τους, επομένως μην εμπιστεύεστε έναν ιστότοπο μόνο και μόνο επειδή τον έχετε δει να διαφημίζεται ή να κοινοποιείται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο καλύτερος τρόπος για να εντοπίσετε έναν ψεύτικο έμπορο ή μια απάτη μέσω διαδικτυακών αγορών μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι να αναζητήσετε κριτικές πριν από την αγορά.
• Εμπιστευτείτε το ένστικτό σας. Αν κάποια προσφορά σας φαίνεται πολύ καλή για να είναι αληθινή, το πιθανότερο είναι ότι κάτι δεν πάει καλά.

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ PHISHING

Μην κάνετε κλικ σε συνδέσμους ή μην ανοίγετε συνημμένα από μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέσω messenger ή μέσω SMS που ισχυρίζονται ότι προέρχονται από την τράπεζά σας, από κάποια εταιρεία  ή άλλον αξιόπιστο οργανισμό και σας ζητούν να ενημερώσετε ή να επαληθεύσετε τα στοιχεία σας. Επίσης ιδιαίτερα διαδεδομένες αυτές τις ημέρες είναι οι απάτες μέσω πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης όπου καλούν τους υποψήφιους καταναλωτές να κάνουν κλικ σε phishing συνδέσμους.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ Η ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΣΑΣ

• Διατηρείτε πάντα ενημερωμένη την ασφάλεια του υπολογιστή σας με λογισμικό προστασίας από κακοβουλο λογισμικό και ένα καλό τείχος προστασίας. Αγοράστε υπολογιστή και λογισμικό προστασίας malware μόνο από αξιόπιστες πηγές.
• Χρησιμοποιήστε το λογισμικό ασφαλείας σας για να εκτελέσετε έλεγχο κακοβουλου λογισμικού εάν πιστεύετε ότι η ασφάλεια του υπολογιστή σας έχει παραβιαστεί. 
• Ασφαλίστε τα δίκτυα και τις συσκευές σας και αποφύγετε τη χρήση δημόσιων υπολογιστών ή σημείων πρόσβασης δημόσιων WiFi για ενέργειες που εμπεριέχουν πληκτρολόγηση προσωπικών δεδομένων.
• Επιλέξτε κωδικούς πρόσβασης και PIN που θα ήταν δύσκολο να μαντέψουν οι άλλοι και αλλάζετε τα τακτικά. Μην τα αποθηκεύετε στο τηλέφωνο ή τον υπολογιστή σας.
• Να είστε προσεκτικοί με τις δωρεάν λήψεις και την πρόσβαση σε ιστότοπους, όπως μουσική, παιχνίδια, ταινίες και ιστότοπους για ενήλικες. Μπορεί να εγκαταστήσουν επιβλαβή προγράμματα χωρίς να το γνωρίζετε.

ΕΧΕΤΕ ΠΕΣΕΙ ΘΥΜΑ;

Εάν έχετε πέσει θύμα απάτης επικοινωνήστε αμέσως με το χρηματοπιστωτικό σας ίδρυμα ώστε να προβεί στα απαραίτητα βήματα μπλοκαρίσματος καρτών ή και άλλων ενεργειών. Επίσης αλλάξτε αμέσως τους κωδικούς πρόσβασης που χρησιμοποιείτε σε κάθε σημαντικό λογαριασμό σας και ενημερώστε το λογισμικό ανίχνευσης ιών προκειμένου να προστατέψετε τη συσκευή σας. Φροντίστε να κρατήσετε όλα τα αποδεικτικά στοιχεία π.χ ηλεκτρονικά μηνύματα, αποδείξεις, αντίγραφο της διαφήμισης κ.α.

Μπορείτε να κάνετε καταγγελία στην Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.

Σας προτρέπουμε επίσης να αναφέρετε τις απάτες στην Γραμμή καταγγελιών παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο https://www.safeline.gr/μέσω της σελίδας αναφοράς απάτης. Αυτό μας βοηθά να προειδοποιούμε τους ανθρώπους για τρέχουσες απάτες, να παρακολουθούμε τις τάσεις και να διακόπτουμε τις απάτες όπου είναι δυνατόν.

Σε μια ειδικά διαμορφωμένη σελίδα στο site του SaferInternet4Kids.gr παρέχεται ενημέρωση γενικότερα για τις συχνότερες απαντώμενες απάτες στον κυβερνοχώρο αλλά για τους τρόπους αναγνώρισης και πρόληψης τους.

Δείτε μια παρουσίαση για ασφαλείς ηλεκτρονικές αγορές.

Πως να χειριστείτε λογισμικά τεχνητής νοημοσύνης τύπου online chatbot (chatGPT) στην τάξη

Η συνειδητοποίηση της ύπαρξης της τεχνητής νοημοσύνης στη ζωή μας μπορεί να ήρθε με το ChatGPT, όμως αυτή η τεχνολογία είναι μια πραγματικότητα πολλά χρόνια τώρα.  Η τεχνητή νοημοσύνη συναντάται  σε διάφορες μορφές, από απλή αυτοματοποίηση έως κοινωνική νοημοσύνη. Για παράδειγμα, οι αλγόριθμοι ελέγχουν ποιες διαφημίσεις βλέπουμε στο διαδίκτυο και τα bots απαντούν σε ερωτήσεις όταν ψωνίζουμε στο διαδίκτυο. Η Google διαθέτει γεννήτρια μουσικής AI. Επιπρόσθετα υπάρχουν πολλά παραδείγματα  προγραμμάτων τεχνητής νοημοσύνης που προορίζονται για προσωπικούς βοηθούς. Ακόμη και προσωπικότητες δημιουργούνται από AI και διασημότητες μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Η τεχνητή νοημοσύνη όμως, έχει κάνει αισθητή την παρουσία της πλέον και στα σχολεία. Ορισμένα ψηφιακά εργαλεία μάθησης  χρησιμοποιούν προσαρμοστική μάθηση, η οποία είναι μια μορφή AI. Αλλά η παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη (generative AI) – όπως εργαλεία που μπορούν να δημιουργήσουν ολόκληρα δοκίμια με βάση μια απλή προτροπή (όπως το ChatGPT και  το Bard) – είναι μια σχετικά νέα πρόκληση, ειδικά για τα σχολεία. Παρά το γεγονός ότι τα εργαλεία αυτά δεν έχουν  ακόμα την ικανότητά να δημιουργούν πραγματικά πρωτότυπο περιεχόμενο, η εμφάνισή τους έχει προκαλέσει ανησυχίες σε πολλούς εκπαιδευτικούς.

Τρέχουσες ανησυχίες

• Λογοκλοπή

Μία από τις μεγαλύτερες ανησυχίες για τους εκπαιδευτικούς είναι η λογοκλοπή. Ήδη, οι μαθητές παραδίδουν εργασίες που δημιουργούνται από εργαλεία AI ως δικά τους. 

• Ηθική – πνευματικά δικαιώματα

Επειδή τα εργαλεία AI αφαιρούν περιεχόμενο από μια μεγάλη ποικιλία πηγών, το υλικό που παράγεται είναι ένα μείγμα της δουλειάς πολλών άλλων ανθρώπων οπότε δεν υπάρχει αναγνώριση για τους δημιουργούς.

• Προκαταλήψεις και παραπληροφόρηση

Τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης «μαθαίνουν» από τις πηγές από τις οποίες τροφοδοτούνται και δε μπορούν να διακρίνουν μεταξύ αυθεντικού περιεχομένου και προκαταλήψεων, παραπληροφόρησης ή άλλο προβληματικό περιεχόμενο.

• Ζητήματα απορρήτου

Δε γνωρίζουμε όλες τις επιπτώσεις που θα έχει η τεχνητή νοημοσύνη στην ιδιωτικότητά μας, και τα επιπλέον προβλήματα που μπορεί να δημιουργηθούν σε θέματα προστασίας των προσωπικών δεδομένων.

• Αλλαγές στην αγορά εργασίας και τις δεξιότητες

Τέλος, είναι δύσκολο να προβλέψουμε όλους τους τρόπους με τους οποίους η τεχνητή νοημοσύνη θα αλλάξει την αγορά εργασίας. Η προετοιμασία των μαθητών για έναν κόσμο που δεν μπορούμε καν να φανταστούμε αποτελεί μια πραγματική πρόκληση.

Πώς να διαχειριστείτε τις ανησυχίες:

Πώς να διαχειριστείτε τη λογοκλοπή

• Πειραματιστείτε μόνοι σας με πλατφόρμες AI για να καταλάβετε τι μπορούν και τι δεν μπορούν να κάνουν.
• Γνωρίστε όσο το δυνατόν περισσότερο τον τρόπο γραφής των μαθητών σας.
• Συγκρίνετε τα γραπτά ορισμένων μαθητών στην τάξη σε σχέση με τις εργασίες που παράγουν στο σπίτι.
• Χρησιμοποιήστε για να παρακολουθείτε την πορεία της  προόδου.
• Προσπαθήστε να συμπεριλάβετε μια μαθητοκεντρική προσέγγιση που διαθέτει συναισθηματική νοημοσύνη και εμπειρία. Όπως λέει ένας δάσκαλος, «Αν δεν θέλετε γενικές απαντήσεις, μην κάνετε γενικές ερωτήσεις».
• Δοκιμάστε μαζί τα εργαλεία AI και συζητήστε τους περιορισμούς τους.
• Ως έσχατη λύση, υπάρχουν εργαλεία που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για την ανίχνευση AI, αλλά θα πρέπει να γνωρίζετε ότι δεν είναι τέλεια και επισημαίνεται πολύ συχνά λογοκλοπή χωρίς όμως να υπάρχει.

Πώς να διαχειριστείτε θέματα ηθικής

• Μιλήστε για τα θέματα ηθικής που προκύπτουν από την χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης, αλλά και μπείτε σε μια ευρύτερη συζήτηση σχετικά με τις επιπτώσεις των τεχνολογικών εξελίξεων και πώς θα μπορούσαμε / θα έπρεπε να τις χειριστούμε.
• Μιλήστε για το υπάρχον ψηφιακό χάσμα και τι σημαίνουν οι νέες εξελίξεις για τους ανθρώπους που δεν μπορούν να τις αντέξουν οικονομικά. Τι συμβαίνει καθώς προηγμένα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης προσφέρουν επί πληρωμή περισσότερες δυνατότητες;
• Συζητήστε την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας. Τι προστατευτικά μέτρα χρειαζόμαστε αν θέλουμε να ξεπεράσουμε πιθανά προβλήματα;
• Μιλήστε για το απόρρητο των δεδομένων. Ποιες πληροφορίες συλλέγουν σήμερα οι πλατφόρμες τεχνητής νοημοσύνης και τι μπορεί να συγκεντρώνουν στο μέλλον;

Πώς να διαχειριστείτε τις προκλήσεις για το μέλλον

• Ρωτήστε τους μαθητές πως πιστεύουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα αναμορφώσει την αγορά εργασίας και ποιες δεξιότητες πιστεύουν ότι θα χρειαστούν.
• Δημιουργήστε μια εργασία βασισμένη σε έργα που επιτρέπει στους μαθητές να κάνουν κάποια έρευνα γύρω από αυτήν την τεχνολογία που σίγουρα θα διαμορφώσει τη ζωή τους.
• Μιλήστε για το ποιοι κανονισμοί πρέπει να ισχύουν για την τεχνητή νοημοσύνη και ποιες πολιτικές πρέπει να αναπτύξει η κυβέρνηση.

Άλλοι τρόποι χρήσης του ChatGPT

Από την άλλη πλευρά όλων αυτών των ανησυχιών, είναι η χρησιμότητα: Τι θα γινόταν αν μπορούσατε απλώς να ζητήσετε από ένα πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης να δημιουργήσει ένα σχέδιο μαθήματος, μία επιστολή, ένα email; Πειραματιστείτε με αυτό και μάθετε πώς μπορεί να σας βοηθήσει η τεχνητή νοημοσύνη. Γιατί τελικά, είναι ένα εργαλείο!

Κάντε το να λειτουργήσει προς όφελός σας! Ρίξτε μια ματιά σε αυτήν την ανάρτηση από το Ditch That Textbook για  να πάρετε μερικές εξαιρετικές ιδέες.

• Βάλτε τους μαθητές να προγραμματίσουν για να γράψουν τους δικούς τους αλγόριθμους.
• Ζητήστε από τους μαθητές να γράψουν για κάτι συγκεκριμένο και να συγκρίνουν τη δουλειά τους με τα αποτελέσματά ενός προγράμματος τεχνητής νοημοσύνης. Εντοπίστε τις διαφορές.
• Χρησιμοποιήστε την τεχνητή νοημοσύνη για να δημιουργήσετε έργα τέχνης.
• Μπείτε στα μαθηματικά πίσω από τους αλγόριθμους και τη μηχανική μάθηση.
• Συζητήστε τις ποικίλες χρήσεις της τεχνητής νοημοσύνης στην επιστήμη: Πώς μπορούν οι αλγόριθμοι πίσω από τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης να βοηθήσουν στην προώθηση της επιστημονικής έρευνας;
• Μιλήστε για τις επιπτώσεις των νέων τεχνολογιών – συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης – στους πολιτισμούς και τις κοινωνίες στην ιστορία και σήμερα.

Περισσότερα εργαλεία και πόροι

• Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) – Artificial Intelligence (AI)
• Βοηθώντας το παιδί να χρησιμοποιεί υπεύθυνα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ)
• Τεχνητή νοημοσύνη: Είναι λογοκλοπή;
• Είναι τα βίντεο deepfake απειλή για τη δημοκρατία;
• Επηρεάζουν οι αλγόριθμοι τη ζωή μας και τη δημοκρατία μας;
• Οδηγός για το ChatGPT για γονείς και φροντιστές
• Βοηθώντας τα παιδιά να περιηγηθούν στον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης
• Διδασκαλία με AI: Οδηγός εκπαιδευτικών από το Open AI
• Μάθημα και εργαλεία διδασκαλίας για την τεχνητή νοημοσύνη
• Εργαλεία τάξης που χρησιμοποιούν AI
• Δωρεάν πόροι για εξερεύνηση και χρήση AI

Καμπάνια ευαισθητοποίησης για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου από τα παιδιά και τους νέους. Τηλεοπτικό σποτ με πρωταγωνίστριες τη Βάσω Λασκαράκη και τη Βάσια Γκολφινοπούλου

Οι γνωστές ηθοποιοί Βάσω Λασκαράκη και Βάσια Γκολφινοπούλου ενώνουν τις δυνάμεις τους με το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και πρωταγωνιστούν σε ένα τηλεοπτικό σποτ που στόχο έχει να ευαισθητοποιήσει και να ενημερώσει το κοινό για θέματα ασφαλούς χρήσης του διαδικτύου από τα παιδιά αλλά και για τη Γραμμή Βοηθείας Help-line.gr (διαθέσιμη τηλεφωνικά στο 210-6007686 ή μέσω chat ή μέσω email στο info@help-line.gr ) από όπου μπορεί κανείς να αναζητήσει δωρεάν υποστήριξη και καθοδήγηση.

Η Βάσω Λασκαράκη, η οποία είναι και πρέσβειρα του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ, αποδεικνύει για άλλη μια φορά την ευαισθησία της για θέματα ασφάλειας των παιδιών και των νέων και μέσα από αυτό το ευφάνταστο και στοχευμένο σποτ, διαδίδει με το δικό της μοναδικό τρόπο το μήνυμα της ασφαλούς διαδικτυακής χρήσης.

Στο σποτ, η Βάσω Λασκαράκη προειδοποιεί για τους κινδύνους που μπορεί να ελλοχεύουν στο διαδίκτυο και προτρέπει τους γονείς και τους φροντιστές να είναι ενεργοί στην παρακολούθηση της διαδικτυακής δραστηριότητας των παιδιών τους. Επιπλέον, επισημαίνει τη σημασία της εκπαίδευσης των παιδιών και των νέων  για την αναγνώριση και τη σωστή αντίδραση σε ακατάλληλο ή επικίνδυνο περιεχόμενο. Στο πλευρό της, η Βάσια Γκολφινοπούλου προτάσσει τη ματιά των νέων για το πως αντιλαμβάνονται τον ψηφιακό κόσμο και τι χρειάζονται προκειμένου να μπορούν να τον εξερευνούν με ασφάλεια.  Το σποτ καταλήγει σε προτροπή προς όλους τους γονείς, εκπαιδευτικούς αλλά και τους νέους που μπορεί να αντιμετωπίζουν ή να αντιμετωπίσουν στο μέλλον, οποιαδήποτε προβληματική κατάσταση που έχει σχέση ή απορρέει από τη χρήση του διαδικτύου, να μη διστάζουν αλλά να επικοινωνούν με τη Γραμμή Βοηθείας Help-line.gr όπου εξειδικευμένοι ψυχολόγοι μπορούν να τους παρέχουν συμβουλές και κατευθύνσεις.  

Μπορείτε να το δείτε εδώ:

Μέσω της συμβουλευτικής Γραμμής Βοήθειας Ηelp-line.gr εξειδικευμένοι ψυχολόγοι παρέχουν υποστήριξη και συμβουλές για θέματα που σχετίζονται με τη υπερβολική ενασχόληση στο διαδίκτυο, τον διαδικτυακό εκφοβισμό, την έκθεση σε ακατάλληλο περιεχόμενο και άλλους προβληματισμούς σχετικά με τη χρήση του διαδικτύου, του κινητού τηλεφώνου και των διαδικτυακών παιχνιδιών. Η επικοινωνία με τη Γραμμή είναι δωρεάν και ανώνυμη και μπορεί να γίνει είτε τηλεφωνικά στο 210-6007686, είτε μέσω chat, είτε μέσω email στο info@help-line.gr.

Σύμφωνα με τα ετήσια στατιστικά στοιχεία του 2022, οι υπερβολικές  ώρες που δαπανούν παιδιά και νέοι στα παιχνίδια και στα κοινωνικά δίκτυα και η δυσκολία ή η αδυναμία να τεθούν όρια στη χρήση της τεχνολογίας από τους γονείς αποτέλεσαν το βασικό πρόβλημα των ατόμων που αναζήτησαν βοήθεια. Στη δεύτερη θέση βρέθηκε η παραβίαση της ιδιωτικότητας  (κλοπή κωδικών, παραβίαση λογαριασμού κ.α.) και ακολούθησε η  αναζήτηση συμβουλών για τεχνικά ζητήματα και για περιστατικά υπερβολικής ενασχόλησης με το διαδίκτυο.  

Συμβουλές για τη χρήση του διαδικτύου και την ομαλότερη προσαρμογή των παιδιών στη νέα σχολική χρονιά.

Το τέλος των καλοκαιρινών διακοπών και η έναρξη του σχολείου και των υποχρεώσεων αποτελεί μεγάλη πρόκληση τόσο για τους γονείς όσο και για τα παιδιά. Η χαλαρότητα του καλοκαιριού που συχνά συνοδεύτηκε με περισσότερες ώρες που δαπανήθηκαν στην οθόνη έρχεται να αντικατασταθεί με υποχρεώσεις, διάβασμα και δραστηριότητες γεγονός που το πρώτο διάστημα της προσαρμογής μπορεί να οδηγήσει σε συγκρούσεις και εκνευρισμό.

Με αφορμή, λοιπόν, το ξεκίνημα της νέας σχολικής χρονιάς η Γραμμή Βοήθειας του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου δίνει χρήσιμες συμβουλές για τη χρήση οθονών με σκοπό την ομαλότερη μετάβαση των παιδιών στις απαιτήσεις της καθημερινότητας στο σχολείο.

• Συμφωνείστε μαζί με το παιδί το πρόγραμμα δραστηριοτήτων και της καθημερινότητας της φετινής σχολικής χρονιάς. Στο πλαίσιο αυτό συμφωνείστε πόσες και ποιες ώρες θα απασχολείται το παιδί στην οθόνη. Αφουγκραζόμενοι τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους και κατανοώντας την συναισθηματική τους κατάσταση αλλά και το αναπτυξιακό τους στάδιο έχουμε περισσότερες πιθανότητες να καταλήξουμε σε ένα ισορροπημένο και δημιουργικό καθημερινό πρόγραμμα.
• Θυμόμαστε ότι οι δραστηριότητες στην πραγματική ζωή και η κοινωνική ζωή του παιδιού είναι πάντα σε προτεραιότητα.
• Η επαφή του παιδιού με τη φύση, τις τέχνες και τον αθλητισμό θεωρούνται ακρογωνιαίοι λίθοι για την ψυχο-συναισθηματική του ανάπτυξη και λειτουργούν και ανασταλτικά σχετικά με τη χρήση των οθονών.
• Διαλέγουμε τα προγράμματα που θα παρακολουθεί το παιδί ή τα παιχνίδια που θα παίζει με προσοχή προκειμένου να έχουν ποιοτικό περιεχόμενο και να είναι κατάλληλα για την ηλικία του.
• Η χρήση της οθόνης και του διαδικτύου ας μην χρησιμοποιείται ως ανταμοιβή ή τιμωρία προκειμένου το παιδί να αποδώσει καλύτερα στο σχολείο.
• Τα κοινωνικά δίκτυα δεν ενδείκνυνται για παιδιά δημοτικού. Ας ενημερώσουμε το παιδί για τις προκλήσεις που μπορεί να συναντήσει στα κοινωνικά δίκτυα και ας ακούσουμε τις σκέψεις του για το θέμα.
• Εξηγούμε στο παιδί τη σημαντικότητα του νυχτερινού ύπνου τόσο για τη σωματική όσο και για την ψυχική υγεία και κατόπιν συμφωνούμε μαζί του να μην γίνεται χρήση οθονών τις βραδινές ώρες.
• Υπενθυμίζουμε στο παιδί ότι απαγορεύεται να έχει μαζί του κινητά τηλέφωνα ή tablets στο σχολείο. Κάτι τέτοιο αντιβαίνει τους σχολικούς κανονισμούς.
• Εάν έχει δικό του κινητό τηλέφωνο υπενθυμίζουμε τους κανόνες σωστής και ασφαλούς χρήσης που έχουν να κάνουν με το ότι δεν συνομιλούμε με άτομα που δε γνωρίζουμε και δε στέλνουμε προσωπικές φωτογραφίες.
• Φροντίζουμε να έχουμε μια στενή σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί προκειμένου να απευθύνεται εάν έχει κάποια απορία, επιθυμία ή ακόμα και εάν κάνει κάποιο λάθος.

Σχέδιο δράσης για την προώθηση της διαδικτυακής ασφάλειας σε παιδιά μετανάστες και πρόσφυγες που ζουν στην Ελλάδα και στις οικογένειές τους

Μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου ΙΤΕ και UNICEF

To Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου ενώνει τις δυνάμεις του με τη UNICEF Hellas και με την υποστήριξη του Αυτοτελούς Τμήματος Συντονισμού και Παρακολούθησης της Εκπαίδευσης Προσφύγων του Υπουργείου Παιδείας θέτουν σε εφαρμογή ένα σχέδιο δράσης για την προώθηση της διαδικτυακής ασφάλειας και εκπαίδευσης ψηφιακής ιθαγένειας σε παιδιά μετανάστες και πρόσφυγες που ζουν στην Ελλάδα αλλά και στις οικογένειές τους.

Στόχος είναι να γεφυρωθεί το χάσμα των ψηφιακών ανισοτήτων και κινδύνων, διασφαλίζοντας ασφαλείς θετικές ψηφιακές εμπειρίες για τα παιδιά μετανάστες/πρόσφυγες που θα ενισχύσουν τις δεξιότητες τους και θα τα καταστήσουν υπεύθυνους ψηφιακούς πολίτες. Μάλιστα η συνεργασία επισφραγίστηκε και με ένα Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου και της UNICEF, η οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην μετάφραση και προσαρμογή υλικού στις κύριες γλώσσες των μεταναστών και προσφύγων.

Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της εκστρατείας Back to School 2023 το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ σε συνεργασία με την UNICEF προχώρησε στη μετάφραση μέρος του ενημερωτικού – εκπαιδευτικού υλικού του στις πιο διαδεδομένες γλώσσες μεταξύ των παιδιών μεταναστών και προσφύγων στην Ελλάδα: στα Φαρσί, Αραβικά, Γαλλικά και Αγγλικά. Το υλικό περιλαμβάνει ενημερωτικά φυλλάδια για όλα σχεδόν τα θέματα που άπτονται της ασφαλούς χρήσης του διαδικτύου όπως π.χ. διαδικτυακό εκφοβισμό, sexting, διαδικτυακή αποπλάνηση και εκμετάλλευση, ψευδείς ειδήσεις, ασφάλεια στα κοινωνικά δίκτυα, υπερβολική ενασχόληση με το διαδίκτυο κ.α. Επίσης περιλαμβάνει παραμύθια για μικρά παιδιά με μηνύματα σχετικά με την ασφαλή χρήση του διαδικτύου και ένα εγχειρίδιο ασφαλούς πλοήγησης.

Στα φαρσί και τα αραβικά έχει επιπλέον μεταφραστεί και ο κύκλος μαθημάτων «Γίνε Ήρωας του Διαδικτύου» από τη Google – Hellas που περιέχει δραστηριότητες που διδάσκουν στα παιδιά τις δεξιότητες που χρειάζονται προκειμένου να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο έξυπνα και με ασφάλεια.

Μπορείτε να δείτε όλο το υλικό στις διαφορετικές γλώσσες εδώ.

Επιπρόσθετα, σε συνεργασία με το Αυτοτελές Τμήμα Συντονισμού και Παρακολούθησης της Εκπαίδευσης Προσφύγων του Υπουργείου Παιδείας έχουν ήδη υλοποιηθεί και θα συνεχίσουν να υλοποιούνται κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς εκπαιδευτικά σεμινάρια σε εκπαιδευτικούς που διδάσκουν σε παιδιά πρόσφυγες/μετανάστες προκειμένου να ενημερωθούν για τα επίκαιρα θέματα σε σχέση με το διαδίκτυο που απασχολούν περισσότερο αυτήν την ομάδα παιδιών αλλά και να επιμορφωθούν για δραστηριότητες κοινωνικοσυναισθηματικής αγωγής που συμβάλουν στην καθοδήγηση των παιδιών στα ψηφιακά ταξίδια τους.

Ψηφιακή ανισότητα στην κοινότητα των μεταναστών

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας, κατά το σχολικό έτος 2021-2022, τα ελληνικά σχολεία υποδέχθηκαν συνολικά 16.417 μαθητές πρόσφυγες, εκ των οποίων οι 12.285 παρακολούθησαν ενεργά τα μαθήματα, ενώ κατά το σχολικό έτος 2022-2023 17.134 μαθητές ήταν εγγεγραμμένοι στα δημόσια σχολεία.

Τα στοιχεία καταδεικνύουν ότι τα μέλη της μεταναστευτικής κοινότητας στην Ελλάδα – αλλά και διεθνώς – βιώνουν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα ψηφιακής ανισότητας και αποκλεισμού σε σύγκριση με τον μέσο πληθυσμό. Όχι μόνο οι ανήλικοι από αυτήν την κοινότητα έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε διαδικτυακές ευκαιρίες αλλά είναι επίσης πιο ευάλωτοι σε διαδικτυακούς κινδύνους.

Επιπλέον ακόμα κι αν αντιμετωπίζουν το ίδιο επίπεδο διαδικτυακών κινδύνων με άλλους, οι συνέπειες μπορεί να είναι πολύ πιο σοβαρές για αυτούς. Η προστασία αυτών των παιδιών από διαδικτυακό εκφοβισμό, ρητορική μίσους, απάτη, διαδικτυακή αποπλάνηση, διαδικτυακή εκμετάλλευση και έκθεση σε ακατάλληλο περιεχόμενο είναι μια πρόκληση υψίστης σημασίας.

Νέο εκπαιδευτικό υλικό για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου για παιδιά και εφήβους – Βack to school 2023-2024

Για άλλη μια φορά, κατά την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας δημιούργησε και δημοσιεύει νέο ψηφιακό υλικό για κάθε εκπαιδευτική βαθμίδα, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως «εργαλείο» μέσα στην τάξη ή και στο σπίτι. To “Back to school package 2023-2024” θέτει στο επίκεντρο την ψηφιακή ιθαγένεια, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των παιδιών στο διαδίκτυο αλλά και τις αλλαγές που επιχειρεί να προωθήσει η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA).  Η διατήρηση μιας υγιούς παρουσίας και η επικοινωνία που γίνεται με σεβασμό και υπευθυνότητα αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της ψηφιακής ιθαγένειας. Επιπρόσθετα, ο σεβασμός των ψηφιακών δικαιωμάτων και η τήρηση των ψηφιακών υποχρεώσεων αποτελούν ουσιώδη στοιχεία των ενεργών πολιτών στο διαδίκτυο. Μέσα από σχέδια μαθημάτων, κουίζ, βίντεο, αφίσες και διαδικτυακές δραστηριότητες, μαθητές κάθε ηλικίας επιμορφώνονται και υιοθετούν έναν κώδικα αξιών που θα τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν τους αναδυόμενους κινδύνους από τη χρήση της τεχνολογίας. 

Μέσω ενός εγχειριδίου το οποίο περιέχει offline και online δραστηριότητες οι μαθητές ενημερώνονται για το τι σημαίνει καλός ψηφιακός πολίτης, για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους στο διαδίκτυο και πως να υιοθετήσουν θετικές συμπεριφορές διαδικτυακής επικοινωνίας. Τα εγχειρίδια των μαθητών συνοδεύονται από ένα εγχειρίδιο για τους εκπαιδευτικούς όπου αναλύεται ο τρόπος διδασκαλίας, προτείνονται απαντήσεις και θέματα περαιτέρω συζήτησης.

Τα μικρότερα παιδιά νηπιαγωγείου και πρώτων τάξεων Δημοτικού, μέσω ενός βίντεο μαθαίνουν πως να εκφράζουν ευγένεια και ενσυναίσθηση, πως να αντιδρούν στην αρνητικότητα και την παρενόχληση, στοιχεία που είναι ουσιώδους σημασίας για το χτίσιμο υγιών σχέσεων και τη μείωση του εκφοβισμού.

Για τους γονείς το Βack to school περιέχει δύο σημαντικούς οδηγούς. Έναν οδηγό καλή ψηφιακής ιθαγένειας και έναν οδηγό προστασίας από τη διαδικτυακή αποπλάνηση. Στην ψηφιακή εποχή που ζούμε, η κοινωνικοποίηση έχει αλλάξει μορφή. Η πλειοψηφία των παιδιών και των νέων κάνουν «φίλους» κάθε μέρα μέσω διαδικτύου τους οποίους δε γνωρίζουν αλλά δεν τους θεωρούν και «αγνώστους». Οι διαδικτυακές αλληλεπιδράσεις έχουν «θολώσει» την κόκκινη γραμμή μεταξύ «άγνωστου» και «φίλου». Το να βοηθήσουμε τα παιδιά και τους νέους να μάθουν να ξεχωρίζουν τις ασφαλείς διαδικτυακές σχέσεις από τις επικίνδυνες και να γνωρίζουν πότε και που να αναζητούν βοήθεια είναι το κλειδί.

Τέλος, στο Back to school έχει ενταχθεί και το ξενόγλωσσο υλικό που έχει ετοιμάσει το Κέντρο σε συνεργασία με τη UNICEF.  Το υλικό περιλαμβάνει ενημερωτικά φυλλάδια για όλα σχεδόν τα θέματα που άπτονται της ασφαλούς χρήσης του διαδικτύου όπως π.χ. διαδικτυακό εκφοβισμό, sexting, διαδικτυακή αποπλάνηση και εκμετάλλευση, ψευδείς ειδήσεις, ασφάλεια στα κοινωνικά δίκτυα, υπερβολική ενασχόληση με το διαδίκτυο κ.α. Επίσης, περιλαμβάνει παραμύθια για μικρά παιδιά με μηνύματα σχετικά με την ασφαλή χρήση του διαδικτύου και ένα εγχειρίδιο ασφαλούς πλοήγησης. Το υλικό είναι μεταφρασμένο στις πιο διαδεδομένες γλώσσες των παιδιών μεταναστών και προσφύγων στην Ελλάδα: στα Φαρσί, Αραβικά, Γαλλικά και Αγγλικά. Στόχος είναι να γεφυρωθεί το χάσμα των ψηφιακών ανισοτήτων και κινδύνων, διασφαλίζοντας ασφαλείς θετικές ψηφιακές εμπειρίες για τα παιδιά μεταναστών και προσφύγων που θα ενισχύσουν τις δεξιότητες τους και θα τους καταστήσουν υπεύθυνους ψηφιακούς πολίτες.

Όλο το νέο εκπαιδευτικό υλικό μπορείτε να το δείτε εδώ.

Στατιστικά στοιχεία γραμμών βοηθείας ΙΝSAFE Απρίλιος – Ιούνιος 2023. Αναφορές για απάτες και παράνομο περιεχόμενο μέσω τεχνητής νοημοσύνης – Κύριος λόγος αναφοράς ο διαδικτυακός εκφοβισμός

Για πρώτη φορά στα στατιστικά στοιχεία των γραμμών βοηθείας του ΙΝSAFE για το τρίμηνο Απρίλιος-Ιούνιος 2023  υπάρχουν αναφορές για περιστατικά απάτης που στηρίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη αλλά και για περιεχόμενο που παράγεται από τεχνητή νοημοσύνη και χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις σεξουαλικού εξαναγκασμού και εκμετάλλευσης παιδιών στο διαδίκτυο.

Ο διαδικτυακός εκφοβισμός εξακολουθεί να είναι ο πιο διαδεδομένος λόγος επικοινωνίας (13,4%) με τις γραμμές βοήθειας. Το 13,4% των επαφών σχετίζονταν με θέματα διαδικτυακού εκφοβισμού ενώ πάνω από το 10% των επαφών αφορούσε τομείς όπως η αυτοκτονία, ο αυτοτραυματισμός και η πορνογραφία. Πιο συγκεκριμένα σχεδόν το 6% των επαφών σχετίζονται με αυτοκτονία, πάνω από 3,5% με αυτοτραυματισμό, και 2,5% με  πορνογραφία η οποία αποτελεί αυξανόμενη ανησυχία τόσο για τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς όσο και για τους νέους. Σεξουαλικά ζητήματα (που αναφέρονται στην αγάπη, στις σχέσεις και στη σεξουαλικότητα online, στον  διαδικτυακό σεξουαλικό εξαναγκασμό και την εκμετάλλευση παιδιών (sextortion), στη μη συναινετική ανταλλαγή προσωπικών εικόνων κ.α.) αντιπροσωπεύουν το 22,1% όλων των επαφών. Το ηλεκτρονικό  έγκλημα (e-crime) είναι ένας τομέας αυξανόμενης ανησυχίας καθώς το 9 % των επαφών με τις γραμμές αναφέρονται σε τέτοιου είδους περιστατικά (ιστότοποι ηλεκτρονικού ψαρέματος, κλοπή ταυτότητας, απάτη, κλοπή δεδομένων, παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων, πειρατεία κ.α).

Ένα σημείο το οποίο πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι αρκετές γραμμές βοήθειας ανέφεραν συνεχιζόμενες προκλήσεις όσον αφορά την αναφορά περιεχομένου σε διαδικτυακές πλατφόρμες. Πολλές πλατφόρμες έχουν αλλάξει ή τροποποιήσει τις διαδικασίες αναφοράς τους και αυτό προκαλεί δυσκολίες.  Σημειώθηκε  ότι, παρόλο  που τα ηλεκτρονικά έντυπα είναι όλο και περισσότερο διαθέσιμα στους χρήστες για  να υποβάλουν τις δικές τους αναφορές, πολλοί δεν μπορούν να το πράξουν και επικοινωνούν με τη γραμμή βοήθειας για βοήθεια και υποστήριξη.

Οι διαδικτυακοί κίνδυνοι του καλοκαιριού

Χρήσιμες συμβουλές για γονείς:

• Τα παιδιά συνηθίζουν να προτιμούν να δαπανούν τον ελεύθερο χρόνο τους είτε σε κάποιο διαδικτυακό παιχνίδι είτε σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο. Ας προσπαθήσουμε να φτιάξουμε ένα καθημερινό πρόγραμμα στη ζωή των παιδιών που θα περιλαμβάνει διάφορες δραστηριότητες. Ο στόχος είναι να είναι σε θέση τα παιδιά να αντλούν χαρά και ευχαρίστηση από δραστηριότητες στην πραγματική ζωή.
• Σε αντιστοιχία με το παραπάνω προσπαθούμε να οριοθετήσουμε το χρόνο ενασχόλησης είτε μέσω της προτροπής σε κάποια άλλη δραστηριότητα (κυρίως για παιδιά μικρής ηλικίας) είτε μέσω της διαπραγμάτευσης (για τα παιδιά εφηβικής ηλικίας),
• Ας θυμόμαστε ότι τα παιδιά μικρής ηλικίας δεν είναι σε θέση να χειριστούν δικές τους έξυπνες ηλεκτρονικές συσκευές με πρόσβαση στο διαδίκτυο καθώς μπορεί να συναντήσουν ακατάλληλο περιεχόμενο και να δαπανήσουν πολλές ώρες. Η έκθεση σε ανάλογο υλικό σε ηλεκτρονικές συσκευές ας γίνεται με εποπτεία ενήλικα, με υψηλό ποιοτικά περιεχόμενο και οριοθετημένο ως προς το χρόνο.
• Δεν είναι όλα τα παιχνίδια κατάλληλα για την ηλικία του παιδιού καθώς κάποια μπορεί να περιλαμβάνουν σκληρή βία, χυδαιολογία, μίσος κλπ. Για το λόγο αυτό καλό είναι να αναζητάμε πάτα την ηλικιακή ταξινόμηση στη συσκευασία ενός παιχνιδιού ή μέσω της μηχανής αναζήτησης στο δικτυακό τόπο http://www.pegi.info
• Τα κοινωνικά δίκτυα είναι ιδιαίτερα αγαπητά από τους εφήβους. Ας τους ενθαρρύνουμε να έχουν λίγο χρόνο μακριά από το κινητό τους (π.χ. στο οικογενειακό γεύμα, σε κάποια έξοδο) προκειμένου να μπορέσουν να αποφορτιστούν.
• Όσο περισσότερη ώρα δαπανά κανείς στο διαδίκτυο τόσο αυξάνεται η πιθανότητα να πάει κάτι στραβά. Διατηρούμε, λοιπόν, ανοιχτό το κανάλι επικοινωνίας με τα παιδιά προκειμένου να μας εμπιστευτούν ακόμα και εάν τα ίδια κάνουν κάποιο λάθος.
• Υπενθυμίζουμε ότι οι διαδικτυακοί χρήστες παραμένουν άγνωστοι άνθρωποι και αυτό μπορεί να ενέχει κινδύνους. Σε καμιά περίπτωση δεν συναντιόμαστε δια ζώσης με κάποιον που γνωρίσαμε διαδικτυακά.

Γινόμαστε μέρος και της διαδικτυακής ζωής των παιδιών μας προκειμένου να είμαστε κοντά τους, να μαθαίνουμε, να ακούμε και να κατανοούμε τον κόσμο τους. Έτσι θα είμαστε σε θέση να υποστηρίξουμε και  συμβουλεύουμε τα παιδιά διαφυλάσσοντας την πολύτιμη παιδικότητά τους.

Ένα καλύτερο και ασφαλέστερο διαδίκτυο για παιδιά με αναπηρία

Κάθε παιδί που χρησιμοποιεί το διαδίκτυο αξίζει μια ασφαλή εμπειρία και εύκολη πρόσβαση με ασφάλεια και προστασία στο διαδίκτυο. Εκτιμάται ότι 240 εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως (ένα στα δέκα παιδιά) ζουν με αναπηρίες, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η UNICEF. Από αυτά, περισσότερα από 120 εκατομμύρια παιδιά είναι ενεργά στο διαδίκτυο. Δυστυχώς, οι υπάρχουσες ψηφιακές δικλείδες ασφαλείας, οι εκπαιδευτικοί πόροι και τα συστήματα αναφοράς δεν σχεδιάστηκαν για την κατάλληλη υποστήριξη και προστασία των ατόμων με αναπηρία.

Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό καθώς τα παιδιά με αναπηρία είναι τρεις φορές πιο πιθανό να βιώσουν σεξουαλική βία, παρενόχληση ή κακοποίηση, καθιστώντας τα μία από τις πιο ευάλωτες ομάδες στο διαδίκτυο. Αυτή η αυξημένη ευπάθεια είναι ο λόγος για τον οποίο η διαχείριση της προσβασιμότητας αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για το δίκτυο INHOPE. Είναι ζωτικής σημασίας οι ανοικτές τηλεφωνικές γραμμές να διαθέτουν τα απαραίτητα εργαλεία και πολιτικές για να διασφαλίζουν ότι τα παιδιά που χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες τους λαμβάνουν επαρκή υποστήριξη. Καθώς αγωνιζόμαστε για ένα ασφαλέστερο διαδίκτυο για όλους, πρέπει να εστιάσουμε εκ νέου την προσοχή μας σε εκείνους που είναι πιο επιρρεπείς στη διαδικτυακή κακοποίηση. 

Πολλές τρέχουσες προσεγγίσεις για την ασφάλεια των παιδιών στο διαδίκτυο δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στις ανάγκες των παιδιών με αναπηρίες. Για να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά αυτό το κρίσιμο κενό και να αναπτύξουμε κατάλληλες προσεγγίσεις, πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τους λόγους πίσω από αυτήν την αυξημένη ευαλωτότητα.

Κατανόηση της αυξημένης ευαλωτότητας των παιδιών με αναπηρίες

Διάφοροι παράγοντες επηρεάζουν την ευαλωτότητα, καθώς είναι ένας υποκειμενικός παράγοντας. Οι αυξημένοι κίνδυνοι για ορισμένους τύπους βίας ή κακοποίησης διαφέρουν από παιδί σε παιδί και διαφέρουν ανά αναπηρία. Ωστόσο, όταν πρόκειται για διαδικτυακή κακοποίηση, υπάρχουν ορισμένοι κοινοί παράγοντες που αυξάνουν στατιστικά την πιθανότητα θυματοποίησης, όπως προσδιορίστηκε στην έκθεση από  την WeProtect Global Alliance,  την DeafKidz International και το World Childhood Foundation.

Διαρθρωτικές ανισότητες

Ενώ πολλά παιδιά με αναπηρίες ζουν ανεξάρτητα, μερικά βασίζονται στους φροντιστές τους για βοήθεια στην καθημερινότητά τους όπως το μπάνιο, το ντύσιμο κ.α. Αυτή η εξάρτηση δημιουργεί περισσότερη ευαλωτότητα απέναντι στους φροντιστές που μπορεί να φτάσει μέχρι και σε επίπεδο κακοποίησης. Η εμπιστοσύνη που χτίζεται ανάμεσα στο παιδί και τον φροντιστή του μπορεί να καταστήσει δύσκολη στο παιδί την αναγνώριση της υπέρβασης των ορίων. Ο κίνδυνος είναι  ιδιαίτερα αυξημένος για τα παιδιά που βρίσκονται σε κατάσταση φτώχειας.

Εκτός από τον αυξημένο κίνδυνο δια ζώσης κακοποίησης, τα παιδιά με αναπηρία αντιμετωπίζουν επίσης αυξημένους κινδύνους σε διαδικτυακό περιβάλλον. Η απομόνωση από συνομηλίκους χωρίς αναπηρία, οι δυσκολίες προσαρμογής και η περιορισμένη συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες μπορούν να οδηγήσουν σε αισθήματα μοναξιάς και κοινωνικής απομόνωσης. Κατά συνέπεια, τα παιδιά με αναπηρίες μπορεί να περνούν περισσότερο χρόνο στο διαδίκτυο, αναζητώντας κοινωνική αλληλεπίδραση σε φόρουμ, διαδικτυακά παιχνίδια και σε άλλες πλατφόρμες. Ο συνδυασμός της αυξημένης διαδικτυακής δραστηριότητας και της ευαλωτότητας που απορρέει από τη μοναξιά και την επιθυμία για ανθρώπινη επικοινωνία μπορεί να κάνει αυτά τα παιδιά στόχους σεξουαλικής εκμετάλλευσης, αποπλάνησης και σεξουαλικού εκβιασμού.

Αυτά τα ευάλωτα σημεία απορρέουν από την έλλειψη κοινωνικής και συστημικής υποστήριξης της κοινότητας των ατόμων με κινητικά προβλήματα ή αναπηρία. Για να αντιμετωπίσουμε παράμετρούς όπως η φτώχεια και η κοινωνική απομόνωση θα πρέπει να αναδιαρθρώσουμε τις προσεγγίσεις μας σε βαθύτερο, συστημικό επίπεδο και να επαναπροσδιορίσουμε την κοινωνική κατανόηση των ατόμων με αναπηρία. Ωστόσο, οι αρμόδιοι φορείς στον χώρο της παιδικής προστασίας μπορούν και πρέπει να ασχοληθούν με την αντιμετώπιση των αυξημένων κινδύνων κακοποίησης που δημιουργούνται από αυτή την ανισορροπία.

Οι επαγγελματίες στον τομέα της προστασίας των παιδιών θα πρέπει να λαμβάνουν εξειδικευμένη κατάρτιση σχετικά με την αναπηρία, να ενημερώνονται για τους διάφορους τύπους αναπηριών και για τον τρόπο κάλυψης των ποικίλων αναγκών πρόσβασης και επικοινωνίας. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην αντιμετώπιση των αναγκών προστασίας των κοριτσιών με αναπηρία, καθώς είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στη διαδικτυακή κακοποίηση. Επιπλέον, όλα τα παιδιά θα πρέπει να λαμβάνουν κατάλληλη εκπαίδευση σχετικά με τη σεξουαλικότητα, τη συναίνεση και τη γνώση για το σώμα τους.

Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και αδυναμία πρόσβασης

Επί του παρόντος, καταβάλλονται προσπάθειες για τη βελτίωση της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, την ενίσχυση της εκπαίδευσης του διαδικτύου, καθώς και της εκτίμησης κινδύνου των παιδιών. Δυστυχώς, τα παιδιά με αναπηρίες εξακολουθούν συχνά να μένουν έξω από αυτές τις συζητήσεις.

Τα υπάρχοντα προγράμματα σπουδών σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης συχνά παραμελούν την ύπαρξη παιδιών με αναπηρίες, διαιωνίζοντας το στίγμα και την άγνοια γύρω από την αναπηρία και τη σεξουαλικότητα. Μερικοί γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες πιστεύουν λανθασμένα ότι η παροχή σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης θα ενθαρρύνει τη σεξουαλική συμπεριφορά, οδηγώντας τους να απέχουν εντελώς από την εκπαίδευση των παιδιών τους. Ως αποτέλεσμα, πολλά παιδιά με αναπηρία δεν κατέχουν ποια είναι η κατάλληλη και ποια η ανάρμοστη συμπεριφορά και δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν σημάδια κακοποίησης, τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου. Όταν ο δράστης είναι ένας ενήλικας που εμπιστεύονται, η διάκριση της κακοποίησης γίνεται ακόμη πιο δύσκολη.

Αυτή η σκέψη είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, ειδικά όταν συνειδητοποιήσουμε ότι οι υπάρχοντες προσβάσιμοι πόροι για υποστήριξη και αναφορά κακοποίησης για τα παιδιά με αναπηρία είναι σπάνιοι. Οι προσπάθειες ασφάλειας και προστασίας συχνά δεν λαμβάνουν υπόψη τις ειδικές ανάγκες των παιδιών με αναπηρία. Χωρίς ολοκληρωμένες προσεγγίσεις, σημαντικός αριθμός ευάλωτων παιδιών παραμένει απροστάτευτος. Οι πόροι για την ασφάλεια στο διαδίκτυο και η προσβάσιμη ψηφιακή εκπαίδευση πρέπει να ενσωματωθούν στο σχολικό πρόγραμμα σπουδών – δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να αφήνουμε τα παιδιά με αναπηρία να μένουν έξω από κρίσιμες συζητήσεις σχετικά με τη σεξουαλικότητα και τη συναίνεση.

Προσαρμογή της προσέγγισής μας

Οι διαθέσιμοι πόροι που δημιουργούνται από διαδικτυακές πλατφόρμες θα πρέπει να αναπτυχθούν σε συνεργασία με την κοινότητα των ατόμων με αναπηρία και αντίστοιχες οργανώσεις, ώστε να διασφαλιστεί ότι ανταποκρίνονται στις ανάγκες των παιδιών με διαφορετικές αναπηρίες. Για να διασφαλιστεί η προστασία και η ευημερία αυτών των παιδιών, είναι σημαντικό να καταστούν εύκολα προσβάσιμες οι φόρμες αναφοράς ανοικτών τηλεφωνικών γραμμών, επιτρέποντάς τους να επικοινωνούν ανεξάρτητα. Η ίδια αρχή ισχύει και για τους ενήλικες με αναπηρία, οι οποίοι θα πρέπει επίσης να μπορούν να αναφέρονται σε ανοικτές τηλεφωνικές γραμμές χωρίς εμπόδια.

Το δίκτυο INHOPE συνεργάζεται με εταίρους για να διασφαλίσει ότι τα έντυπα αναφοράς ανοικτής τηλεφωνικής γραμμής δεν αποκλείουν κανέναν και είναι φιλικά προς το χρήστη σύμφωνα με την οδηγία για την προσβασιμότητα στον Παγκόσμιο Ιστό προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρίες.

Η αποτελεσματική αντιμετώπιση της αυξημένης ευπάθειας των παιδιών με αναπηρίες σε διαδικτυακά περιβάλλοντα απαιτεί δραστική αλλαγή στάσης στην ομάδα προστασίας των παιδιών. Η συμπερίληψη των αναγκών των παιδιών με αναπηρία σε όλες τις δικλείδες προστασίας δεν θα πρέπει να έρχεται δεύτερη, αλλά θα πρέπει να αποτελέσει αναπόσπαστο μέρος της ανάπτυξης μέτρων, πόρων, εκστρατειών ευαισθητοποίησης και δομών αναφοράς.

Αυτό το άρθρο συντάχθηκε από την INHOPE, τη Διεθνή Ένωση Ανοικτών Γραμμών Διαδικτύου, ως συνεισφορά στην έκδοση Ιουνίου 2023 του τριμηνιαίου δελτίου Better Internet for Kids (BIK). Για να μάθετε περισσότερα σχετικά με το έργο του INHOPE, επισκεφθείτε www.inhope.org. Για να επικοινωνήσετε απευθείας με το INHOPE, στείλτε email στο info@inhope.org.

MenABLE: Ενδυνάμωση ενάντια στην έμφυλη διαδικτυακή βία

Η έμφυλη βία στην Ευρώπη

Η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών – φυσική ή διαδικτυακή – αποτελεί σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σε πρόσφατη δήλωση που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας 2022 τονίζεται ότι μία στις τρεις γυναίκες έχει υποστεί σωματική ή/και σεξουαλική βία. Μία στις δύο έχει βιώσει σεξουαλική παρενόχληση και μία στις 20 γυναίκες αναφέρει ότι έχει πέσει θύμα βιασμού. Η έμφυλη βία περιλαμβάνει τη σεξουαλική, σωματική, ψυχική ή/και οικονομική κακοποίηση που ασκείται σε ιδιωτικό ή δημόσιο πλαίσιο.

Οι έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι η έμφυλη βία συνδέεται στενά με τις ανισότητες στην εξουσία μεταξύ γυναικών και ανδρών, καθώς και τις αρνητικές εκφάνσεις του ανδρισμού (UN Women, 2016). Επομένως, πρέπει να εξετάσουμε τις ρίζες των έμφυλων στερεοτύπων για να κατανοήσουμε τους παράγοντες που τα επηρεάζουν. Οι παράγοντες εκείνοι εντοπίζονται σε πολιτιστικές παραδόσεις, στην οικογένεια και το σπίτι, μέχρι σε ευρύτερες κοινωνικές πρακτικές, όπως η σεξουαλική αντικειμενοποίηση των γυναικών και των κοριτσιών στα μέσα ενημέρωσης ή στη διαφήμιση. Όλες αυτές οι πτυχές συμβάλλουν στα επιβλαβή έμφυλα στερεότυπα και στην κανονικοποίηση της έμφυλης και σεξουαλικής βίας.

Άλλοι παράγοντες που έχουν συμβάλει στην ενίσχυση της έμφυλης βίας κατά των γυναικών είναι οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ). Πράγματι, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εκτιμά ότι μία στις δέκα γυναίκες έχει βιώσει κάποια μορφή βίας στο διαδίκτυο από την ηλικία των 15 ετών. Όπως αναφέρεται στη Γενική Σύσταση αριθ. 1 της GREVIO για την ψηφιακή διάσταση της βίας κατά των γυναικών, «οι προσωπικές εμπειρίες των γυναικών και των κοριτσιών από την έμφυλη βία, στο διαδίκτυο και εκτός, έχουν αυξηθεί ή διευκολυνθεί από την τεχνολογία, ιδίως από την τεχνολογία που χρησιμοποιείται σε διαδικτυακά και ψηφιακά περιβάλλοντα. Η τεχνολογία της πληροφορίας και της επικοινωνίας (ΤΠΕ) έχει επιτρέψει τη διάπραξη βίας κατά των γυναικών σε κλίμακα άγνωστη στο παρελθόν. Η έναρξη της πανδημίας Covid-19 το 2020 έχει ενισχύσει περαιτέρω την κατάσταση αυτή».

Τι είναι το ΜenABLE και ποιοι οι στόχοι του:

Το έργο MenABLE, που σημαίνει “Empower Manpower against gender-based violence online” (Ενδυνάμωση ενάντια στην έμφυλη διαδικτυακή βία), έχει διάρκεια 24 μήνες (Φεβρουάριος 2023 – Ιανουάριος 2025) και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πρωταρχικός στόχος του είναι η καταπολέμηση της έμφυλης διαδικτυακής βίας μέσω της ευαισθητοποίησης, της μη επίδειξης ανοχής και του σεβασμού. Στο πλαίσιο του προγράμματος menABLE, το European Schoolnet συνεργάζεται με την Child Focus (Βέλγιο), το CDYC (Δανία) και το ΙΤΕ (Ελλάδα) για την αντιμετώπιση της έμφυλης διαδικτυακής βίας. Αναγνωρίζοντας ότι είναι πολύ σημαντική η συμμετοχή των ανδρών και των αγοριών για την επίτευξη των στόχων του έργου, το MenABLE στοχεύει στην πρόληψη της έμφυλης διαδικτυακής βίας μέσω της αντιμετώπισης των βαθύτερων αιτιών της, καθώς και της προώθησης στρατηγικών μεθόδων πρόληψης, που απευθύνονται, κυρίως αλλά όχι αποκλειστικά, σε αγόρια και νεαρούς άνδρες.

Τα εκπαιδευτικά εργαλεία και οι δραστηριότητες ευαισθητοποίησης που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο του έργου θα στοχεύουν στην πρωτογενή πρόληψη, στην αλλαγή των κοινωνικών τάσεων και της συμπεριφοράς, προκειμένου να μηδενιστεί η ανοχή μας σε όλες τις μορφές έμφυλης βίας.

Στόχος του προγράμματος είναι να προσεγγίσει τους εφήβους (13-15 ετών) και τους νέους (16-18 ετών) σε τυπικά και άτυπα εκπαιδευτικά πλαίσια, απευθύνοντας πρόσκληση σε επαγγελματίες της εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων των διευθυντών σχολείων, των δασκάλων/εκπαιδευτικών, των κοινωνικών λειτουργών και άλλων επαγγελματιών που εργάζονται με νέους σε αθλητικούς συλλόγους, κατασκηνώσεις, βιβλιοθήκες, μεταξύ άλλων και τα Κέντρα Ασφαλούς Διαδικτύου.

Το έργο menABLE θα αναπτύξει τρεις κύριους πυλώνες δράσης :

• Τη δημιουργία εργαλείων για την ανάδειξη και την αντιμετώπιση της βίας μέσω της ενδυνάμωσης, αλλά και υλικό παρέμβασης για το ρόλο του παρατηρητή: θα αναπτυχθεί μια ευρωπαϊκή εργαλειοθήκη για εκπαιδευτικούς και επαγγελματίες που θα αποτελείται από μια ευρεία ποικιλία πηγών, όπως κατευθυντήριες οδηγίες και διαδραστικό,  οπτικοακουστικό υλικό προς χρήση σε τυπικά και άτυπα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα.
• Εκπαίδευση και κατάρτιση: θα διοργανωθεί μια σειρά από εθνικές και ευρωπαϊκές δράσεις εκπαίδευσης και προβολής για την κατάρτιση και την υποστήριξη νέων, εκπαιδευτικών, επαγγελματιών του σχολείου, κοινωνικών λειτουργών και άλλων φροντιστών, συμπεριλαμβανομένων των γονέων.
• Δραστηριότητες ευαισθητοποίησης: οι δραστηριότητες αυτές θα χρησιμοποιηθούν για την προώθηση της Εργαλειοθήκης και την αντιμετώπιση των προκαταλήψεων, και των έμφυλων στερεοτύπων, καθώς θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε (διαδικτυακή) έμφυλη βία.

Κατεβάστε το ενημερωτικό εδώ. 

Για περισσότερες πληροφορίες:

Website: www.menable.eu

Social media:

Instagram: @menable_eu
TikTok: @menable_eu

Πόσο χρόνο να επιτρέπω στο παιδί μου να αφιερώνει στα κοινωνικά δίκτυα;

Tα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν πλέον το κυρίαρχο μέσο επικοινωνίας και ενημέρωσης ιδιαίτερα μεταξύ των εφήβων. Μια από τις βασικές ανησυχίες των γονιών που πολλές φορές γίνεται και αιτία σύγκρουσης μέσα στο σπίτι είναι ο χρόνος που αφιερώνουν οι έφηβοι στα κοινωνικά δίκτυα.

Γιατί είναι σημαντικά τα social media για τους έφηβους;

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ένας από τους κυρίαρχους τρόπους για τους έφηβους να επικοινωνήσουν με τους φίλους τους, να αναπτύξουν δεξιότητες ψηφιακής παιδείας και κοινωνικές δεξιότητες, να εκφράσουν τη δημιουργικότητά τους, να τύχουν αποδοχής από τους συνομηλίκους τους, να ακολουθήσουν τις τελευταίες τάσεις, να εξερευνήσουν τον κόσμο κ.α.

Υπάρχει «σωστός» χρόνος οθόνης στα social media;

Αυτό εξαρτάται από τις πεποιθήσεις και τις συνήθειες της κάθε οικογένειας. Σημαντικό είναι ο χρόνος που αφιερώνουν οι έφηβοι μπροστά από μια οθόνη να είναι ισορροπημένος με άλλους τομείς της ζωής τους που δεν περιλαμβάνουν την τεχνολογία. Εάν ο χρόνος που αφιερώνουν στο διαδίκτυο αρχίζει να επηρεάζει αρνητικά άλλες πτυχές της ζωής τους – όπως η σχολική εργασία, τα χόμπι, η άσκηση, ο οικογενειακός χρόνος ή ακόμα και ο ύπνος τους – τότε ίσως θα πρέπει να δείτε το θέμα πιο προσεκτικά και να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια. Μπορείτε να επικοινωνήσετε με τη Γραμμή βοηθείας Help-line.gr 2106007686 του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου όπου εξειδικευμένου ψυχολόγοι μπορούν να σας δώσουν συμβουλές και κατευθύνσεις.

Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου να διαχειριστεί τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και να παραμείνει ασφαλές;

Aν συνειδητοποιήσετε ότι το παιδί σας αφιερώνει πολύ χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ξεκινήστε μια συζήτηση μαζί του και εξηγήστε του πως σας κάνει αυτό να νιώθετε.  Η δημιουργία μια οικογενειακής συμφωνίας μπορεί να βοηθήσει στη θέσπιση ορίων και κανόνων μεταξύ σας.  

Παρατηρήστε τη συμπεριφορά του

Εάν το παιδί παρουσιάζει σημαντικές αλλαγές στη διάθεση π.χ. είναι συχνά θυμωμένο, αναστατωμένο ή τρομαγμένο, θα μπορούσε να είναι ένα σημάδι ότι έχει δει κάτι ενοχλητικό ή ανησυχητικό.

Χρησιμοποιήστε τις ρυθμίσεις χρόνου οθόνης

Εξοικειωθείτε με τους γονικούς ελέγχους που μπορούν να εφαρμοστούν στο Wi-Fi του σπιτιού σας και σε κάθε συσκευή του παιδιού σας. Να θυμάστε όμως ότι αυτή η προστασία παρέχεται μόνο εντός σπιτιού και δεν ισχύει στην περίπτωση που το παιδί συνδέεται σε άλλο δίκτυο (εκτός σπιτιού) ή με δεδομένα.

Να είστε ανοιχτοί στην επικοινωνία

Δώστε στο παιδί τη βεβαιότητα ότι μπορεί να σας εμπιστευτεί το οτιδήποτε χωρίς να φοβάται ή να ντρέπεται. Διαβεβαιώστε το ότι εσείς είστε πάντα εκεί για να το βοηθήσετε και να το στηρίξετε σε ό,τι χρειαστεί.

Μάθετε για τα εργαλεία Block & Report

Οι ιστότοποι μέσων κοινωνικής δικτύωσης διαθέτουν σαφείς και προσβάσιμους χώρους για να μπορεί ο χρήστης να αναφέρει ακατάλληλη συμπεριφορά ή περιεχόμενο.  Βεβαιωθείτε ότι το παιδί γνωρίζει για αυτά τα εργαλεία και δείξτε του πως να τα χρησιμοποιήσει αν χρειαστεί.  

Βοηθώντας το παιδί να χρησιμοποιεί υπεύθυνα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ)

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει μπει πλέον για τα καλά στη ζωή μας και διαρκώς εμφανίζονται νέα προγράμματα που προσελκύουν το ενδιαφέρον παιδιών και νέων. Καθώς αυτά τα εργαλεία γίνονται πιο διαδεδομένα, είναι σημαντικό να μιλάτε με τα παιδιά για την υπεύθυνη και κατάλληλη χρήση της συγκεκριμένης τεχνολογίας.

Μιλήστε για τα οφέλη και τους κινδύνους από τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης

Πολλά εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να είναι δημιουργικά και να μάθουν νέες δεξιότητες. Δημιουργούνται διαρκώς νέα προγράμματα που μπορούν να υποστηρίξουν τις ατομικές μαθησιακές ανάγκες των παιδιών. Ανάλογα με την εφαρμογή, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη για καθημερινές εργασίες, από τη δημιουργία λίστας με τις μικροδουλειές μέχρι την εύρεση ιδεών για διασκεδαστικές οικογενειακές δραστηριότητες. Συζητήστε με τα παιδιά σας σχετικά με την τεχνολογία AI. Βάλτε τους να σκεφτούν πώς τα προγράμματα θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν να μάθουν και να αναπτυχθούν.

Μπορεί επίσης να υπάρχουν κίνδυνοι όταν χρησιμοποιείτε εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης. Για παράδειγμα, πολλά chatbots έχουν σχεδιαστεί για να ανταποκρίνονται σαν άνθρωποι, κάτι που μπορεί να  κάνει τα παιδιά να αισθάνονται ότι έχουν μια κοινωνική αλληλεπίδραση. Βοηθήστε τα παιδιά σας να έχουν επίγνωση ότι αλληλεπιδρούν με προγράμματα, όχι με ανθρώπους με συναισθήματα και ενσυναίσθηση.

Επιπλέον, τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης λειτουργούν χρησιμοποιώντας μεγάλες ποσότητες δεδομένων, επομένως τείνουν να συλλέγουν πολλές πληροφορίες χρηστών. Αυτό μπορεί να θέσει σε κίνδυνο το απόρρητο ενός παιδιού. Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας γνωρίζουν τους κανόνες ασφαλούς συμπεριφοράς στο διαδίκτυο. Αυτό περιλαμβάνει τη μη κοινοποίηση προσωπικών πληροφοριών και τη λήψη άδειας  πριν από τη δημοσίευση οτιδήποτε σχετικό με άλλους.

Δοκιμάστε μαζί εργαλεία AI

Είναι καλή ιδέα τα παιδιά να δοκιμάσουν και να χρησιμοποιήσουν προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης με υποστήριξη ενηλίκων. Με αυτόν τον τρόπο, μπορείτε να βεβαιωθείτε ότι χρησιμοποιούν εργαλεία που δε θα τους εκθέσουν σε κάτι ακατάλληλο. Η δοκιμή τους μαζί μπορεί επίσης να βοηθήσει τα παιδιά να σκεφτούν πως τα συγκεκριμένα εργαλεία θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα ή επιβλαβή.

Μιλήστε για παραπλανητικό ή μεροληπτικό περιεχόμενο

Τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης σχεδιάζονται από ανθρώπους. Χρησιμοποιούν επίσης δεδομένα που δημιουργήθηκαν αρχικά από ανθρώπους και δεδομένα που αντικατοπτρίζουν τις υπάρχουσες προκαταλήψεις στην κοινωνία. Πολλά προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να  παρέχουν μεροληπτικές ή εσφαλμένες πληροφορίες. Η τεχνολογία δεν είναι τέλεια και μπορεί να κάνει πολλά λάθη. Εξηγήστε το αυτά στα παιδιά και βοηθήστε τα να μάθουν να χρησιμοποιούν την κριτική τους σκέψη.

Κάντε συζητήσεις για λογοκλοπή και εξαπάτηση

Οι εφαρμογές που μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα παιδιά για να εξαπατήσουν υπάρχουν εδώ και καιρό. Πολλά δημοφιλή εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, όπως το ChatGPT, δημιουργούν κείμενο και εικόνες, τα οποία τα παιδιά μπορεί να χρησιμοποιήσουν για σχολικές εργασίες. Αυτά τα προγράμματα δεν παρέχουν πάντα πηγές για τις πληροφορίες τους, επομένως ενδέχεται να περιέχουν ανακρίβειες και λάθη.

Εξηγήστε στα παιδιά  ότι η χρήση τεχνητής νοημοσύνης για εργασία είναι λογοκλοπή δηλαδή απάτη. Αντίθετα, κατευθύνετε τα προς εκπαιδευτικά εργαλεία που τους βοηθούν να χτίσουν πάνω σε αυτά που μαθαίνουν στο σχολείο. Τα κατάλληλα για την ηλικία εργαλεία AI μπορούν να συμπληρώσουν τη μάθησή τους, αλλά όχι να την αντικαταστήσουν.

Ζητήστε υποστήριξη από τους δασκάλους και το σχολείο του παιδιού σας

Το σχολείο του παιδιού σας μπορεί ήδη να διδάσκει με προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης. Ρωτήστε τους δασκάλους τους για εργαλεία που μπορούν να υποστηρίξουν τη μάθησή τους στο σπίτι. Θα μπορούσε να είναι οτιδήποτε, από ιστότοπους που βοηθούν παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, έως εφαρμογές που διδάσκουν μια νέα γλώσσα.

My AΙ – Το εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης του Snapchat και τι κινδύνους «κρύβει» για τα παιδιά

Ένα νέο chatbot τεχνητής νοημοσύνης με την ονομασία «Μy AI» είναι πλέον διαθέσιμο στους χρήστες του Snapchap.  

Οι χρήστες του «My AI» μπορούν να το προσθέτουν σε ομαδικές συνομιλίες και να απευθύνονται στον εικονικό βοηθό προκειμένου να τους λύσει οποιαδήποτε απορία προκύπτει. Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί μάλιστα, οι χρήστες θα μπορούν επί πληρωμή, στο άμεσο μέλλον να στέλνουν φωτογραφίες στον εικονικό βοηθό και εκείνος να τους στέλνει πίσω εικόνες που έχουν δημιουργηθεί πλήρως ή μερικώς από αυτό το εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης. Παρόμοια με το ChatGPT, οι χρήστες μπορούν να κάνουν πραγματικές ερωτήσεις, να ζητούν δημιουργικό περιεχόμενο και να έχουν συνεχείς συνομιλίες με την υπηρεσία.

Όπως σημειώνει η ίδια η εταιρεία, σε μια συνομιλία η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να απαντήσει σε οποιαδήποτε ερώτηση όπως π.χ. ποιο είναι το τέλειο δώρο για τα γενέθλια του αγοριού σας ή τι να μαγειρέψετε για ένα ρομαντικό δείπνο αλλά είναι πιθανό οι απαντήσεις του My AI να περιλαμβάνουν προκατειλημμένο, εσφαλμένο, επιβλαβές ή παραπλανητικό περιεχόμενο. «Επειδή το My AI είναι μια εξελισσόμενη λειτουργία, θα πρέπει πάντα να ελέγχετε ανεξάρτητα τις απαντήσεις που παρέχονται από το My AI πριν βασιστείτε σε οποιαδήποτε συμβουλή και δεν θα πρέπει να μοιράζεστε εμπιστευτικές ή ευαίσθητες πληροφορίες» τονίζει η ίδια η εταιρεία και προτρέπει τους χρήστες – αν συμβεί κάτι τέτοιο – να αναφέρουν αμέσως το γεγονός πατώντας παρατεταμένα σε οποιαδήποτε απάντηση του My AI για την υποβολή σχολίων.

Μια άλλη συμβουλή που δίνει η εταιρεία προς τους χρήστες της είναι να το κοινοποιούν στους φίλους του όταν στην δημιουργία περιεχομένου εμπλέκονται εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης.

Τι προσωπικά δεδομένα χρησιμοποιεί το My AΙ;

Το περιεχόμενο που μοιράζεστε με το My AΙ, συμπεριλαμβανομένης της τοποθεσίας σας μπορεί να χρησιμοποιηθεί από το εργαλείο για να παρέχει σχετικές απαντήσεις στα αιτήματά σας. Τα δεδομένα σας ενδέχεται επίσης να χρησιμοποιηθούν για την προβολή εξατομικευμένων διαφημίσεων.  Μπορείτε να διαγράψετε περιεχόμενο που αποστέλλεται στη «Συζήτησή» σας στο My AI εντός 24 ωρών. Μπορείτε επίσης να διαγράψετε προηγούμενο περιεχόμενο που είχατε μοιραστεί με το My AI ακολουθώντας τα παρακάτω βήματα:

• Πάτα πάνω στο εικονίδιο του προφίλ και άνοιξε τις ρυθμίσες (settings)
• Πήγαινε στο “Privacy control” και πάτα “clear data”

Πώς χειρίζεται το «My AΙ»  ευαίσθητα θέματα συνομιλίας;

Η εταιρεία αναφέρει:

• Το Μy AΙ έχει προγραμματιστεί να συμμορφώνεται με ορισμένες οδηγίες για να διασφαλίσει ότι οι πληροφορίες που παρέχει δεν είναι ακατάλληλες ή επιβλαβείς. Αυτό περιλαμβάνει την αποφυγή απαντήσεων που είναι βίαιες, περιέχουν ρητορική μίσους, είναι προσβλητικές κ.α.
• Το My AI είναι έτσι προγραμματισμένο ώστε να κατανοεί ζητήματα ασφάλειας που σχετίζονται με το Snapchat και έχει εξοικειωθεί με τους όρους αυτόματης ανίχνευσης γλώσσας. Η εταιρεία δηλώνει πως σε όλο το Snapchat αποκλείονται τα αποτελέσματα αναζήτησης για λέξεις-κλειδιά όπως ναρκωτικά και αργκό και αντίθετα προβάλλεται στο χρήστη εκπαιδευτικό περιεχόμενο από ειδικούς σχετικά με τους κινδύνους των ουσιών, του εθισμού και άλλων -το ίδιο ισχύει και για το My AI.

Ποια ήταν η βάση για την εκπαίδευση του My AΙ σε παραπληροφόρηση και διχαστικά θέματα;

Η υποκείμενη τεχνολογία του Μy AΙ, όπως δηλώνει η εταιρεία βασίζεται επί του παρόντος στην τεχνολογία του OpenAI που εκπαιδεύτηκε σε ένα μεγάλο και ποικίλο σώμα κειμένου, συμπεριλαμβανομένων διαφόρων τύπων κειμένων, όπως βιβλία, άρθρα και ιστοσελίδες. Αυτό το σώμα αντανακλά την ποικιλία των πληροφοριών που είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένης της παραπληροφόρησης και διχαστικών θεμάτων.  Η εκπαίδευση του My AI σχεδιάστηκε για να αποφευχθεί η ενίσχυση επιβλαβών ή ανακριβών πληροφοριών και το μοντέλο είναι επίσης βελτιστοποιημένο ώστε να μειωθούν οι προκαταλήψεις στη γλώσσα και να δοθεί προτεραιότητα στις πραγματικές πληροφορίες. Παρόλα αυτά, το chatGPT στο οποίο στηρίζεται, δεν είναι συνδεδεμένο στο διαδίκτυο και μπορεί περιστασιακά να παράγει εσφαλμένες απαντήσεις. Έχει περιορισμένες γνώσεις για τον κόσμο και τα γεγονότα μετά το 2021 και μπορεί επίσης να παράγει περιστασιακά επιβλαβείς οδηγίες ή μεροληπτικό περιεχόμενο.

Πόσο ασφαλής είναι η χρήση του My AΙ για τα παιδιά;

Η ίδια η εταιρεία αναγνωρίζει κάποιους από τους κινδύνους που υπάρχουν. Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «το My AΙ μπορεί να περιλαμβάνει μεροληπτικό, εσφαλμένο, επιβλαβές ή παραπλανητικό περιεχόμενο». Ένα παιδί πως μπορεί να αναγνωρίσει το λάθος περιεχόμενο; Έχει την κατάλληλη εκπαίδευση; Και η κατανάλωση εσφαλμένου, παραπλανητικού ή μεροληπτικού περιεχομένου από ένα παιδί τι συνέπειες μπορεί να έχει;

Όταν ενσωματώνεται μια τέτοια τεχνολογία σε μια εφαρμογή που χρησιμοποιείται ευρέως από τα παιδιά θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι οι χρήστες πληρούν τουλάχιστον τα επιτρεπόμενα ηλικιακά όρια. Γνωρίζουμε όμως πολύ καλά ότι τα παιδιά δηλώνουν ψεύτικη ηλικία και εγγράφονται σε εφαρμογές που δεν απευθύνονται στην πραγματική τους ηλικία χωρίς κανείς να μπορεί να ελέγξει ουσιαστικά αυτήν την πρακτική. Ένα μικρό παιδί λοιπόν είναι ακόμα πιο ευάλωτο όταν εκτίθεται σε μη ελεγμένο και κατάλληλο περιεχόμενο.

Επίσης, όπως αποκαλύπτει η ίδια η εταιρεία, το My AΙ συλλέγει προσωπικά στοιχεία. Όπως το περιεχόμενο των συζητήσεων και την τοποθεσία. Πόσο εξοικειωμένα είναι τα παιδιά στο να προστατεύουν τα προσωπικά τους δεδομένα;

Ένα άλλο σημείο στο οποίο θα πρέπει να δοθεί έμφαση είναι το γεγονός ότι το My AΙ δεν μπορεί να απενεργοποιηθεί. Εμφανίζεται στην κορυφή της ροής των φίλων είτε το θέλουμε είτε όχι.

Και φυσικά το μεγάλο ερώτημα είναι τι χρήση θα κάνουν τα παιδιά σε αυτόν το νέο εικονικό τους φίλο. Εδώ οι κίνδυνοι είναι πολλοί και καινούριοι… Από το αν θα αντικαταστήσει αυτός ο νέος φίλος την κριτική τους σκέψη, αν θα επέμβει στη διαδικασία μάθησης γράφοντας τις εργασίες τους ή αν θα μάθουν να ακούν τυφλά τις «συμβουλές» του.

H γονική επίβλεψη δεν είναι απλά επιθυμητή στο χειρισμό αυτής της νέας τεχνολογίας από τα παιδιά… Είναι επιβεβλημένη!

Πηγές:

Snapchat Support

Ηow do I report a chat received from my AI?

How my AI uses location data?

Staying safe with my AI

Ένας χρόνος BIK+

Ακριβώς πριν από ένα χρόνο, στις 11 Μαΐου 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε μια νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για ένα καλύτερο Διαδίκτυο για παιδιά (BIK+) που στόχο έχει τη βελτίωση των ψηφιακών υπηρεσιών έτσι ώστε να είναι κατάλληλες για την ηλικία και να διασφαλίζουν την προστασία, την ενδυνάμωση και το σεβασμό κάθε παιδιού στο διαδίκτυο.

Η στρατηγική BIK+

Η νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για ένα καλύτερο Διαδίκτυο για τα παιδιά στοχεύει σε προσβάσιμο, κατάλληλο για την ηλικία και ενημερωτικό διαδικτυακό περιεχόμενο και υπηρεσίες που είναι προς το συμφέρον των παιδιών. Βασίζεται σε τρεις βασικούς πυλώνες, εστιάζοντας στην προστασία, την ενδυνάμωση και το σεβασμό των παιδιών και των νέων στις διαδικτυακές τους εμπειρίες.

Η νέα στρατηγική βασίζεται σε μια εκτεταμένη διαδικασία διαβούλευσης με τα παιδιά, που συμπληρώνεται από στοχευμένες διαβουλεύσεις με γονείς, εκπαιδευτικούς, κράτη μέλη, τη βιομηχανία ΤΠΕ και των μέσων ενημέρωσης, την κοινωνία των πολιτών, ακαδημαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς.

Η φιλική προς τα παιδιά έκδοση της στρατηγικής BIK+
Για τη διασφάλιση μιας ασφαλέστερης διαδικτυακής εμπειρίας για όλα τα παιδιά και τους νέους, ήταν ζωτικής σημασίας να τους παρέχουμε τα απαραίτητα εργαλεία για να μάθουν πώς να έχουν ασφαλή πρόσβαση και να απολαμβάνουν ό,τι έχει να προσφέρει ο διαδικτυακός κόσμος έχοντας πλήρη επίγνωση των πιθανών κινδύνων και ανησυχιών.
Έτσι, αναπτύχθηκε μια προσιτή, φιλική προς τα παιδιά έκδοση της στρατηγικής BIK+, που περιλαμβάνει έναν οδηγό ο οποίος εξηγεί την ορολογία που χρησιμοποιείται στο φυλλάδιο, παρέχοντας περαιτέρω πλαίσιο και πληροφορίες σχετικά με την ανάπτυξη της στρατηγικής. Διαβάστε και κατεβάστε το φυλλάδιο στα αγγλικά, στα ελληνικά εδώ ή αποκτήστε πρόσβαση στις μεταφράσεις σε διάφορες γλώσσες της ΕΕ και εκτός ΕΕ εδώ.

Ο χάρτης πολιτικής του BIK
Για τον εορτασμό της επετείου ενός έτους από την έναρξη λειτουργίας του BIK+, η τέταρτη έκδοση του Χάρτη πολιτικών BIK κυκλοφορεί σήμερα. Αυτή η σειρά εκδόσεων ξεκίνησε το 2014 με στόχο τη χαρτογράφηση της εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για ένα Καλύτερο Διαδίκτυο για Παιδιά (η «στρατηγική BIK», τώρα BIK+) στα κράτη μέλη της ΕΕ. Παράλληλα γίνεται σύγκριση και ανταλλαγή γνώσεων σχετικά με πολιτικές και δραστηριότητες για την υποστήριξη της ευημερίας των παιδιών στο ψηφιακό περιβάλλον, παρουσιάζει ευρήματα σχετικά με τα πλαίσια πολιτικής, τη χάραξη πολιτικής και την εφαρμογή πολιτικών σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, την Ισλανδία και τη Νορβηγία.
Η τέταρτη έκδοση του Χάρτη πολιτικών BIK είναι η πρώτη επισκόπηση των πολιτικών μετά την υιοθέτηση της ενημερωμένης ευρωπαϊκής στρατηγικής για ένα καλύτερο Διαδίκτυο για παιδιά (BIK+) τον Μάιο του 2022. Τα ευρήματά της οργανώνονται στους τρεις πυλώνες της στρατηγικής BIK+ – ασφαλείς ψηφιακές εμπειρίες. ψηφιακή ενδυνάμωση και ενεργή συμμετοχή.
Επιπλέον, είναι επίσης διαθέσιμη μια σειρά περιπτωσιολογικών μελετών επιπτώσεων ανά χώρα, οι οποίες παρέχουν πληροφορίες από εθνική προοπτική και όχι από την άποψη της εφαρμογής της στρατηγικής της ΕΕ. Τέσσερις χώρες επιλέχθηκαν ως υποκείμενα για τις περιπτωσιολογικές μελέτες: Ιρλανδία, Φινλανδία, Μάλτα και Γερμανία.
Διαβάστε και κατεβάστε την τέταρτη έκδοση του Χάρτη πολιτικών BIK εδώ και γενικά βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον χάρτη πολιτικών BIK εδώ.

• Αρχική
• Ποιοι είμαστε
• Επικοινωνία
• Πολιτική προστασίας δεδομένων
• Πολιτική Προστασίας Παιδιών και Εφήβων
• Όροι χρήσης
• Χρήσιμοι συνδέσμοι
• Help-Line
• Safeline

Created by OpenIT

Copyright 2019 © SaferInternet4Kids.gr. All rights reserved.

Κλείσιμο

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς

A- A+Επαναφορά μεγέθους γραμματοσειράς

Keyboard navigation

Readable Font

Underline links

Highlight Links

Επαναφορά

Κατάργηση κινούμενων εικόνων

Remove styles

Lights Off

Κλείσιμο

Accessibility by WAH